LITMIR.BIZ

      2

      Die grot

      Hoe nader die vyf seuns aan die dam in die kloof kom, hoe vinniger stap hulle. Die oggendluggie is nog effens koel, maar volgens hulle is dit nie te koud om te swem nie.

      Toe hulle die dam sien, begin hulle draf – en dis nie lank nie of hulle hardloop.

      Trompie skree: “Laaste een in is ’n vrot pampoen!” en hulle laat spaander nou in volle vaart na die dam toe. Trompie en Blikkies het hul kussingslope oor die rug en Rooie se streepsak is ook oor sy skouer. Dawie se tas swaai-swaai teen sy bene, maar hy hardloop vir al wat hy werd is.

      Asjas kom agter hulle aan. Sy boeksak is stewig op sy rug en hy word nie deur kussingslope, ’n streepsak of ’n tas aan bande gelê nie – daarom hardloop hy vinnig en bly kort op die groot seuns se hakke.

      Almal nael na die damwal toe. Hulle gaan sommer hier induik. Nie een van hulle wil laaste wees nie.

      Die kussingslope, streepsak en tas word op die wal neergegooi, en die seuns trek hul klere soos blits uit. Asjas is nou ook by. Hy het sy boeksak sommer so in die hardloop van sy rug af gepluk en ook sy hemp uitgetrek.

      Met ’n “Hier trek ek!” duik Trompie eerste by die water in. Rooie is net ná hom, en dan volg Blikkies.

      Dawie is kaal behalwe vir sy een skoen. Hy sukkel om die veter los te kry. Toe hy dit nie regkry nie en sien Asjas is feitlik klaar uitgetrek, pluk hy aan die skoen om dit van sy voet af te kry.

      Maar Dawie is te laat. Asjas skree: “Ek’s nie laaste nie!” terwyl hy deur die lug spring en in die water plof.

      Dawie kan homself skop. Hy is sowaar laaste. Toe sy kop bo die water verskyn, spot sy vriende hom.

      “Asjas het jou gewen!” skree Trompie vir Dawie terwyl hy heerlik op sy rug in die koue water lê en dryf.

      Maar toe Trompie Asjas se naam noem, word sy hart skielik yskoud. Die outjie het nog nie weer bo die oppervlak van die water verskyn nie. Sê nou hy kan nie swem nie?

      “Waar’s Asjas?” skree Trompie verskrik. Hy haal diep asem en duik onder die water in.

      Rooie, Blikkies en Dawie kyk ’n oomblik lank benoud na mekaar. Dan haal hulle ook diep asem en verdwyn onder die water.

      Asjas is ’n karnallie van die eerste water. Hy kan goed swem, maar toe hy deur die lug trek, het hy skielik daaraan gedink dat die groot seuns heel moontlik nie weet hy kan swem nie. En toe het hy besluit om hulle ’n bietjie skrik te maak.

      Hy het nie vinnig na die oppervlak toe opgeskiet nie, maar onder die water geswem – weg van die ander af. Toe sy asem opraak, was hy al ’n hele entjie van hulle af. Hy kom net mooi op om asem te skep toe hulle afduik om na hom te soek.

      Asjas trap water en glimlag breed. Hy is gereed om weer weg te duik sodra hul koppe bokant die water verskyn.

      Die eerste kop wat opkom, is Trompie s’n, want hy het mos eerste afgeduik. Rooie, Blikkies en Dawie se koppe volg kort op mekaar.

      Die oomblik toe Trompie bo die water verskyn, verdwyn Asjas weer geluidloos onder die oppervlak. Die vier seuns trap water en kyk benoud na mekaar.

      “Wat kon van hom geword het?” vra Trompie en sy stem klink maar bewerig.

      “Hy lê seker daaronder op die bodem,” sê Dawie in ’n piepstem en dit klink of hy enige oomblik gaan begin huil.

      Rooie is bleek. Hy sê net kortaf om sy ware gevoelens te probeer wegsteek: “Ons moet maar duik en na hom soek.”

      “Dit help nie om nog te soek nie,” sê Blikkies. Sy oë is groot en hy vergeet selfs om aan die stukkie kougom in sy kies te kou. “Hy moet al dood wees, want niemand kan so lank sonder asem bly nie.”

      “Ons probeer nog een keer,” sê Trompie, “dan hardloop ons dorp toe en gaan kry hulp.”

