Скачать книгу

gramatyki to prawdziwa harówka. Czy nie znacznie bardziej fascynujące wydaje się przeanalizowanie angielskiego słowa „table”[1*] (najczęściej używanego w postaci rzeczownika)? Okazuje się bowiem, że może być również czasownikiem (jak w zdaniu: „I table this discussion”), a po niewielkiej modyfikacji także przymiotnikiem (jak w zdaniu: „His table-flat hair stood an inch high”). Jakie inne zaklęcia możemy rzucić na naukę języka, aby wydobyć jego sekrety?

      Włóż kij w mrowisko, wywróć kieszenie na drugą stronę, poszperaj, poprzerabiaj i spróbuj odkryć tajemnicę. Kiedy „zajęcia szkolne” stają się nudne, być może tracą magię w natłoku rutynowego rozwijania umiejętności albo zwykłego przestrzegania „zasad”.

      ZMIEŃ PUNKT WIDZENIA

      Kiedy jedenastego września runęły wieże WTC, początkowo sądziłam, że w budynki uderzył prywatny odrzutowiec. Kiedy w wiadomościach podano, że maszyna była samolotem pasażerskim, wzrosła skala tragedii (jak wyszkoleni piloci mogli przypadkowo wlecieć w jedną z wież?). Kiedy reporterzy donieśli, że samoloty pasażerskie uderzyły zarówno w obie wieże, jak i w inne obiekty, kolejny raz zmieniło się nasze postrzeganie; tym razem zaczęliśmy podejrzewać, że doszło do zbrodniczego ataku.

      Nie istnieje coś takiego jak niezmienny pogląd w jakimkolwiek obszarze badań. W zależności od tego, co wiemy, co widzimy i na ile wierzymy źródłom informacji, zmienia się nasza percepcja. Odkrywanie tajemnicy to doświadczenie polegające na coraz dokładniejszej kalibracji tego, co uznajemy za prawdę. Dzieci uwielbiają poznawać wszystko z różnych perspektyw. Używaj proponowanych poniżej „percepcyjnych” narzędzi, aby pomagać im komfortowo zmieniać punkt widzenia.

      ◆ Lornetka (trzymaj ją blisko okna, za którym znajduje się karmnik), mikroskop

      ◆ Teleskop

      ◆ Szkło powiększające

      ◆ Lupa zegarmistrzowska (do badania skał, warstw osadowych, kamieni szlachetnych, ludzkich włosów, skamielin, grotów strzał)

      ◆ Maska albo okulary do nurkowania (do zadań głębinowych)

      ◆ Kalejdoskop

      ◆ Aparat z obiektywem o dużym powiększeniu

      ◆ Lusterka

      ◆ Ręcznie zrobiony peryskop

      ◆ Filmy IMAX

      ◆ Okulary do oglądania filmów 3D

      ◆ Okulary wirtualnej rzeczywistości

      Spróbuj tego!

      ◆ Wybierz się do muzeum i porównaj reprodukcje (na pocztówkach) z oryginalnymi dziełami. Co traci obraz 2D w porównaniu z jego wersją 3D oglądaną na żywo?

      ◆ Wybierz się do zoo i porównaj ze sobą zwierzęta należące do tej samej rodziny (wszystkie węże, duże koty albo pingwiny). Co mają ze sobą wspólnego? Co je od siebie różni?

      ◆ Przez kilka tygodni śledź nagłówki w gazetach (na przykład prognozy dotyczące huraganów). Zwróć uwagę na to, w jaki sposób zmieniają się, w miarę jak informacje stają się coraz bardziej konkretne.

      ◆ Porównaj książkę z wersją filmową tej samej historii.

      ◆ Wybierz się do obserwatorium. Obejrzyj nocne niebo gołym okiem, a potem przez teleskopy z soczewkami o dużych mocach.

      Doskonałe wyniki w nauce osiągają ci, którzy potrafią zestawiać ze sobą różne punkty widzenia – poddawać krytycznej ocenie to, co wiedzą, i myśleć o tym w nowy sposób. Narzędzia, które pozwalają naszym oczom zmieniać perspektywę, stanowią podstawę elastycznego myślenia.

      PRZYGOTUJ DOM

      Czytaj, doświadczaj, poznawaj

      Istnieją trzy sposoby zgłębiania tematu. Po pierwsze, czytamy. Czytając, poznajemy kontekst i otrzymujemy informacje. Aby zyskać pełniejszy obraz, dodajemy doświadczanie. W ramach poznawania historii możemy wybrać się do muzeum albo do zabytkowego miejsca. Odkrywając nauki przyrodnicze, możemy przeprowadzać eksperymenty. Aby pogłębiać znajomość literatury, możemy zorganizować spotkanie klubu książki. Chcąc dokształcić się z matematyki – uszyć pikowaną narzutę albo zagrać w grę. Doświadczanie pogłębia nasze zrozumienie – czyni teorię i wiedzę przydatnymi w praktyce.

