LITMIR.BIZ

Скачать книгу

Oom.”

      Trompie dink aan hoe Asjas daar in die tonnel in die donker met ’n gevaarlike dierasie by hom lê en seker al na asem snak. Die Grootkaptein besluit om nou sy sê te sê. Die polisie moet kom help. Daar is nie tyd om alles in die groot boek neer te skryf nie.

      “Oom,” sê hy terwyl die sersant sy naam tydsaam in die boek neerskryf, en voor hy nog vrae kan vra, “ons moet gou maak, anders is Asjas sowaar vandag oorlede Asjas! Hy’t daar by die tonnel ingekruip, maar net sy bolyf het deur die gat gegaan en nou sit hy vas. Ons kan hom nie uittrek of instoot nie. En daar’s boonop glo ’n ding daar in die tonnel by hom. Dit het groot, blink oë en sit reg om arme Asjas te bevlieg.”

      “Wie is Asjas?” vra die sersant. Dit lyk gelukkig nie asof hy die inligting wil neerskryf nie, want hy het sy pen neergesit.

      “Dirkie van Gas, Oom, wat daar naby die laerskool bly.”

      “Ek,” en klap-klap gaan die valstande, “ken sy,” klap, “ouers,” sê die onderwyser.

      Trompie sug swaar. Gaan hulle nou sowaar eers oor Asjas se mense praat?

      “Hoe het dit gebeur?” vra die sersant en klim stadig van sy hoë stoeltjie af.

      Trompie vertel vinnig presies hoe en sê weer Asjas is teen hierdie tyd miskien al dood. “Ja-nee,” sê hy en sug swaar, “so dood soos ’n mossie.”

      Die sersant stap na die polisiestasie se agterdeur toe en skree vir die tuinier om ’n pik en ’n graaf te bring. Dan maak hy ’n deur aan die kant van die aanklagkantoor oop en vertel vir twee jong konstabels wat daarbinne sit en werk wat gebeur het.

      “Gaan saam met Trompie en kyk wat julle kan doen. Johannes bring vir julle ’n pik en ’n graaf.”

      “Reg, Sersant,” sê die wakker konstabels tegelyk en sit hul pette vinnig op.

      So ja, nou voel Trompie beter. Daar gebeur uiteindelik iets.

      “Ek,” klap-klap, “dink ek moet ook saamgaan,” sê meneer Botha. “Ek,” klap, “wil graag die grot sien.”

      Die groepie beweeg vinnig by die polisiestasie uit. Trompie en Boesman draf voor. ’n Paar tree agter die seun en die hond kom die twee jong konstabels met die tuinier se pik en graaf. ’n Hele paar tree agter hulle kom meneer Botha aan. Hy hardloop entjies, draf dan en stap dan weer. As hy te ver agter raak, hardloop hy gou weer om in te haal. Hy hou nie daarvan om aanhoudend te hardloop nie – dit is volgens hom onbetaamlik vir ’n senior onderwyser in Afrikaans en geskiedenis.

      Die optog kom uiteindelik by die berg en en hulle begin dit sukkelend uitklouter. Trompie kyk kort-kort oor sy skouer en dan skree hy vir die konstabels: “Ons moet gou maak! Netnou is ons al te laat.”

      Maar Trompie hoef nie bang te wees nie – inteendeel. Nadat hy by die grot weg is om hulp te gaan haal, het Rooie en Blikkies mismoedig langs die helfte van Asjas se agterwêreld gesit en luister hoe die outjie met sy bolyf in die tonnel dapper aanhou sing. Dawie het weer met sy tekeninge teen die rotswand aangegaan.

      Dawie het ’n tydjie so gewerk en die ander twee het met donker gedagtes daar gesit. Toe hou Asjas skielik op met sing.

      Dit is nou doodstil in die grot. Dawie teken nie meer nie. Rooie en Blikkies se koppe is skuins gedraai en hulle luister benoud. Hulle hoor niks nie.

      Dan sê Rooie met ’n hees stem: “Asjas!”

      Hy kry nie ’n antwoord nie.

      Die drie seuns kyk met vrees in hul oë na mekaar. Rooie roep weer: “Asjas!”

      Nog steeds geen antwoord nie.

      Dan gil Rooie: “Asjas! Is jy dood?!”

      Die drie luister aandagtig om te hoor wat die outjie op hierdie vraag gaan antwoord. Is hy nou dood of nie?

      Ná ’n paar sekondes kreun Asjas en sê flou: “Natuurlik is ek nie dood nie. Ek probeer bietjie slaap.”

      Rooie, Blikkies en Dawie slaak ’n sug van verligting.