      Die bekommerde Boksombende duik onder die water in – en net toe hulle verdwyn, verskyn Asjas se kop weer. Die outjie skater soos hy lag. Hy het hulle darem sowaar ’n lekker poets gebak. Hy besluit om nou op te hou met die storie en nie weer weg te duik as hulle opkom nie. Daar is baie goed wat hulle vandag nog wil doen; hulle wil nie die hele dag hier in die dam deurbring nie. Dit is ook deksels koud hier in die water. Die swemseisoen is eintlik al verby.

      Skielik verskyn die vier koppe weer. Die seuns hyg na asem. Hulle het onder op die bodem rondgeswem, maar kon Asjas nie kry nie. Nie een van hulle sien hom waar hy ’n entjie van hulle af water trap nie.

      “Rooie,” sê Trompie hygend, “hol jy en Blikkies gou dorp toe en bring die polisie. Ek en Dawie sal hier bly en by die liggaam waak.”

      “Orraait,” sê Rooie, en dan voeg hy by: “Die arme Asjas. Hy was nie ’n slegte outjie nie.”

      Rooie en Blikkies begin na die wal toe swem, maar dan gewaar hulle die glimlaggende knaap.

      “Sien … sien julle wat ek sien?” vra Rooie en sy oë is groot. Hy dink dit is ’n spook. Blikkies sien wat Rooie sien en sy oë rek ook. Hy dink ook dit is ’n spook.

      “Jis-… sou,” sê Trompie verbaas, en dan skree hy: “Is … is dit jy, Asjas?”

      Die seuntjie lag heerlik.

      “Haai, julle ouens!” skree hy. “Natuurlik is dit ek! Wie dink julle miskien is dit?”

      Die Boksombende is nog lam van die skrik.

      “Waar kom jy vandaan?” wil Trompie weet. Dit sal hom glad nie verbaas as Asjas sê hy kom uit die doderyk nie. Niemand kan mos so lank onder die water bly sonder om asem te skep nie.

      “Ek was maar heeltyd hier,” sê Asjas, en dan swem hy wal toe, want hy is moeg om so water te trap en dit word nou regtig yskoud. Die ander kyk verbaas na hom. Hy swem so gemaklik soos hy hardloop. Trompie, Rooie, Blikkies en Dawie voel verlig. Hulle is seker ’n spook sal nie so goed kan swem nie.

      Trompie besef nou die klein karnallie was nie die hele tyd onder die water nie. Nee, dit is onmoontlik. Hy het natuurlik elke keer opgekom om asem te skep wanneer hulle afgeduik het om na hom te soek.

      “Ons sal nog met hom afreken,” sê Trompie net, en dan swem hy en sy vriende ook na die damwal toe.

      Sonder om te praat, trek die seuns gou hul klere aan. Dan sit hulle in die sonnetjie om warm te word. Niemand het nog met Asjas gepraat nie. Hy sit op ’n klip ’n entjie van hulle af. Hy is maar lugtig en gereed om op te spring en te nael as hulle hom dalk wil vang en karnuffel omdat hy hulle so ’n poets gebak het.

      Maar die Boksombende is so verlig dat Asjas nog in die land van die lewendes is dat nie een van hulle hom wil bydam nie. Hulle gluur hom net kwaai aan.

      Uiteindelik sê Trompie: “Asjas, dink jy miskien jy’s snaaks?”

      Nee, skud die knaap sy kop en skuif vorentoe op die punt van die groot klip waarop hy sit sodat hy nog vinniger kan opspring om te hardloop as dit nodig is. Nee, hy dink nie hy is snaaks nie.

      Dan vra hy versigtig: “Hoekom? Hoekom vra jy of ek dink ek’s snaaks?”

      “Omdat jy ons so laat skrik het.”

      “Ek het maar net ’n grappie gemaak,” sê Asjas.

      Al vier verseker hom hulle hou net mooi niks van sulke soort grappies nie.

      “Ek dink ons jaag hom huis toe,” sê Rooie. Sy hart klop nou nog vinnig soos hy geskrik het toe Asjas onder die water verdwyn het.

      “Ek dink ook so,” sê Trompie, maar hy is nou nie meer so vies soos toe hy besef het Asjas was nie ’n spook nie. Hy voel nou eintlik net verlig. Dit sou darem vreeslik gewees

Скачать книгу