      Niemniej jednak najskuteczniejszym sposobem na zgłębianie tematu jest poznanie. Ujrzenie na własne oczy myszołowa rdzawosternego to całkowicie inne doświadczenie niż przeczytanie o nim w przewodniku albo nawet obserwowanie go w zoo. Myszołów z książki to tylko ujarzmiony dwuwymiarowy obrazek, który w każdej chwili możemy odłożyć na bok. Z kolei podczas wycieczki do zoo zyskujemy pełniejsze „doświadczenie myszołowa” – z uwzględnieniem rozpiętości skrzydeł, wydawanych przez niego odgłosów, zapachu odchodów. Ale nadal obserwujemy go z bezpiecznej odległości. Konfrontacja z myszołowem we własnym ogrodzie nadaje edukacji całkiem inny charakter. Oto nagle na wiewiórki i sikorki czyha realne niebezpieczeństwo, ptak przecina niebo z prędkością błyskawicy, a obserwującemu go dziecku na moment zatyka dech w piersi, kiedy drapieżnik z wrzaskiem znika. Szczegóły tego spotkania na zawsze zostaną w pamięci. Tajemnica myszołowa nabiera rozmachu, kiedy poznajemy ją w prawdziwym świecie.

      Poznanie prowadzi nas do sedna tajemnicy. Wymusza przerwę – w momencie, gdy okazuje się, że zestaw umiejętności i narzędzi, którym aktualnie dysponujemy, może okazać się niewystarczający. Czytanie o ludziach z innego kraju – na przykład z Madagaskaru – to świetny sposób na zainicjowanie kontaktu. Mimo to obejrzenie filmu o tym kraju i wysłuchanie wypowiedzi jego mieszkańców przynosi taki poziom doświadczenia, do którego nie da się łatwo dotrzeć za pośrednictwem książki. A gdy po sąsiedzku zamieszka rodzina z Madagaskaru, poznanie jej doda głębi i wyrazistości zdobytej wcześniej wiedzy.

      Czytanie o Układzie Słonecznym jest jedną z metod nauki o Słońcu, Księżycu i planetach na naszym niebie. Aby wzbogacić doświadczenie, możemy zabrać dzieci do planetarium, gdzie wprawny przewodnik wyświetla obrazy gwiazd i planet na kopule imitującej sklepienie niebieskie. Ale dopiero oglądanie planet przez teleskop umożliwia ich poznanie mocno stąpającym po ziemi ludziom – uatrakcyjniając naukę.

      Czytanie o religii danej kultury to nie to samo co wizyta w świątyni albo udział w Jamim Noraim. Podróż do kraju, w którym dominującą religią nie jest twoja własna, wynosi cię na całkiem innym poziom poznania. Oglądanie sportu w telewizji to nie to samo co zasiadanie na trybunach w czasie meczu. Z kolei kibicowanie ze swojego miejsca na widowni nie może równać się z uczestniczeniem w grze.

      Wszystkie trzy metody nauki są wartościowe – każda z nich pogłębia doświadczenie edukacyjne, pozwalając nam wniknąć w sam środek nieznanego.

      1. Czytaj: Na łowy do internetu

      Czytaj fikcję i fakty, statystyki i wiadomości, aby zgłębić badany temat. Potem zadaj właściwe pytania. Udaj się na łowy do internetu, aby poznać takie zagadnienia jak twórczość Szekspira, samoloty albo rasizm. Przygotuj listę pytań, na które uda się odpowiedzieć, wynajdując coraz to trafniejsze określenia. Znajdź możliwie jak najwięcej odpowiedzi, a potem pozwól, aby zachęciły one do zadania kolejnych pytań. Nastolatki mogą googlować samodzielnie. Młodsze dzieci skorzystają dzięki pracy z tobą. Jeśli możesz, podłącz komputer do telewizora.

      Spisałam dla ciebie dwa zestawy pytań. Pierwszy z nich jest przeznaczony dla młodszych dzieci. Drugi, dla nastolatków, zakłada zgłębienie kontrowersyjnego tematu.

      Dzieci w wieku od pięciu do dwunastu lat

      1. Do jakiego przedmiotu odnosi się dany temat (do matematyki, języka, nauk przyrodniczych, rozrywki, sportu)?

      2. Kto jest w tym dobry?

      3. Jaki kraj (miasto, stan) słynie z tego tematu? Dlaczego?

      4. Jakie zabytki dotyczą tego tematu?

      5.

Скачать книгу