ТОП просматриваемых книг сайта:
Woestynwysheid. Ronell Bezuidenhout
Читать онлайн.Название Woestynwysheid
Год выпуска 0
isbn 9780796318213
Автор произведения Ronell Bezuidenhout
Жанр Религия: прочее
Издательство Ingram
Hoekom is hierdie aanbreek van “’n nuwe era” belangrik? Allereers laat dit ons sekerlik nuut dink oor wie ons is. ’n Nuwe bewussyn word onder en in ons gevorm. ’n Nuwe verstaan van menswees – maar hierdie keer nie geïsoleerd van die omgewing waarvan ons deel is nie. Allermins geïsoleerd van God. Baie mense wat “die ou storie” wil voorhou as die “enigste storie” protesteer. “Nee, dit moet bly soos wat dit was,” baklei hulle. Baie wil steeds besluit wie die “regte” en die “ware” besitters van die Waarheid is. Gewoonlik meen ons dit is óns, vanselfsprekend … Ons wil steeds met sekerheid weet aan wie se kant God is. Vanselfsprekend aan die “Godsmense” se kant, óns kant …
Die nuwe storie se stem kan nie meer stilgemaak word nie.
The times, they are a-changin’. Een teken daarvan is dat ons nie meer ’n onderskeid wil maak tussen wat “spiritueel” is en wat “gewoon” is nie. Tussen liggaam en siel nie. Waar begin die een; waar eindig die ander een? Ons begin ál meer praat van die “heilige gewone”. Daar is nie sekere dinge wat heilig is en ander dinge wat, per implikasie, nie heilig is nie. Dit is ons wat kies hoe om met alles wat heilig is om te gaan – die natuur, mense, besittings – en ’n ander aard daaraan gee. Die skrywer van die Levitikusteks het dit eeue gelede al verstaan. Petrus wat sy briewe destyds aan die Asiese provinsies gestuur het, het dit verstaan. Dalk kan ons, twee millennia later, dit wel begin verstaan. Meer nog, dalk kan ons hierdie ou, ou wysheid begin uitleef: “Wees heilig, want Ek is heilig.”
Ek twyfel self nie dat ons by ’n kruispad is nie. Dit hoef nie noodwendig die aanbreek van ’n allesveranderde nuwe era te wees nie. Dit gaan ons buitendien nie eers weet nie. Dit is mos nou nie asof Jeremia of Plato of Confucius destyds geweet het dat hulle ’n spesifieke era ingelei het met hul sogenaamde nuwe manier van dink oor die lewe nie. Dit is die voorreg van die mense wat jare ná ons gaan leef, wat daardie bevestiging sal kan maak, al dan nie.
As ek luister na die mense saam met wie ek leef en werk, as ek na my eie hart se taal luister, en as ek die magdom boeke lees wat hieroor gesels, dan weet ek: Ons soek iets méér! Ek soek iets meer! Jare lank al.
Die dans van die Trio
Ek is baie dankbaar vir ’n enkele paragraaf wat ek in ’n boek van die baie gerespekteerde teoloog Dorothee Sölle raakgelees het – The Silent Cry: Mysticism and Resistance. Sy herinner ons daaraan dat alle godsdienste – nie net die Christendom nie, maar enige wêreldgodsdiens – drie elemente met mekaar deel.4 Eerstens is daar die “formele” kant van godsdiens – dit is die tipe “vorm” waarbinne die godsdiensuitlewing gegiet word. In meer formele taal sal ons dit die historiese geïnstitusionaliseerde deel van godsdiens noem. En ons weet, as die vorm eers gegiet is, moet daar mos behoorlik toesig gehou word oor die vorm sodat dit darem min of meer oral dieselfde lyk. Omdat dié vorm vir mense belangrik word, moet die vorm dan ook beskerm word (selfs al word lewens daarvoor opgeoffer …). Maak nie saak waar jy byvoorbeeld in ’n Anglikaanse kerk instap nie, as die vorm betroubaar gevolg word, sal jy dadelik die “stempel” van die Anglikane daar kan raaksien. Stap – wêreldwyd – in ’n Joodse Schull in; of by ’n Moslem-moskee … dan gaan jy waarskynlik dadelik weet waar jy is. Daar is met ander woorde ’n “vorm-eiesoortigheid”. In die Christendom (en veral die Katolieke Kerk sal hierdie opmerking goed verstaan) sou ons dit kon vergelyk met die rol wat Petrus vir die kerk speel.
