Йеха буьйсанаш - Абузар Абдулхакимович Айдамиров

Скачать книгу

къица кхиийна йалташ, байлахь буьтура доьзалш, жоьра буьтура зударий…

      «ХIун дийр ду ткъа, Делан кхиэл йу-кх xIapa. ДIайели хьо, тхан маршо, дIайели. ДIайаха хьо, тхан дай, йижарий, вежарий эцна. Амма тхо, декъаза гоьргаш, йиси-кх, xIapa Iазап хьега», – ойла йо Iелас. Цунна хIинца а ца го малхо хьоьсту бIаьстенан Iалам, ца хеза олхазарийн самукъане эшарш, нох ца озалуш, шина стеран биэхьар, уьш чехош мохь беттачу Айзин йишхаьлла аз. Нахаро дIахерцочу мокхачу лаьттаца йукъ-йукъа гучудуьйлучу йаккхийчу тоьпийн хIоьънаший, мекхадоьллачу герзаший, кIаййеллачу адамийн даьIахкаший цуьнан ойла йерриг а дIадаханчу ирчачу шерашка йуьгу.

      – Ахьад, Дала гечде шуна! Дала эхарт декъалде шун! – боху цо шабарца гучуйевлла даьIахкаш, схьаоьций, цхьанхьа йукъ-йукъа охьа а туьйсуш. Суьйранна ша дIавахале цхьанхьа йуьстаха лаьттах йухкур йу цо уьш. Цунна биэн дац, и даьIахкаш бусалбанийн хилча а, керстанийн хилча а. Цхьана Дала кхоьллина адамаш ду уьш. Амма, мича дикане кхача гIерташ, летта-те шу? Аш хIун къийсира? Дуьне доккха ма дара, латта шорта ма дара, малхо вай дерриш а ма дохдора! Мала хи, садаIа хIаваъ ца тоьура шуна?

      – Гора, оьрсийн паччахь, йаI, хьан мехкан доза дац, бохура, хьан хьолан хьесап дац, бохура. ХIунда веа хьо тхан мискачу лаьмнашка, оха хIун динера хьуна?.. – элира Iелас хозуьйтуш.

      – Стаг, ахь хIун боху? – хаьттира цецйаьллачу Айзас, йуха а йирзина, шен майрачуьнга.

      Iелас жоп ца делира.

      – Хорша, хорша! – мохь туьйхира цо, гурма боьжна тайша сту а човхийна. – Чорин сту дукха ма леллахьа, зуда, ца го хьуна и, чож чу а кхетта…

      – Жимма садаIийта вайша? – хаьттира Айзас. – ТIадамо ницкъ бина суна.

      – Йуха цкъа гуо а баьхьна, делкъе йийр йу вай. Бераш дийшина Iохккучуьра, дIалахка ахь.

      Цхьаъ гаьнгали чохь, важа аганахь бераш кIел долчу кхуре бIаьрг а тоьхна, стерчий човхийра Айзас.

      ГIушлакхе баьлла малх, бIаьрса дайъа санна, къегаш хьоьжура. Iаьрчхел дехьа басахь, хьуьна йуккъерчу ирзон коржам тIехь, лаьттах хьаьжкIийн буьртигаш теIош доллура церан лулахо Чора а, цуьнан зуда ЖовхIар а. МаьI-маьIIехьара схьахезара ахархоша стерчий а, бугIанаш а лоьхкуш, вовшашка кхойкхуш, бетта маьхьарий.

      Хезара цуьрриг адаман дог хьаош доцу Чорин сингаттамечу иллин къора аз:

      …Йуткъачу гIодайукъах

      Дихкина ва доьхка

      Бухкарах хийца, бах

      Паччахьан Iедало!

      ДегIана тIеоьзна

      Исхаран ва чоа

      ГIабалех хийца, бах

      Паччахьан Iедало!

      Ас коьрта тиллина

      Холхазан горга куй

      ТIапанах хийца, бах

      Паччахьан Iедало!

      Дендайха дисина

      Болатан ва герзаш

      Сарагах хийца, бах

      Паччахьан Iедало!

      Соьцанна кхиъначу

      Динара чувоссий,

      ГIашсалти хила, бах

      Паччахьан Iедало!

      Сан вежарий байъинчу

      Цу Делан мостагIийн

      Лай хилий, саца, бах

      Паччахьан Iедало!

      Цаьрцанна охьавуьжуш,

      Метта-мотт цхьаъ болуш,

      Цхьана

Скачать книгу