LITMIR.BIZ

Скачать книгу

stap so ’n entjie weg sodat Anna ook kan kyk.

      “Jy weet, Saartjie,” sê Anna, “as ek nie geweet het dis jy nie, het ek vir ’n vale gehardloop.”

      Die meisies lag te lekker en die een probeer om meer soos ’n spook te lyk as die ander. Met die lang swart kouse en die swart skoene aan hul voete lyk dit of hulle deur die lug sweef. Saartjie weet sommer hulle gaan baie pret hê. “Wag maar tot die maan uitkom en hulle my rooi neus sien!” sê sy.

      Die drie staan hoog in hul skik by die hekkie. Hulle loer versigtig op en af in die straat en soek hul eerste slagoffer.

      “Ons moet net nie naby die lamppale gaan nie,” sê Lina.

      Saartjie maak ’n paar roggelgeluide agter in haar keel.

      “Wat doen jy nou?” vra Anna.

      “Ek maak net my stembande los sodat ek so laag soos ’n spook kan praat,” sê sy en maak weer so ’n paar growwe geluide. Anna en Lina kyk haar geamuseerd aan.

      Dan sê Saartjie: “So ja, nou’s my stem gereed. Laat ek maar die praatwerk doen.”

      Die meisies kyk weer in die straat af. Hulle sien nêrens ’n lewende wese nie. Dit lyk sowaar of almal in Lynnekom vanaand vergadering toe is.

      “Kom ons loop met die agterste straat langs,” stel Lina voor.

      Die drie stap weg. Iemand wat nie weet dit is hulle nie, sal baie groot skrik. Hulle lyk kompleet soos drie spoke wat oor die aarde sweef.

      Wanneer die meisies in die agterstraat kom, gaan staan hulle skielik botstil. ’n Entjie voor hulle is die hotel se agterplaas en reg oorkant is daar ’n straatlamp wat ’n dowwe ligkol op die pad en sypaadjie gooi. Hulle sien duidelik hoe oom Jorsie, Lynnekom se man van twaalf ambagte en dertien ongelukke, by die deur uitgeslinger kom.

      Almal hier ken oom Jorsie en sy streke. Hy is ’n ou man, klein en tengerig gebou, wat altyd ’n groot wolpet dra. Die pet is heeltemal te groot vir sy kop. As dit nie vir sy twee groot bakore was nie, sou die pet oor sy oë afgesak het.

      Oom Jorsie se hande staan vir alles reg en hy doen allerhande los werkies, maar hy het ongelukkig ’n drankprobleem. Hy is meer aangeklam as wat hy nugter is. Die dominee en die verskillende vroueverenigings het al baie probeer om hom te laat insien hoeveel skade dit hom berokken, maar dit het alles net mooi niks gehelp nie. Hulle het die stryd nou maar gewonne gegee.

      Dit is vir Saartjie, Anna en Lina baie duidelik dat oom Jorsie vanaand ook weer hoog in die takke is. Hy kom al singende met die halfdonker straat afgestap: “O brandewyn, laat my staan …”

      “Dís ons kans!” fluister Saartjie. “Ons gaan hom só groot laat skrik dat hy nooit weer na ’n bottel sal kyk nie.”

      Die meisies gaan staan teen die heining.

      “Wanneer hy reg oorkant ons is,” fluister Saartjie, “gaan ek van voor af na hom toe stap. Anna, dan kom jy van die linkerkant af aan en jy sweef van die regterkant na hom toe, Lina. Ons gaan staan wanneer ons so ’n paar tree van hom af is kyk dan eers wat gebeur.”

      Die drie staan doodstil. Hulle haal opgewonde asem.

      Oom Jorsie kom al swaaiende en singende aan. Hy sing nou hard: “My bonnie lies over the ocean …”

      Toe hy by die deel kom wat sê: “Bring back, oh, bring back, oh, bring back my bonnie to meeeeeeee …” steier hy effens en op daardie selfde oomblik kom Saartjie op hom afgestap.

      Ná ’n paar tree gaan staan sy doodstil en wag dat Anna en Lina van die kante af moet inbeweeg.

      Oom Jorsie knip sy oë. Hy kyk verstom na die wit gedaante hier voor hom en sê dan met ’n hees stem: “Ek glo dit nie.” Hy begin hard sing die brandewyn moet hom laat staan – hy dink natuurlik dis die drank wat hom sulke snaakse dinge laat sien!

