LITMIR.BIZ

Скачать книгу

      Pieter sê nie ’n woord nie.

      Dan gaan die ouer man voort, asof niks gebeur het nie. “Ons praat van baie beeste, Pieter. Genoeg om Donkerland van ‘stukkie grond’ tot plaas te omskep.”

      Pieter luister stil. Oom Jan kan nie peil wat in sy gedagtes aan­gaan nie.

      “Ons gaan ook elkeen ’n Zoeloeman of twee kan terugbring. ’n Inboekeling is nou wel nie ’n slaaf nie, maar hy werk net so hard. En hy kos minder.”

      Magriet kom stil die huis uitgestap. “Pieter …” Haar stem is sterk, die trane van flussies vergete.

      Pieter kyk op na Magriet.

      “… gaan haal ons beeste,” sê sy.

      Pieter weet dit sal nie meer help om wal te gooi nie. Die besluit is vir hom geneem.

      “Jy kan nie alleen hier bly nie,” sê hy.

      “Ons vat haar na Lenie toe,” sê oom Jan.

      “Ek sal ’n bietjie vrouegeselskap geniet,” help Magriet.

      “Dis te ver vir Magriet. Jy kan sien sy’s …” Pieter kan die sin nie voltooi nie. Dis sy kind wat Magriet dra, hy wil nie medepligtig wees aan ’n reis wat haar en die baba in gevaar stel nie.

      “Dan kom bly Lenie hier.” Oom Jan se woorde maak die besluit finaal.

      Pieter en Magriet kyk vir mekaar. Haar besluit is geneem.

      “Al Magriet se beeste?” vra Pieter.

      “Ten minste. En met Dingaan uit die pad uit word Mpande koning, en hy sal ons verskuldig wees.”

      “Een ding het ek geleer,” sê Pieter, nou wys vir sy jare, “Zoeloe of Engels­man – as een stryd verby is, staan die volgende een gereed om te begin.”

      “En met die Heer se genade,” sê oom Jan, “was ons nog elke keer op die ou end die oorwinnaars.”

      Daarmee kan Pieter nie stry nie.

      ’n Paar dae later het Pieter sy stok teen die muur bo die vuurherd gemonteer. Hy staan terug om die oomblik in te drink, en net toe kom Magriet nader met sy saalsak, wat sy netjies vir hom gepak het met uitgebraaide vet, ’n potjie salf, opgerolde lap, beskuit en biltong.

      “En so begin alles met iets wat geplant word,” sê Pieter, sy oë steeds op sy stok. Hy draai na Magriet.

      “Daar’s kanfersalf en ’n paar repe lap vir verbande,” sê sy.

      “En smeer?” Pieter is versot op die vyesmeer wat Magriet van wildevye maak.

      Sy knik. “En al die biltong wat oor is.”

      Die oomblik raak vir hom oorweldigend. “Laat ons boekevat voor ek opsaal,” sê hy.

      Pieter vat sy groot Familiebybel wat op ’n rak lê en gaan sit by die tafel. Magriet gaan sit langs hom.

      “Ons lees uit Deuteronomium 32,” sê hy terwyl hy oopblaai. “Indien Ik Mijn glinsterend zwaard wet, en Mijn hand ten gerichte grijpt, zo zal Ik wraak op Mijn tegenpartijen doen weerkeren, en Mijn haters vergelden. Tot so ver.” Hy maak die Bybel toe. “Laat ons bid. Heer, waak oor my huis terwyl ek weg is, hou u hand oor die nuwe geslag wat my vrou dra, en wees met u seuns in hierdie optog teen die onheiliges. Ons vra dit in u naam en uit u genade. Amen.”

      Pieter staan op en vat sy sak. “As ek terugkom, begin ek ons opstal bou.” Hy voel al lank nie meer lus om in die tydelike opstal te bly nie. “Jy gaan hierdie plaas nie ken nie. Ons paradys.” Hy soen Magriet, raak liefderik aan haar swanger maag. “Jy wag vir my, Jakob,” praat hy met die aankomeling in haar buik. Hy verstil dan, staar innig in Magriet se oë. “Sal jy regkom?”

      Magriet weet sy moenie nou sentimenteel raak nie. Dan begin die trane weer. “Sorg net dat jy terugkom,” sê sy.

      Hy soen haar weer, en stap uit.