Tweedens, as deel van alle godsdienste, is daar ’n intellektuele kant. Dit is die gedeelte wat vir ons vertel wat die inhoud is wat ons glo. Ons sou dit “teologie” kon noem. Ons sou dit die Paulus-metafoor kon noem. Dit verteenwoordig die analitiese en intellektuele deel van ons geloof en die manier waarop ons die inhoud kan bestudeer. Selfs ook oor daardie dinge waaroor ons spekuleer en stry. Ons het almal maar ’n groot dosis Paulus in ons godsdiensbeoefening. Daarom moet ’n mens “reg” glo. Daarom kom daar ook skeuringe tussen mense as mense “anders” begin glo. As jy “anders” glo, besluit diegene wat “reg” is, dat die nuwe groepering ’n “sekte” is, totdat die nuwe groepering groot genoeg raak, dan word die bordjies verhang. Onthou net ook, selfs al is jy nie ’n Christen nie, het jý ook ’n Paulus-kant – daardie deel wat analities dink oor hoekom jy nie glo wat ander glo nie, selfs jou motivering waarom jy glo wat jy glo, en waarom jy jouself wil distansieer van hulle wat nog op ’n “ou manier” glo.
Die derde deel het met die mistieke te make. Die Bybelskrywer wat hier as ’n metafoor gebruik word, is Johannes. Dit verteenwoordig die intuïtiewe emosionele deel van ons geloof. Johannes is die liefdesapostel, die een wat op vele maniere praat oor die eenwording van Jesus met God. Lees byvoorbeeld die laaste gebed van Jesus net voor sy inhegtenisname in Johannes 17. Daardie gebed kom nie by die ander Evangelies voor nie. Dit is mistieke taal by uitstek: “Ek bid dat hulle almal een mag wees, net soos U, Vader, in My is en Ek in U, dat hulle ook in Ons mag wees … Ek in hulle en U in my …”
Vir ’n klomp eeue het ons in die Weste oorwegend “ge-Petrus” en “ge-Paulus”. Ons het ál meer ontwikkel tot meesters van die analitiese denke. En tog weet ons: Min mense word getransformeer deur bloot praat. Kennis verander selde mense se gewoontes. Dink maar net aan ons swak eetgewoontes al “weet” ons van beter.
Dit is selde dat ’n preek op ’n Sondag iemand se lewe radikaal verander. In die kerk “be-leer” ons mekaar – veral in die gereformeerde tradisie met ’n geleerde dominee. Die kans is goed dat dit ’n doktor van teologie is – alleenpratend en ’n gemeente luisterend. Ons kennisvlakke word miskien met al die nuwe inligting vermeerder, maar ons lewe lyk nie veel anders ná al die geleerdery nie. Met ons koppe mag ons die “regte” antwoorde kan gee, maar dit verander selde ’n duit aan ons hart.
Ons is ook selfs meesters met die vorms wat ons kies waarbinne ons onsself wil uitdruk. Of dalk – vanuit die tradisie waarbinne ek leef – het ons meesters van die gestroopte vorm geword. Die minimum ritueel. Geen hulpmiddels. Kaal mure. Glasvensters is daar om lig in te laat, nie om ikone in te smee nie. Slegs die analitiese en skerpsnydende woord (van die dominee) en Woord (wat verkondig word). Ons “verstaan” die liefde van God, dink ons, vanuit ons Paulus-manier. Ons as instelling het selfs die liefde in so ’n spesifieke vorm gegiet dat óns besluit het wie mag deel wees van die vorm en wie nie. ’n Lang ruk was dit: swart eenkant, wit anderkant; deesdae is die groot vraag gays aan watter kant? Die straights het nie ’n probleem nie. Die Belharbelydenis maak dit nou weer eens vir ons ongemaklik, want nou konfronteer dit ons al weer met “ons” en “hulle”. Is God nou op ’n “buitengewone” manier aan die kant van die armes? Kan tog nie, want wat van ons wat nie arm is nie? En, ja, die Belharbelydenis is ’n “struggle”-belydenis – maar wie “struggle” nou deesdae? So “Paulus” ons op sinodale vlak, in ons eredienste en in ons gesprekke om die etenstafel.
Maar the times they are a-changin’! Dit is soos ’n onderwater-aardbewing waarvan die trillinge nog nie die land se oppervlak bereik het nie. Maar dit is daar. Dié met fyner ontwikkelde intuïsie is reeds besig om op te let na die onmisbare. Die soeke na méér. Daar is ’n groeiende behoefte aan die mistiese intuïtiewe deel van die geloof.
Ek kan nie anders nie as om te glimlag en tong in die kies te sê: Dit is toe nie die “Age of Aquarius” wat sou aanbreek en waarteen ons Christene al die tyd gewaarsku is nie, dit is die “Age of St. John”. Omdat ons, metafories gesproke, vir Petrus en vir Paulus “voorgetrek” het, het Johannes eenkant gaan staan. Tog het Johannes nie weggegaan nie. Hy het geweet dat hy die een of ander tyd na vore gaan tree, want, net soos in die geval van die onversorgde siel, gaan ook die spirituele behoeftes nie weg nie, dit wag geduldig om gehoor te word.
Ons het iets verloor en dalk is dit die herontdekking van die Johannes-metafoor wat ons kan help om dit weer te vind. Johannes, as die mistiese intuïtiewe deel van geloof, help ons