Надбярэзінцы - Фларыян Чарнышэвіч

Скачать книгу

вікарыя і намоў яго адпусціць мне грахі і парадзіць мне, каб я мог да ранейшага спакою вярнуцца. А лепей угавары Сына Твайго, каб Ён унцера – калі той не вельмі даўно памёр – ажывіў, як ажыўляў людзей, калі хадзіў па зямлі, і зняў з мяне правіну забойства. Ацалі яго зусім, Найсвяцейшая Маці, толькі, можа, пысу яму крыху скрыві ці зрабі лысым, каб за ім дзеўкі менш упадалі. А яшчэ хай так станецца, каб мяне вясной у войска разам з іншымі аднагодкамі забралі і каб я змог даслужыцца да чыну, вышэйшага за унцера, і здабыць каханне, дадому вярнуўшыся.

      Калі ён плыў ручаём, то збіраўся пасля пераправы праз Бярэзіну разабраць плыт і схаваць лыка і бярвенне ў лесе, каб было на чым вяртацца назад. Але ў месцы, куды ён прыстаў, ляжала шырокае поле, засеянае жытам. Не захацеўшы траціць час на пошукі схову, ён загнаў плыт у глыбейшы выгін берага і прывязаў да кія.

      – Як ніхто не знойдзе – добра, а калі сцягнуць, дык у найбліжэйшым лесе новы зраблю, – сказаў ён сам сабе. – А можа, і зусім не давядзецца вяртацца. Можа, да гарадчанскага дзядзькі махну.

      І Косцік пайшоў, трымаючыся як найдалей ад ракі.

      Ранкам ён быў у горадзе. Ішоў, нібыта, як кажуць, душы ў целе не было, амаль у кожным мінаку падазраючы заканспіраванага паліцыянта: яму здавалася, што ўсе глядзяць на яго.

      Баючыся сустрэць у Хмары кагосьці знаёмага, ён не зайшоў у дом, а скіраваўся адразу да плябані.

      Павярнуўшы на вуліцу Пушкіна, хлопец пачуў аднекуль збоку салдацкую песню. Ён так любіў глядзець, як спявае і маршыруе войска, што, не зважаючы на сваю трывогу, затрымаўся паслухаць, гледзячы ў той бок.

      Мелодыя была вельмі прыемная, натхняльная і нібыта… не салдацкая.

      Праз паўхвіліны з-за рогу пачаў выходзіць атрад пяхоты. Завярнуў да Косціка. Усе з вінтоўкамі.

      Хлопец лічыў чацвёркі – агулам 35. За апошняй ён, на сваё здзіўленне, убачыў натоўп цывільных.

      Атрад выраўняўся, і грымнула песня:

      Выйшла пані піва піць, ой-ёй-ёй-ёй-ёй,

      Ды няма каму наліць, ой-ёй-ёй-ёй-ёй,

      Выйшла пані піва піць, ой-ёй-ёй-ёй-ёй!

      Ашаломлены Косцік адступіў назад, не верачы вачам і вушам.

      – Па-польску?.. Езусе… Мне сніцца ці сапраўды?! Польскае войска? – шаптаў ён, упіўшыся позіркам у шыхт.

      Боты, форма і вінтоўкі – як у звычайнай расійскай пяхоты, але на галовах канфедэраткі, а на іх – польскія арлы. І словы з вуснаў – польскія. Твары маладыя, дзёрзкія, гордыя.

      – Раўнуй! Раз, два, тры, раз, два, тры! – камандуе афіцэр. Сто сорак ботаў чаканяць як адзін, як адзін калышуцца сто сорак штыхоў. Рыхтык шчотка.

      Ззаду бег натоўп мясцовых палякаў – душаў сто. Некаторыя, каб засведчыць легіянерам пашану, знялі шапкі, а многія асабліва ўражлівыя плакалі ад узрушэння.

      – Дачакаліся! – казалі яны. – Сваіх, польскіх, жаўнераў. Па-польску спяваюць! Не «тры», а «тшы» кажуць! Слухайце, людцы родныя, слухайце!

      Косцік таксама зняў шапку і далучыўся да натоўпу.

      XXV. Вельмі важны сакрэт

      Ясь доўга пераварочваў палкай костку, вывучаў уласныя рэбры, засунуўшы

Скачать книгу