LITMIR.BIZ

Скачать книгу

af. Sy hare is nat en deurmekaar en sy hemp hang net soos Trompie s’n agter by sy broek uit. Hy dra soos gewoonlik ’n pak en dit is allesbehalwe gemaklike klere vir bergklim.

      Ou Tande is nou spyt hy het saamgekom, maar ’n mens weet nooit. Wanneer die mannetjie wat vassit eers gered is, wil hy die grot deursnuffel en kyk of hy nie dalk op ’n argeologiese vonds afkom nie. Hy pluk sy das nog losser, klap-klap ’n paar keer met sy valstande om hulle gemakliker te laat sit, en stryk weer moedig aan.

      Rooie, Blikkies en Dawie sit langs die vuur wat hulle voor die grot in die koelte van ’n groot doringboom gemaak het. Elkeen het ’n stuk vleis aan ’n mikstok wat hulle oor die vuur hou. Asjas se stuk vleis lê op ’n klip langs die vuur. Hy is besig om vir hom ’n mikstok te sny.

      Toe Trompie uiteindelik by die steil voetpaadjie kom wat langs die rotsagtige bergtop na die oopte met die doringbome voor die grot lei, is Asjas die eerste een wat hy sien.

      Die knaap het net mooi ’n mik uit ’n boom gesny en die tak het voor hom geval. Hy buk en tel dit op. Toe hy opkyk, kyk hy reg in Trompie vas. Die Grootkaptein staan en gaap hom oopmond aan. Hy kan sy oë nie glo nie. Sien hy sowaar al weer ’n spook?

      “Haai,” sê hy. “Waar … waar kom jy vandaan?”

      As Asjas nou moet sê hy kom uit die doderyk, weet Trompie sowaar nie. Maar gelukkig het die outjie nie so ’n soort humorsin nie, of liewer, hy is nog te jonk om aan so ’n antwoord te dink.

      “Haai,” groet hy Trompie. “Hoekom het jy so lank weggebly? Ek is lankal daar by die tonnel uit.”

      “Hoe het jy uitgekom?” Trompie is nou nie meer bang nie. Hy kan sien Asjas is nie ’n spook nie. Maar die Grootkaptein is bekommerd. Wat gaan Ou Tande en die twee konstabels wat so swaar aan die pikke en grawe dra, sê as hulle sien die kind wie se lewe hulle kom red het, makeer niks nie?

      Asjas vertel hoe Dawie die gat met sy spyker groter gemaak het en hoe hy toe met sy voete en agterwêreld eerste kon uitkruip.

      “Jissou,” sê Trompie, “wat gaan ons nou doen?” Hy draai sy kop en hoor hoe die konstabels en die onderwyser hande-viervoet teen die steil voetpaadjie uitklouter.

      “Daar’s net een manier,” sê die Grootkaptein skielik beslis. “Jy moet gou weer by die tonnel inseil sodat hulle jou kan red.”

      “O nee!” Asjas retireer. “Jy kry my nooit, ooit weer daarin nie!”

      “Maar jy moet net!” pleit Trompie. “Anders gaan die konstabels en Ou Tande my lewendig afslag. Om nie eens te praat van die sersant as hy my in die hande kry nie.”

      “Maar hulle behoort mos bly te wees hulle hoef nie hard te werk om my los te kry nie,” sê Asjas. Dit is duidelik dat niemand hom weer daar by die tonnel gaan inkry nie – selfs nie eens met geweld nie.

      Trompie besef ook nou dit sal nie eintlik help as Asjas weer by die tonnel inkruip nie. As die ingang groter is, sal die konstabels mos dadelik sien die outjie kon self uitgekom het as hy net wou. Trompie hoor die konstabels is nou reg onderkant die plato. Hy sug swaar en sê: “Toemaar, Asjas, ons moet maar die beste van die saak maak.”

      Die Grootkaptein se woorde is skaars koud toe die twee kon­stabels se natgeswete gesigte oor die rand van die plato verskyn.

      Hulle lig hul pette en vee hul gesigte met groot sakdoeke af. Dan sien hulle die twee seuns en die een konstabel sê: “Toe, Trompie, hoe lyk dit my jy’s moeg. Stap aan, dat ons die outjie gaan red.”

      Trompie sluk. Hy stamel: “Oom … Oom sien … die saak staan so …”

      “Wat is dit met jou?” vra die ander konstabel fronsend. “Ons is haastig. Die seun se lewe is in gevaar.”

      Die twee konstabels tel die pik en graaf op om verder te stap en dan verskyn meneer Botha kreunend en steunend agter hulle.