      “Wat het geword van daardie ding met die groot, blink oë?” vra Blikkies.

      “Hy’t weggehardloop,” sê Asjas. “Ek sien hom nie meer nie.”

      Die seuns glimlag. Asjas het so hard en so vals gesing dat die rot – as dit ooit ’n rot was – dit nie kon uithou nie en toe padgegee het.

      Dawie is trots op sy tekeninge teen die rotswand. Hy spoeg in sy hande, maak modder met van die grond en smeer dit oor die gleuwe wat hy in die rots gekerf het.

      “So ja,” sê hy tevrede, “dit lyk nou asof Boesmans dit lank gelede hier in die grot geteken het.”

      Blikkies en Rooie kyk daarna, maar hulle is nie eintlik kunstig aangelê nie. Dit lyk vir hulle maar net soos ’n klomp strepe wat Dawie met die spyker op die rots getrek het. Hulle is glad nie beïndruk nie.

      Dawie staan met die lang spyker in sy hand. Hy bewonder sy handewerk en wonder wat hy nog kan doen terwyl hulle hier vir hulp wag. Dan kom hy agter die rotswand waarin Asjas soos ’n slang vasgevang lê, lyk sag. As dit nie harde rots is nie, sal hy dit mos met die spyker kan loswoel. Miskien kan hy die gat dan groter maak sodat Asjas kan terugskuif en uitkom.

      Dawie kap-kap met die spyker net bokant die outjie. ’n Groot stuk grond breek los en val op Asjas se sitvlak.

      “Haai!” skree die knaap benoud terwyl hy sy agterlyf wild wikkel. “Wat maak julle?”

      Die drie seuns lag. Hulle gaan Asjas sowaar loskry. Hoekom het hulle nie hieraan gedink voor Trompie gaan hulp soek het nie?

      Dawie vertel vir Asjas wat hul plan is en sê hy moet net doodstil lê.

      “Daar’s niks anders wat ek kan doen nie,” brom die dapper outjie. “Maar oppas dat julle my nie seermaak nie.”

      Hulle verseker hom hulle sal nie. Dawie kap weer met die spyker se skerp punt teen die rotswand net bokant Asjas en stukke grond val op die outjie se sitvlak. Rooie en Blikkies vee die sand en kluite met hul hande van Asjas af.

      “Dit gaan maklik en vinnig, ouens,” sê Dawie opgewonde toe hy weer ’n groot klont uitkap. “Asjas is nou-nou uit.”

      En dit is ook so. Daar is gelukkig nie rots bokant die knaap nie en dit is nie lank nie of die gat is groot genoeg dat hy kan beweeg. Hy wikkel sy sitvlak eers en dan kruip hy versigtig soos ’n krap agteruit. Die res van sy sitvlak verskyn eers deur die opening, daarna sy maag en skouers – en toe sy kop. Asjas is vry.

      Hy stof homself af en rek sy bene en arms ’n bietjie om seker te maak alles is in orde. Hy vind vinnig uit hy makeer niks nie en lag dan heerlik saam met Rooie, Blikkies en Dawie.

      Die vier besluit dit sal nie help om nou dorp toe te hardloop om vir Trompie te gaan sê alles is reg nie. Hy is seker al op pad met die hulp wat hy gaan haal het. Hulle moet maar hier vir Trompie wag.

      “Ek wed julle hy gaan weer dink dis ’n spook as hy Asjas sien,” sê Blikkies laggend.

      Dit is nou al byna etenstyd en die seuns is honger. Hulle kry hout en begin ’n vuur voor die grot maak. Hulle gaan vleis braai. Trompie sal seker ook honger wees wanneer hy terugkom.

      Toe Trompie-hulle halfpad teen die berg uitgeklouter het, kyk hy op en sien dik rookdampe waar hy dink die grot min of meer is. Hy staan fronsend en wonder wat op aarde aangaan. Hy hoop net nie die ding met die groot, blink oë het vir Asjas aangeval en dat Rooie, Blikkies en Dawie toe so onnosel was om ’n vuur in die grot te maak om die ding daar uit te rook nie. As hulle dit doen, sal Asjas mos nie kan asem kry nie. Maar nee, besluit hy, hulle sal darem seker nie so simpel wees nie.

      Trompie kan glad nie dink watter rookwolke dit is nie. Hy stap vinnig tussen die struike deur na die rotswande waar die voetpaadjie begin. Die twee konstabels kom kort agter hom aan. Hulle lyk moeg en gaan staan kort-kort. Hulle lig hul pette om bietjie

Скачать книгу