LITMIR.BIZ

Скачать книгу

хуржунлары булангъы бирев артымдан етишип: «Асса ламу алейкум, балам», – деп салам берди.

      Тез саламын да алып: «Агъав, бер, хур жунгунгну мен гётерейим», – дедим. «Ай баракалла!» – деп инбашындагъы хуржу нун магъа берди.

      Янаша юрюйбюз: «Кимлеге барасан?» – деп сорады шо гиши. «Бадиров Ражапкъу лилеге», – дедим. «Не яхшы къаршы бол дунг. Мен де шолагъа бараман», – деди ол.

      Ражапкъулилерде чай ичмеге олтур дукъ. Ражапкъули мени эгечимни къы зыны агьлюсю эди. Шонда билдим: магъа ёлда ёлукъгъан адам кёп китаплар язгъан алим Абусупиян Акаев болгъан экен, атамны савунда ону да таныгъан. Алдын ону атын эшитип, китапларын охуп та ный эдим. Энни гёрюп таныдым.

      Абусупиян агъав, оьзюню ишине, бас маханагъа гетегенде: «Сен, Абдулкъасум, мен гелгинче шунда токъта, тюшден сонг бирче гетербиз», – деди.

      Оьзю айтгъан замангъа гелме де гел ди. Шурадан Тёбен Къазанышгъа гетдик. Абусупиян агъав мени уьюне элтди. Гече де оларда къалдым, гетме къоймады.

      Абусупиян агъавну шо гече магъа айт гъан булай сёзлери эсимде къалгъан: «Дю ньяда кёп тюрлю илмулар бар, балам Аб дулкъасум. Бола бусанг, барысын да ал. Илмудан, билимден зарал гёрген адам бар деп эшитгенмисен, балам? Къайсын алсанг да, яшав табарсан. Мени ваъдаларым ян гыз сагъа тюгюл, бары да охумай къалгъан уллулагъа да, охума барагъан яшлагъа да. Абдулкъасум балам, билимли, илмулу болмакъны пайдасын мен китабымда язгъанман. Гьали шондан сагъа бир нече калима охуюм» – деп де айтып, Абусупиян агъав гёнгюнден булай назму охуду:

      «Илмудан оьзгени уллулукъ билме,

      Огъар етишмей, оьзгеге гелме.

      Пайдасыз бош заманынг гетмесин, вёре,

      Билимингни артдыр пагьмунга гёре.

      Алтундан сыйлы, бил, гьар сагьатынгны

      Пайдасыз йиберме, тут саниатынгны.

      Бир сагьатынг гетсе пайдасыз ёлгъа,

      Минг алтун берсенг де, гелмежек къолгъа.

      Гьар сенден оьзгъандан уьйрен, уялма,

      Устаз танглай туруп, билимсиз къалма…»

      – Гьали, балам, – деди шондан сонг му аллимим, – тангала эртен Дёргели юртгъа багъып барайыкъ экибиз де, онгарыл.

      Артындагъы гюн эртен тангны къа рангысы булан, китаплардан толгъан хуржунланы да гётерип, тавгъа багъып барагъан таш ёлну къыркъып, алдымда Абусупиян агъав, арты булан мен, Буглен юртну ичинден оьтюп, эки тавну арасы булан башгъа чыкъдыкъ.

      Муаллим, магъа багъып къарап:

      – Абдулкъасум балам, токътап ял алайыкъмы, тез Дёргелиге барайыкъмы? – деп сорады.

      – Агъав, талмагъанбыз чы, юрюп тез етишейик, – дедим мен.

      – Алайса, ёлну къысгъартайыкъ, – деп, ол гьайран арив мукъам булан гёнгюнден назму охума башлады. Назму битмейли Дёргелиге етишип къалдыкъ.

      Сонг билдим, шо «Юсуп булан Зулай ха» деген китапдан болгъан экен.

      Биз юртну ичине гирмейли, бир гьавур ону ягъасында токътадыкъ. Эки ягъыбыз яшыл тавлар, ортасы арба ёл, таза гьава. Шо вакъти юртну тувары отлавгъа чыгъ ып геле эди.

      Мени гьали де гьайран этеген зат: Абу супиян Акаев оьзю язгъан шиъруланы, къумукъ

Скачать книгу