      “Waar’s die grot?” bulder die eerste konstabel. Hy wil nie tyd mors nie. Daar is ’n lewe in gevaar en hulle gaan die seun in nood red. Wie weet, miskien verskyn hul foto nog in die koerante en dan kry hulle dalk bevordering.

      “Die grot is daar,” sê Trompie en wys oor sy skouer. “Maar dis nie meer nodig om soontoe te gaan nie.”

      “Hoekom nie?” vra die tweede konstabel, en die eerste een lyk net so agterdogtig soos hy. Dit lyk vir Trompie of hulle sommer regstaan om boeie om sy gewrigte te slaan en hom in hegtenis te neem.

      Maar ’n ander gedagte het by die onderwyser opgekom. Voor Trompie kan antwoord, sê meneer Botha hygend: “Is die seuntjie dood?”

      Die polisiemanne lyk nou nie meer so kwaai nie. Hulle het nie daaraan gedink nie. As die outjie dood is, gaan die sersant hulle dalk kwalik neem omdat hulle te stadig was. Dan is hul bevordering na die maan.

      “Is hy dood, hè?” vra die eerste konstabel kortaf.

      Trompie sluk.

      “Komaan, praat!” beveel die tweede konstabel.

      “Nee, nee, hy is nie dood nie … Hy is …” En dan wys Trompie met ’n vuil wysvinger na Asjas “Hy’s hier!”

      Daar heers ’n paar oomblikke lank doodse stilte.

      Die konstabels staar mekaar uit die veld geslaan aan. Dan kyk hulle stip na Trompie en trek hul oë op skrefies.

      Die eerste konstabel se stem is kil wanneer hy sê: “Verstaan ons jou reg? Is dít die knaap wie se lewe ons moes kom red het?” Hy wys na Asjas, wat sy bes probeer om te lyk asof botter nie in sy mond sal smelt nie. Hy het mos niks verkeerd gedoen nie.

      “Ja, Oom-hulle verstaan my reg,” antwoord Trompie benoud. “Maar laat ek verduidelik.”

      “Jou verduideliking sal uiters bevredigend moet wees, kêreltjie,” sê die tweede konstabel uit die hoogte. “Anders trek ons vandag jou velle van jou lyf af.”

      Trompie wil nie sy velle van sy lyf afgetrek hê nie. Maar dan dink hy daaraan dat hy eintlik niks te vrees het nie. Hy het mos niks verkeerd gedoen nie. Maar nogtans, die polisie kan partykeer moeilik raak. Hulle sluit ’n ou sommer op. Trompie sien al hoe hy weke lank snags in ’n sel gaan slaap en bedags moet klippe kap.

      Die Grootkaptein begin verduidelik. Hy vertel hoe hy en sy vriende besluit het hulle moet hulp inroep toe hulle besef Asjas verkeer in lewensgevaar. En Kwaggaberg se polisie is mos bekend daarvoor dat hulle altyd blitsvinnig optree as iemand in gevaar verkeer.

      “Daarom het ek reguit polisiestasie gehardloop, sonder om te weet dat …”

      “Ons wil weet hoe die mannetjie nou lewensgroot hier voor ons staan as hy amper dood was toe jy hulp gaan haal het,” val die eerste konstabel Trompie in die rede.

      “Dis wat ek nou vir Oom-hulle wil vertel,” sê die Grootkaptein effens gegrief.

      “Nou vertel dan,” sê die tweede konstabel, “en moenie ons tyd staan en mors nie.”

      Trompie vertel hoe sy drie vriende wat in die grot by Asjas agtergebly het, uiteindelik aan die plan gedink het om die gat waarin hy vasgesit het, oop te kap en hoe die knaap toe losgekom het.

      Die polisie kyk peinsend na Trompie. Dan sê die tweede konstabel: “Ek wonder of jy my die waarheid vertel.”

      Die Grootkaptein vererg hom nou, al probeer hy om dit nie te wys nie. Hy staan trots en regop met sy vuiste effens gebal langs sy sye, en sê trots: “Ek vertel nooit ’n leuen nie, Oom. Ek is ’n verkenner!”

      “Ons kan vir Oom-hulle die gat gaan wys waar ek amper lewendig begrawe was,” sê Asjas nou, “as Oom-hulle dit graag wil sien.”

      “Ja, ons wil dit sien,” sê die eerste konstabel.

      “Ons moet ’n volledige verslag indien,” sê die tweede een.

      “En ek sal die grot graag wil bekyk,” sê Ou Tande.

Скачать книгу