LITMIR.BIZ

      Een vir een verdeel ek en C die paar goedjies wat ons sover in hierdie nuwe land bymekaargemaak het, presies ’n jaar nadat ons in die Sarphatistraat aangekom het. Die meeste boeke is myne. Die meubels is syne, behalwe die spieël en ’n pienk stoel. Met twee tasse is ek op die trem daar weg.

      C maak die deur agter my toe, moeg en gelate.

      Kolonialiteit

      Eers ná my aankoms in Nederland besef ek dat ek nog altyd half onbewustelik die idee gekoester het dat Europa vir my ’n tuiskoms sou wees. ’n Stilswyende aanname dat ek hier sou aankom en dat ek naatloos sou kon oorskakel na ’n Europese bestaan, verál ’n Nederlandse een.

      Maar hoe langer ek hier is, hoe meer begin ek die gevoel kry dat hier ’n hele stel kulturele reëls, konvensies en aannames is waarvolgens almal leef, maar waartoe ek geen toegang het nie. My lewe aan die suidpunt van Afrika het my nie voorberei op hierdie wêreld nie, al is my vel spierwit en al klink my taal amper soos Nederlands. My lewenslange assosiasie met hierdie kultuur, op grond van die populêre narratief van Afrikaneroorsprong, is volledig eensydig.

      Daar is reëls vir wanneer ’n mens jasse en skoene moet aanhou en uittrek. Meer as een keer vra ’n Nederlander effens spottend hoekom ek my jas aanhet. En skoene. Dis weer ’n heel ander storie. Ek kry toenemend die indruk dat om nie te weet hoe om met jasse en skoene binnenshuis om te gaan nie, op ’n manier ’n gebrek aan beskaafdheid verklap. Elke keer wanneer ek oor ’n pad stap terwyl die voetgangerlig nog rooi is, kan ek sien hoe my Nederlandse vriende onthou dat ek van “Afrika” is waar ons ’n byna primitiewe geringskatting het van belangrike reëls wat orde in die samelewing verseker.

      Ons is te fisiek, ons manier van mense drukkies gee en aanraak in gesprekke, is ongemaklik vir die Nederlanders, wat hulself as individualisties en “rasioneel” beskou op ’n manier wat hulle van ’n sekere soort liggaamlikheid weerhou. Ons benadering tot tyd is ’n verdere teken van ons “suidelikheid” – hoe ons ure lank om ’n etenstafel kan sit en eet en gesels, impliseer ’n luiheid, gebrek aan ambisie en ’n skandelike soort doelloosheid, wat ons wel met die Italianers deel (nog ’n nasie wat as ’n bietjie “onbeskaafd” beskou word in Noord-Europa).

      Nederlanders is besig, haastig, werk volgens ’n skedule en het geen tyd vir ginnegaap nie. As jy ’n afspraak het met ’n Nederlander om drankies te drink van halfvyf die middag tot kwart-voor-sewe in die aand, staan die Nederlander kwart-voor-sewe van die tafel af op en vertrek na sy volgende afspraak. Al die afsprake netjies aangeteken in ’n “agenda” (die dagboek, ’n objek wat sentraal tot die Nederlandse identiteit en selfverstaan is). Ons praat te hard, ons drink te veel, ons lag te maklik en ons wil onsself net ’n bietjie te veel geniet. Ons is nét nie “wit” genoeg nie.

      Wanneer ek op ons klein balkonnetjie staan en kyk hoe die Nederlanders hul gang gaan in die Sarphatistraat – groepe studente wat klas toe loop, jong ouers wat behendig met bakfietse vol kinders skool toe ry, stylvolle huisvrouens wat inkopies gaan doen in die Albert Heijn af in die straat – voel ek wêrelde verwyderd van hierdie selfversekerde nasie wat op hul stil en ordelike manier so volledig die misterieuse ideaal van kontinentale sofistikasie beliggaam.