      Buite staan Eerste en wag.

      “Usale ujonga inkosikazi,” sê hy. Sorg vir my vrou.

      “Ja, Baas,” antwoord sy. Sy hou sy opgerolde beddegoed na hom toe uit.

      Pieter neem dit na die perd wat oom Jan vir hom gelaat het, saal op en binne minute staan Eerste en Magriet en kyk hoe hy op ’n galop vertrek.

      “As die baas terugkom praat jy die Boeretaal, hoor jy my?” Daar is geen warmte in Magriet se stem nie.

      “Ja, Baas,” antwoord Eerste.

      Baie ongemaklik. Dís hoe Johannes en Diederik voel saam met die drie Zoeloekrygers wat op die verkenningstog saam met hulle is. Hulle sit om ’n vuurtjie, en die drie krygers om hul eie vuurtjie. Hulle kan maar nie vergeet dat hierdie drie krygers eens deel was van Dingaan se magte nie.

      Ná ’n ruk bring een van die Zoeloes vir Johannes en Diederik ’n pot bier. Hy plaas dit op die grond voor hulle neer. Die twee kyk baie agterdogtig na die pot.

      “Drink dit,” sê die kryger. “Dit sal julle gelukkig maak.”

      “Ons sê dankie,” antwoord Johannes hom op Zoeloe.

      Die kryger knik vriendelik en stap weg.

      Johannes neem die pot in sy twee hande op.

      “My pa sê,” fluister Diederik, “hulle’t vir Piet Retief ook bier gegee.”

      “Maak net of jy drink,” antwoord Johannes binnensmonds. “Moenie sluk nie.”

      Johannes maak of hy ’n sluk neem, maar eintlik maak hy net sy lippe nat. Hy vee sy mond af, kyk oor na die Zoeloe wat dit gebring het en wat nou weer langs hulle vuurtjie gaan sit het. Hy glimlag breed en beduie met sy vuis dat hy ewe skielik sterk en dapper voel.

      Diederik neem ook ’n slukkie. Hy dink ’n oomblik oor hoe dit proe. “Nogal lekker,” sê hy, en neem ’n groter sluk.

      Die volgende oggend hurk Diederik en Johannes agter ’n rots op ’n koppie naby Umgungundlovu, Dingaan se sentrale kraal. Die drie Zoeloes kruip weg agter ’n ander rots net regs van hulle. Diederik en Johannes loer oor die rand van die rots na derduisende beeste wat in die vallei onder hulle wei.

      “As ’n mens ’n dag lank loop, sien jy die hele tyd beeste,” sê die kryger wat gisteraand vir hulle bier gebring het.

      “Sien jy daardie beeste, Dirk?” fluister Johannes. “Daar’s Boerebloed op daai beeste.”

      “Bliksems!”

      “Hoe ver is Umgungundlovu?” wil Johannes weet.

      Die kryger beduie dat dit nie meer ver is soontoe nie.

      “Ek wil dit van die … van die …” sy woordeskat laat hom skielik in die steek, “hoe de donner sê mens ‘die ooste’ in Zoeloe?”

      Diederik kan nie help nie en haal net sy skouers op. “Jy’s die tolk.”

      “Van die kant waar die son die dag bring,” sê Johannes uiteindelik op Zoeloe.

      Die Zoeloeman knik. Hy wys na die ooste. “Ons moet ver­sigtig wees,” sê die kryger. “As hulle ons vang, sal hulle ons met knop­kieries doodslaan en ons lyke op KwaMatiwane vir die aasvoëls en hiënas los.”

      “Wat sê hy?” Diederik wonder oor die woordevloed en die vrees wat in die kryger se stem deurslaan.

      “Jy wil nie weet nie.”

      Die manne beweeg weg van die kim van die koppie af. Diederik bly ’n oomblik agter. Hy is nou ergerlik: “Ek vra: Wat sê hy?”

      Johannes begin ook gebukkend wegbeweeg van die uitsigpunt. “Hy sê: Hou jou kop laag.”

      Daardie aand is Pieter saam met ’n groep Trekkers langs ’n gemeenskaplike vuurtjie. Jan Serfontein sit langs hom. Die boere om hulle heen vertel aanmekaar stories, soms lighartig, soms somber. Só ken hy sy mense,

Скачать книгу