      Die oubaas strompel vorentoe en Saartjie beweeg ligvoets agteruit. Dit lyk kompleet asof die ding so deur die lug sweef. Oom Jorsie steek weer in sy spore vas. Hy sing nie meer nie. Hierdie vreemde affêre steek hom dwars in die krop.

      Hy vryf sy oë en kyk weer, maar die wit ding bly nog steeds daar staan. Die oom vryf weer – dié keer so hard dat die wolpet skoon oor sy oë gly. Hy ruk die pet vinnig af. Hy wil sien wat aangaan. Hy wil nie onverwags oorrompel word nie.

      Oom Jorsie staar stip na die wit gedaante voor hom. Saartjie moet op haar onderlip byt om nie te lag nie. Die oubaas wieg nou glad nie meer heen en weer nie, maar sy broekspype het skielik onbedaarlik aan die bewe gegaan. In ’n poging om homself moed in te praat, sê hy weer: “O brandewyn, laat my staan” en dan: “Ek glo dit nie.”

      Hy bewe nou behoorlik soos ’n riet en lek kort-kort oor sy droë lippe.

      Saartjie besluit sy moet iets doen voor hy flou word sonder dat hulle enige pret gehad het. Sy sê in ’n lae, hol stem: “Wat glo jy nie?”

      Selfs Anna en Lina voel koue rillings langs hul ruggrate afhardloop. Saartjie se stem klink asof dit uit die doderyk kom.

      Oom Jorsie is só lam geskrik dat hy nie ’n geluid kan uitkry nie. Sy mond gaan oop en toe, maar daar kom niks uit nie.

      “Jou dag het aangebreek, Jorsie,” sê Saartjie onheilspellend. “Die uur van afrekening is hier!” Dit klink vir die verskrikte en oorblufte oom Jorsie asof haar hol stem van ver af aangesweef kom, van ’n plek waar dit wemel van die dooies.

      Die arme oom se tande klap só geweldig op mekaar dat hy hoegenaamd nie iets kan sê nie.

      “Kyk regs van jou!” beveel die spookstem.

      Oom Jorsie maak so en snak na asem wanneer hy sien hoe ’n ander gedaante nou na hom toe aangesweef kom.

      “Kyk links van jou!”

      Oom Jorsie sien ’n derde gedaante – en sy pet val summier oor sy oë!

      Hy pluk die ding verskrik van sy kop af en probeer gou skat of die gedaantes in daardie oomblik nog nader gekruip het.

      Lina begin stadig vorentoe beweeg.

      Dan kry oom Jorsie uiteindelik ’n geluid uit. “Ag, hemeltjie!” skree hy, “Help my tog!”

      Hy kyk vreesbevange rond. Die spoke beweeg nou in ’n kring om hom en daar is nêrens uitkomkans nie. Dit voel of die gedaantes oral om hom is en of hulle enige oomblik sulke lang, klam vingers gaan uitsteek om hom aan sy nek te wurg … en te wurg …

      Oom Jorrie kyk met oë vol vrees na die spook wat gepraat het.

      “Asseblief, meneer Groot Spook,” sê hy doodbenoud, “gee my nog ’n klein ou kansie. Vergewe nog hierdie een keer vir ou Jorsie … Asseblief tog … Ai toggie …” Die oubaas begin soos ’n klein kindjie kerm.

      “Jy drink gans te veel, Jorsie,” kom die lae spookstem.

      “Ag toggie … Asseblief tog … Laat my asseblief net gaan … Asseblief toggie …”

      “Die drank is sleg vir jou gesondheid,” sê die spookstem weer.

      “Ja, Meneer; ek weet, Meneer … My hart is klaar … gedaan … Maar daar sal nie weer ’n druppel drank oor my lippe kom nie … Nie ’n enkele druppel nie … Laat my net gaan, asseblief toggie!”

      Die drie spoke staan doodstil om die oubaas wat soos ’n riet bewe. Hy soebat eenstryk deur en loer kort-kort of die ander twee spoke hom nog steeds omsingel. Dit begin vir hom lyk of hulle al hoe nader aan hom kom en oom Jorsie begin harder as ooit soebat.

      Net toe kom die maan agter ’n wolk uit en Saartjie sê: “Jou arme sukkelaar, kyk na my. Kyk na my neus!”

      Oom Jorsie staan en staar. Sy mond val nog groter oop en hy bibber en bewe asof dit ’n ysige winternag is. Hy het nog nooit so ’n afgryslike ding gesien nie!

      “Dis

Скачать книгу