Ogniem i mieczem - Генрик Сенкевич

Скачать книгу

id="n176">

      176

      vis armata (łac.) – siła zbrojna. [przypis redakcyjny]

      177

      głuszec – duży ptak z rodziny kurowatych, przysłowiowy ze względu na swoje obyczaje godowe, kiedy to puszy się i śpiewa pieśń godową, nie zwracając uwagi na żadne niebezpieczeństwo, nawet na zbliżanie się myśliwego. [przypis redakcyjny]

      178

      wasze – tu: pan; skrót od: wasza miłość. [przypis redakcyjny]

      179

      kondemnata (z łac.) – wyrok skazujący. [przypis redakcyjny]

      180

      infamis (z łac.) – człowiek pozbawiony honoru. [przypis redakcyjny]

      181

      z czupryny a. z głowy się mu kurzy – żartobliwie o pijanym. [przypis redakcyjny]

      182

      pludry – krótkie, bufiaste spodnie dworskie lub żołnierskie. [przypis redakcyjny]

      183

      nescio (łac.) – nie wiem. [przypis redakcyjny]

      184

      to pewna, że – dziś: to pewne, że. [przypis redakcyjny]

      185

      osiedzieć się – zadomowić się. [przypis redakcyjny]

      186

      hadko (z białorus.) – przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]

      187

      Świebodzin – miasto w dzisiejszym województwie lubuskim, w XVII w. pod władzą Habsburgów, jeszcze od średniowiecza słynne z wyrobu i eksportu sukna. [przypis redakcyjny]

      188

      moderunek (daw.) – ekwipunek, wyposażenie. [przypis redakcyjny]

      189

      A czy by nie można do niego pod znak? – tj. czy można wstąpić do jego wojska, służyć pod jego chorągwią. [przypis redakcyjny]

      190

      mistrz – tu: kat. [przypis redakcyjny]

      191

      barwa – umundurowanie lub element stroju, świadczący o przynależności noszącego; tu mowa o suknie na mundury. [przypis redakcyjny]

      192

      serpens (łac.) – wąż. [przypis redakcyjny]

      193

      hadko (z białorus.) – przykro, obrzydliwie. [przypis redakcyjny]

      194

      godność – tu: nazwisko. [przypis redakcyjny]

      195

      waszeci – skrót od: waszej miłości. [przypis redakcyjny]

      196

      podrywał – tu: przerywał. [przypis redakcyjny]

      197

      bitwa pod Chojnicami (1454) – bitwa wojsk polsko-litewskich pod wodzą Kazimierza Jagiellończyka z Krzyżakami w czasie wojny trzynastoletniej; tę samą nazwę nosi bitwa z czasów potopu szwedzkiego (1657). [przypis redakcyjny]

      198

      wasze – tu: pan; skrót od: wasza miłość. [przypis redakcyjny]

      199

      waćpan (daw.) – skrót od: wasza miłość pan. [przypis redakcyjny]

      200

      sekundować (z łac. secundare: wspierać, popierać) – pomagać. [przypis redakcyjny]

      201

      ze łbów się kurzy – żartobliwie o pijanych. [przypis redakcyjny]

      202

      Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

      203

      Kudak (nazwa z tur.) – twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]

      204

      spasi Chryste (ukr.) – ratuj, Chryste. [przypis redakcyjny]

      205

      dokumenta – dziś popr. forma B. lm: dokumenty. [przypis redakcyjny]

      206

      Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]

      207

      bisurmanin (przest. pogard.) – muzułmanin; tu: sułtan turecki i chan tatarski. [przypis redakcyjny]

      208

      Nalewajko, Semen (zm. w 1597) – ataman kozacki (znany również pod imieniem Seweryn), przywódca powstania przeciwko Rzeczypospolitej 1595–1596, pokonany przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego i ścięty. [przypis redakcyjny]

      209

      Łoboda, Hryhorij (zm. w 1596) – ataman kozacki, drugi przywódca powstania Nalewajki 1595–1596. [przypis redakcyjny]

      210

      Zaporoże – tu: kozacy z Zaporoża, nie pozostający stale na niczyim żołdzie. [przypis redakcyjny]

      211

      regestrowi – Kozacy pozostający na żołdzie Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

      212

      czerń – tu: tłum, biedota. [przypis redakcyjny]

      213

      futornicy – mieszkańcy futorów, drobna szlachta. [przypis redakcyjny]

      214

      Korsuń (dziś ukr.: Korsuń-Szewczenkiwskij) – miasto na środkowej Ukrainie nad rzeką Roś, w średniowieczu zamek władców kijowskich, w XVII w. rezydencja Wiśniowieckich; w bitwie pod Korsuniem (1648) Kozacy Chmielnickiego wraz z Tatarami zwyciężyli wojska polskie. [przypis redakcyjny]

      215

      religionis nullius (łac.) – żadnej religii. [przypis redakcyjny]

Скачать книгу