ТОП просматриваемых книг сайта:
Nuwe stories van Rivierplaas. Alba Bouwer
Читать онлайн.Название Nuwe stories van Rivierplaas
Год выпуска 0
isbn 9780624078067
Автор произведения Alba Bouwer
Жанр Учебная литература
Серия Rivierplaas-boeke
Издательство Ingram
“Emily,” sê tant Lenie, “maak nou ’n mooi vuur onder die groot seeppot, hoor. Sorg dat hy mooi uit die trek uit staan net anderkant die slypsteen langs die waenhuis, nie weer soos verlede jaar toe die wind kort-kort die vuur doodgewaai het nie. Ons sal die vark sommer daar krap. Ai, ek hoop dis dié keer nie ’n maselvark nie. En jy weet vanaand moet jy die skaap se afval ook krap. Ou-Melitie kan die derms krap en die wors help stop. Sy sal seker nou kom.”
In die kamer hoor Alie iets sê “klieks-klieks” en sy voel ’n koue straaltjie langs haar nek afloop, maar die straaltjie jaag haar vorentoe tot in die kamerdeur, waar oom Jan sy geweer agter die wakis in die hoek uitgehaal het en dit staan en opvryf nadat hy dit gelaai en klieks-klieks oorgehaal het. Dan sit hy dit bo-op die hangkas neer en haal onder uit die wakis die lang, skerp varkslagmes; hy vryf dit op en sit dit ook op die kas neer, mooi hoog waar niemand kan bykom nie.
Dit is soos ’n storieboek met baie blaaie, hierdie middag van die beesslag, maar Alie is altyd bly as sy die eerste blad omgeblaai het, dis daardie klieks-klieks in die kamer as oom Jan die geweer laai en regsit. Nou kan sy waenhuis toe gaan, waar ou Hoppies en Jantjies die rieme oor die balke gooi en Sammie en Diek die kapkar agtertoe stoot. “Jôna-nana-joe-soe!” maak Diek en dan sê Sammie: “Jô-la,” en as hulle sê “la”, dan stoot hulle die kar agtertoe. “Jôna-nana-joe-soe” en “Jô-la” maak hulle en “kwirr” sê die karwiele. Dit het hulle gehoor by Aron as hy rieme brei en hy draai die bos styf vas en los dit dan.
Nou gaan Alie na die plek langs die slypsteen waar Emily onder die groot seeppot die vuur aan die brand steek. Die vuur in die swart stoof lyk vir Alie altyd soos ’n ou swartbekhond met baie rooi tonge wat wil buitekant toe lek en nie kan nie. Maar die vuur onder die swart seeppot is soos ’n swerm swaels met rooigeel vlerke wat wil opvlieg en nie kan nie. Wipper-wipper slaan die warm vlerke teen die seeppot se ronde maag en om sy skerp swart pootjies.
“Nonwe Alie, jy sal die hand brand by darrie pot,” sê Emily, en sy steek ’n bondeltjie fynhout dwarsdeur die rooigeel swaelvlerke. “Kyk by ou-Melitie, sy kom nou.”
Nou is daar nog een plek waar Alie kan gaan kyk en dis die kraal, waar die slagbees in die een hoek staan en die slagskaap vasgemaak in die ander hoek. Maar sy het nog net een keer daarnatoe gegaan, net een keer, en toe het die bees sy kop opgelig en haar reg in die oog gekyk net toe sy haar kop oor die kraalmuur stoot. Daardie kyk was net soos die groot oog wat boaan die prent van Ouma se Breë en Smalle Weg is en wat al agter jou aan kyk, net waar jy staan. Nee, sy sal nooit weer kraal toe gaan op die slagdag nie.
Net toe oom Jan met die geweer by die agterdeur uitkom, kom ou-Melitie oor die werf aangestap. Alie spring soos ’n springhaas oor die wit gras na haar toe.
“Jôna whê, nonwe Alie,” sê ou-Melitie. “Nou ons sal stan by die anner kant, jy sal hom nie weet darrie skiet nie. Kyk wat het ek vor jou gabreng by Die Land.”
“Wat, ou-Melitie? ’n Kiewieteier?”
“Aikôna. Darrie eier ons sal hom soek by Rivierplaas se bossietjies.”
Ou-Melitie wikkel haar hand onder die rooi kombers uit en – daar blink dit in die son: twee klein armbandjies van koperdraad met drie swart kraletjies in elkeen ingevleg.
“Haai, ou-Melitie! Is dit myne? Regtig?”
“Nou jy kan hom ok mak so trieng-trieng,” sê ou-Melitie, en sy knyp haar oë toe soos een wat amper lag of amper nies en stoot die twee blink armbandjies oor Alie se ronde vuisie.
Trienge-rienge, trienge-rienge maak hulle op Alie se arm en – tjak! spoeg oom Jan se geweer skielik by die kraal. Alie druk haar kop onder ou-Melitie se rooi kombers in.
