LITMIR.BIZ

Скачать книгу

missie te vervul.”

      Philip het meer as ’n minuut lank stil na Roberts gekyk, sy hand voor sy mond, diep in gedagtes versonke. Grant het hom begin bekommer. Wat nou?

      “Dan moet jy gehoor gee aan daardie roeping,” het doktor Philip uiteindelik gesê. “Die genootskap sal jou ondersteun op watter manier ook al moontlik is.”

      “Dankie.”

      Doktor Phillip het die jong sendeling se hande geneem en sy hoof gebuig. “Kom ons bid.”

      Grant Roberts probeer onthou presies wat doktor Philp gebid het – maar tot sy ongemak besef hy dat hy die hele gebed vergeet het. Seker die opgewondenheid van die oomblik.

      En nou staan hy teenoor ’n ander man. ’n Moeilike mens.

      “Voor jy langs my vuur kom sit,” sê Pieter de Witt uiteindelik, “moet jy een ding mooi verstaan: Ek verdra nie ’n Engelsman of ’n missionary se gepreek nie.”

      Die sendeling sê niks, en uiteindelik steek Pieter sy hand uit. “Pieter de Witt.”

      Pieter se een oog vernou geamuseerd. Die sendeling se greep is fermer as dié van ander Engelsmanne waarmee hy al vantevore bladgeskud het.

      “Roberts. Grant Roberts.”

      Pieter kyk die sendeling op en af. “Hier is koffie as jy wil hê.”

      “Loof die Heer!”

      Die sendeling deins skielik terug wanneer Pieter ’n dreigende gebaar in sy rigting maak. Pieter sis behoorlik: “Onthou wat ek gesê het oor die preek …!”

      “Sorry. Jammer. Dankie.”

      Pieter haal ’n enemmelbeker te voorskyn en skink vir die sendeling uit sy koffiekan wat rustig stoom blaas op die kole. Die sendeling neem die beker met dankbaarheid aan.

      Dan haal Pieter ’n plat blikkie uit sy sak, maak dit oop en bied vir Roberts aan.

      Die sendeling begryp nie wat dit is nie.

      “’n Soetigheidjie,” verduidelik Pieter, “vir die koffie.”

      Roberts sit een in sy mond, soos Pieter aan hom beduie. “A,” roep die sendeling in verrukking uit, “’n gekookte lekkerny.”

      “Soetigheidjie,” herhaal Pieter plegtig. Hy sit self een in sy mond sodat hy die koffie daaroor kan sluk.

      Hulle drink in stilte. Pieter verkies dit so – sou ook nie omgee as die man nou verkas nie, maar hy het ’n spesmaas dit gaan nie vinnig gebeur nie. Nie sonder ’n perd nie.

      “Wat is dit wat jy doen, meneer De Witt?”

      Pieter kyk vinnig op na Roberts – as die man geweet het waarvoor om te kyk, sou hy die gevaartekens gesien het.

      “As jy nie omgee dat ek vra nie.”

      Ja, hy gee om, dink Pieter. Hoe verduidelik hy dat hy nog nooit iets anders gedoen het as vry wees nie? Hoe verduidelik hy dat hy die waarde begin besef het van dit wat vir hom so vanselfsprekend soos asemhaal was toe hy in die tronk gegooi is? Dat hy amper ’n dag lank ’n tronkvoël was?

      Hulle het Pieter na die Provoos-gebou in Grahamstad geneem. Dit is al ’n paar jaar lank ’n militêre gevangenis. Pieter is alleen in een van die selle gesmyt. Sy besittings is van hom weggeneem en op die tafel gesit: bandelier, geweer, hoed, alles.

      So in die verbysleep het Pieter van die ander aangehoudenes gesien – wisselend van mense wat hul roes lê en uitslaap tot Afrikaners en Xhosas wat die verbygaande prosessie dophou.

      Die bewaarder was ’n rou Engelsman, sy woorde gedra deur ’n aksent wat dit só vervorm dat Pieter met moeite kon volg wat hy sê. Pieter kon verstaan hoekom die man ’n tronkbewaarder is, ver van die publiek se oog. Hy’s ’n vet vent, korterig gebou, met klere wat maande laas behoorlik gewas is. Terwyl hy praat, het die alkoholwalms Pieter reg in die gesig getref.

