Дыплом на царства - Аркадзь Ліцьвін

Скачать книгу

Уладыславу.

      – Калі кароль пойдзе на Маскву, – пераконваў пасол, – усе ад Васіля Шуйскага адступяцца. Уся зямля прыме каралевіча на царства ахвотна і без крыві.

      Леў Сапега ўхвальна пахіліў галаву, кароль захоўваў непранікнёны выраз твару. Была істотная перашкода, якую нельга абыйсці і цяжка адолець. Са слязьмі на вачах прасіў пасол захаваць веру і абрады.

      – Вашай міласць, – пасол пакланіўся Жыгімонту, – з усёй павагай мушу паведаміць: без праліцця крыві стаць нашым гасударом не зможаце. Вельмі мала хто згодны на караля іншай веры. Яшчэ раз мушу нагадаць, што мы патрабуем хрышчэння каралевіча на праваслаўе, прыняцця ім кароны з рук патрыярха і ніякага пашырэння каталіцтва.

      Вялікі канцлер Леў Сапега ад імя караля запэўніў, што Жыгімонт ІІІ рады прымаць іх ахвоту і зычлівасць. Веры парушаць не думае, а цэрквы будзе бараніць і памнажаць. Хоць каранаваны місыянер не падзяляў выказаных канцлерам ад яго імя пастулатаў, усю ноч з нядзелі на панядзелак, 1лютага, білі званы і грымелі салюты.

      Канцлеру патрабавалася ўсё майстэрства, каб не даць сарвацца перамовам. Ад першага дня пайшло і не спынялася таптанне вакол веравызнання будучага цара Масковіі. Паслы патрабавалі яснага адказу, бо мелі падставы меркаваць, што кароль хітруе. Дарадцамі ў яго не толькі разважлівы і разумны Леў Сапега.

      – Пакуль заўчасна каралевічу выпраўляцца на Маскву, – Леў Сапега даў зразумець, што і сам падзяляе гэту думку караля. – Не здолее з—за маладога веку супакоіць і кіраваць разарванай краінай. Як толькі краіна суцішыцца, Міласцівы пан не будзе адмаўляць. Калі будзе на тое воля Божая і згода ўсёй зямлі, каралевіч прыбудзе неадкладна і ўшануе ўсе дамоўленасці.

      – Што ж, гэта разумна, – пагадзіліся паслы. – Мы таксама прагнем спакою і міру. Спадзяемся і ў гэтым на дапамогу Яго Вялікасці караля.

      Размова пра дапамогу ішла лягчэй для абодвух бакоў.

      – Найяснейшы пан не раз даводзіў да шырокага ведама, што прыйшоў не на згубу гэтай дзяржавы, а на супакаенне. І не самахоць, а запрошаны думнымі баярамі, – нагадваў вялікі канцлер. – Рэч Паспалітая прагне спакою на ўсходніх межах і карыснага абодвум бакам гандлю. Зыходзячы з гэтага, кароль не браў з сабою артылерыі, ваеных прыладаў ды і людзей павёў няшмат. Аднак з улікам новай сітуацыі, пасылае па гарматы і людзей, каб, узмацніўшыся, ісці на Маскву.

      Маскавіты пацвердзілі, што на выказанае прыстане ўся Масква, улучна з тымі, хто пры Шуйскім. Леў Сапега быў дастаткова абазнаны, каб паверыць у такую магчымасць. Баяры баяліся і тыраніі Васіля Шуйскага і “казацкага цара” Дзьмітрыя. Усё ж наследны каралевіч, хай і перахрышчаны з лацінства, не ў прыклад лягчэй успрымаецца.

      Пасля двутыднёвых перамоваў пагадзіліся, што цар Уладыслаў пяройдзе на праваслаўе, карануецца па праваслаўнаму абраду і будзе кіраваць разам з Баярскай думай ды свяшчэнным саборам. Ва ўсім астатнім захаваецца ранейшы лад з наданнем дваранству правоў, падобных шляхоцкім у Рэчы Паспалітай.

Скачать книгу