“Jô!” sê ou-Melitie en sy vou die kombers styf oor Alie se rug, net daar waar die koue straaltjie afkriewel. “Meneer Jaan sy skiet gou! Nou ons moet pakisa, nonwe Alie, die mevrou sy sal wag.”
Met haar hande oor haar ore en styf teen ou-Melitie se kombers stap Alie aan huis toe. Miskien kom daar nog ’n skoot en miskien hoor sy nog die vark se skree. Tant Lenie kom by die kombuisdeur uit met die krompuntmes in haar hand en haar bont voorskoot aan.
“Nou moet julle bak staan, ou-Melitie,” sê sy. “Alie, kyk dat Hennie nie wegraak deur al die werkery nie. Hy’s agter die waenhuis by Diek en Sammie.”
Ou-Melitie vou haar kombers op en sit dit agter die rondaweldeur, dan gaan sy en Alie waenhuis toe. By die seeppot is Emily en ou Hoppies al besig om die vark te krap, en in die waenhuis lyk dit vir Alie net soos in die tabernakel waar die priesters geoffer het, so koel en skemerig met die ou bees wat so wydsbeen van die balk af hang en almal wat so werskaf met die messe. Agter die waenhuis slag Aron die skaap af. Elke week slag Aron ’n skaap, maar as dit die groot bees- en varkslag is, is die skaapslag ook anders, want dan krap Emily ook die afval, maar sonder die kop. Die kop kry Diek en Sammie en klein-Melitie en Sanna om op die kole te braai. En dis die lekkerste van die hele slag.
Agter die waenhuis sit Hennie by Diek en Sammie langs ’n konka met kole. Hy het ’n stukkie gladde draad met ’n stukkie beesvleis aan wat hy deur een van die konka se gate teen ’n rooi kool sit en brand. Sammie het langs die konka ’n holte in die grond gemaak, en Diek tel met ’n ou hoepel ’n klompie kole uit die konka uit daarin. Dis vir die skaapkop. By Aron staan klein-Melitie en Sanna in hul rooi kombersies en wag met ’n dopemmertjie vol kookwater wat hulle by Emily gekry het. Ou Aron spoel die kop mooi skoon af en krap dit bietjie skoon, dan vat Sanna aan die nekkant en klein-Melitie aan die twee ore en hulle dra dit na die konka toe.
“Sô-sô!” sê Sammie en hy krap die kole in die duikie eers mooi gelyk vir hulle om die kop op te sit. “Soeka, Pi-e-ti!” verwilder hy Piet, die ou grys kat, wat met lang-lang treë aangesnuffel kom.
By die groot tafel in die waenhuis staan oom Jan en biltong sny, en tant Lenie sny die vleis wat in die pekelvaatjie gepak word om vir oom Koos en tant Magriet Boland toe te stuur. By die klein tafeltjie krap ou-Melitie die derms vir die wors, sulke vinnige lang krappe en sy skeur nooit een nie, en by die ander tafel staan Jantjies by die vleismasjientjie en maal vir die wors wat hulle nog moet stop.
Trienge-rienge skud Alie haar twee armbandjies langs ou-Melitie se arm.
“Selle mak ok moi,” sê ou-Melitie tussen die krappe deur. “Nonwe Alie, jy sal vor my die wet skotteltjie breng?”
Alie gaan haal die wit skotteltjie in die kombuis, maar sy loop gou weer terug en sit dit saggies by ou-Melitie neer sodat tant Lenie haar nie moet sien en ook stuur nie.
“Alie, my ou stuurdingetjie,” sê tant Lenie, “terwyl jy op die been is, bring vir ons gou die lanterns uit die buitekamer, dit word nou te donker.”
Alie gaan haal gou die lanterns uit die buitekamer, wat vir haar altyd na baard ruik, want al die rondlopers wat altyd daar slaap, het sulke ou koekiesbaarde soos ’n brandsiek skaap.
Jantjies steek die lanterns op en hang hulle aan die balke. Nou lyk die waenhuis net soos ’n grot in ’n storie, en Alie gaan op ’n hopie op ’n wolsak sit om mooi te kyk na die grot.
“Wag, laat ons nou eers die kar’naadjies regsit,” sê tant Lenie. “Ek dink ons begin by Hester-Dirk. Ons moet haar ’n goeie stukkie vark by haar beesvleis gee. Sy is alteveel ’n mens wat self graag uitdeel en altyd groot kar’naadjies stuur.”
“Ja,” sê oom Jan, “en hierdie stukkie is net groot genoeg vir tant Annie en oom Piet. Ons moet hulle ook weer ’n slag onthou.”
“Al stuur hulle nooit as te nimmer kar’naadjies nie,” sê tant Lenie. “Nee, man, wag, daardie is darem so ’n ou lieslappie-vleis. Netnou skinder ou tant Annie