      Hy het Pieter die sel in gestamp. “Raak gewoond daaraan. En pis in die emmer, anders ransel ek jou af.”

      Toe gaan staan hy daar, anderkant die traliehek, en kyk Pieter met afsku aan. “Dirty Dutchman. Sonder julle gespuis sou ons veel minder probleme in hierdie godverlate plek gehad het.” Hy het nader aan die tralies beweeg en in Pieter se rigting gespu.

      Toe hy wegstap, sien Pieter hoe die spoeglel oor sy een skoen gespat het.

      Pieter het geswyg, die bewaarder se waggelstappie bekyk. Toe draai hy om en gaan sit eenkant op ’n baal strooi.

      Ná ’n ruk hoor hy ’n deur in die verte oopgaan en voetstappe in sy sel se rigting kom.

      Dit was sy vriend, die Afrikaanse maarskalk, handlanger van die Britte. Hy het gaan staan waar die vet bewaarder ’n ruk gelede gestaan het, in sy hande ’n fles. Hy het Pieter ’n oomblik stil aangekyk, toe die fles deur die tralies vir hom aangegee.

      Pieter het nie beweeg nie.

      “Whisky,” het die maarskalk verduidelik.

      “Ek drink nie,” het Pieter dadelik geantwoord. Want dit wás so.

      “Ja,” het die maarskalk geantwoord, “maar hý drink.” En so, sonder woorde, met sy kop in die rigting van die bewaarder beduie.

      Hiér was ’n plan …

      Hy het sy rug na Pieter gedraai.

      “Pla jou gewete jou?” het Pieter gevra.

      Die maarskalk het teruggedraai. “Ja,” sê hy. “Maar nie genoeg om ’n ander werk te loop soek nie. As ek jou weer in hierdie distrik sien, ken ek jou nie … en skiet ek voor ek praat.” Hy het omgeswaai en weggestap.

      Pieter het hom geglo. Hy het die prop uit die fles getrek, aan die whisky geruik. Die plan het by hom begin posvat. Hy het ’n slukkie in sy mond geneem.

      Toe die bewaarder ’n paar uur later met kos vir hom kom, brood en sop, sit Pieter op sy strooibaal teen die een muur van die sel – hy het gesien hoe die man die kos op die grond voor die traliehek neersit.

      “As dit van my afgehang het,” het die woorde oor die bewaarder se vlesige vuil lippe gepeul, “sou ek al die Dutchmen in hierdie kolonie op ’n skip geboender en Australië toe gestuur het. Saam met al die swart barbare. Hierdie plek sou ’n paradys sonder julle spul wees.”

      “Ek’s nie honger nie.”

      “Maak soos jy lus het,” het die bewaarder geantwoord.

      Pieter het die fles whisky te voorskyn gebring, die prop voor die bewaarder uitgetrek en ’n sluk geneem.

      Die bewaarder het vasgesteek asof iemand hom met ’n paal teen die voorkop geslaan het. “Haai!” skrou hy. “Waar kry jy dit?”

      Hoe is dit moontlik, het die lummel duidelik gedink, hierdie tronk is twee jaar oud en niemand het nog ooit iets ingesmokkel gekry nie.

      Pieter het geswyg, die vent aangegluur.

      Die bewaarder het by die traliehek gaan staan. “As daai is wat ek dink dit is …”

      Pieter het die fles gelig, so al asof hy die man gesondheid wou toewens, en nog ’n slukkie geneem.

      “Gee hier daai fles!” skrou die bewaarder.

      Pieter kyk uitdagend na die bewaarder.

      “Ek sê, gee hier, of jy sal die sambok op jou kale rug voel byt!”

      Pieter het begin glimlag, stadig opgestaan en na die tralies gestap. So in die stap nog ’n mond vol geneem. Die fles vir die bewaarder uitgehou.

      Die vettie het sy vuil hand deur die tralies na die fles uitgesteek. “Gevangenes word nie toegelaat …” begin hy sê.

      Pieter het die whisky in sy mond in die bewaarder se gesig en oë gespoeg.

      Die man het benoud gegil, sy hande oor sy oë geslaan en weggedraai, sy rug na die tralies.

Скачать книгу