LITMIR.BIZ

Скачать книгу

voort, en hulle hoor nie eers hoe die wind opkom nie. Hulle sal dit pas besef wanneer die teëls van die dak afwaai en die hele huis óm hulle begin neerslaan.”

      David begryp skaars wat hy sê. In die huis word die klank van musiek harder: iemand het die gordyn voor ’n venster teruggetrek, en die lig van binne val dwarsoor die terras. Arthur verskyn in die deur en bly ’n oomblik daar staan.

      “David,” roep hy. “Is dit jy? Weet jy waar Alice is?”

      “Sy het nog gedans toe ek haar laas gesien het,” roep hy terug, en Arthur gaan weer na binne. Hy wil seker huis toe gaan, maar David voel nie meer lus om te vertrek nie, tevrede om hier te bly sit met die jong man wie se naam hy nie eers ken nie, neef van – het Maria gesê die Hertog van Leinster?

      “Sal ons iets gaan drink?” vra sy metgesel en staan op. Hul gesprek is beëindig, en saam gaan hulle na binne, na die eetkamer waar daar slegs ’n klein, senuweeagtige soldaatjie in die hoek aan ’n skaal vrugte staan en peuter. Die lang tafel is bedek met skale, borde, flesse en glase, en die spieëls teen die mure vermenigvuldig die vertoon oor en oor.

      “Laat ons eet, drink en vrolik wees,” sê die jong man saggies, “want môre sterf ons. Dalk nog op die guillotine,” voeg hy met ’n effense glimlag by terwyl hy die fles wyn teen die lig ophou.

      Hulle bly staan by die tafel en drink hul wyn, maar die aanwesigheid van die swygende, verveelde soldaatjie in die hoek maak hulle onwillig om verder te gesels.

      Reeds is daar van die gaste besig om te vertrek, want dit is al oor middernag: groepies mense beweeg langs die gang af, vroue met ruisende rokke maak mantels en serpe bymekaar, mans groet met harde stemme, en daar is koetse voor die deur. Daaragter duur die musiek nog voort.

      “Jy is een van die huisgaste, nè?” vra David onbeholpe om die stilte te breek.

      “Ja, ons gaan môre terug na Dublin.”

      Die woorde laat David effens treurig voel: teruggaan, weggaan na ’n ander lewe, en hy sal hier alleen bly met die elkedaagse.

      “Die Sekretaris het my gevra om ondersoek in te stel, maar ek het vir hom gesê, ‘My liewe man, hoe kan jy dink dat dit moontlik is om iets uit te vind in hierdie godverlate land?’ …” Dit is sir Thomas Walsingham wat die kamer binnegekom het, die plaaslike parlementslid: ’n groot, swaargeboude man met trae, plegtige waardigheid, en die lint van ’n orde oor sy bors. Ou regter Greenwood loop effens agter hom aan en kyk op na sy gesig terwyl hy bevestigend sy kop skud.

      Sir Thomas knik vir David se metgesel. “O, is jy hier?” vra hy sonder belangstelling. “Ek het gedínk dat ek jou vanaand hier gesien het. Gaan dit nog goed met jou ouers?” Sy oë gaan oor David heen sonder reaksie; na die soldaat kyk hy nouliks.

      “Ek het dit oor die onrus onder die boerevolk,” gaan hy voort terwyl hy vir homself wyn skink. Hy praat met die jong man en ou Greenwood word plotseling geïgnoreer, asof hy besluit het om hom tot sy gelykes te beperk. “Dit is duidelik dat die Rewolusie in Frankryk hulle net aangemoedig het. Ek glo dat dit nodig is om drastiese stappe te doen voordat dit te laat is en die hele saak hand-uit ruk.”

      “Mense wil net sit en praat in die parlement,” mompel Greenwood terwyl hy tussen die skale op die tafel rondsnuffel. “Daar’s veels te veel filosofie en gedebatteerdery deesdae; wat ons nodig het, is aksie.”

      Nóg sir Thomas nóg die jong man slaan ag op hom. “Ek sou dink dat die bestaande wette drasties genoeg is,” sê die jong man, sy glas in sy hand.

      “In watter opsig?”

      “U is tog seker vertroud met die bestaande wetgewing in verband met die Ierse bevolking, met die houding wat daar teenoor hulle ingeneem word. Die Ierse volk is gebreek deur Willem III, en ons het gesorg dat hulle sedertdien op die grond bly, met ons voet stewig op hul nek. Wat het ons hulle gegun – laat staan maar die politiek – selfs op die gebied van godsdiens of opvoeding?”

      “Ek is bevrees dat sulke maatreëls nie genoeg is om veiligheid te verseker nie,” antwoord sir Thomas effens spottend. “Dit is nie genoeg om te verhinder dat daar gegryp word na pik of na gaffel sodra die geleentheid hom voordoen nie – die gebeurtenisse in Frankryk het dié feit voldoende bewys.”

      “En watter verdere stappe sou u dan voorstel om te verhoed dat die Ierse boerevolk die slegte voorbeeld van die Franse volg?” Sy toon is ewe lig en spottend, asof die onderwerp nouliks ’n ernstige bespreking waardig is.

      “Hang hulle!” werp Greenwood tussenbei. “Dis my oplossing vir die hele vraagstuk.” Hy is besig om ’n hoenderboud af te kou, sy hande vetterig. “Ek gee nie om wáárvoor hulle voor my verskyn nie, of hulle ’n vark gesteel het of die baas te lyf gegaan het – ek het lankal uitgevind dat die galgtou die beste en die vinnigste oplossing is. Niks minder as dít sal op hierdie mense ’n indruk maak nie.” Hy skeur die laaste vleis met smaak van die been af.

      Sir Thomas stryk die kant van sy mansjette reg en antwoord glimlaggend.

      “Daar is sonder twyfel drastiese stappe nodig. Daar was altyd ontevredenheid onder die gepeupel gewees, maar die Rewolusie in Frankryk het dit aangewakker, en nou is die oproerigheid besig om op onrusbarende wyse toe te neem: daar is selfs van die hoër klasse, van die adel, wat aangetas word. Ons moet ingryp terwyl ons nog kan en hardhandig optree. As jy ’n mal hond sien, skiet jy hom; jy probeer hom nie paai met mooi woorde nie.”

      “Maar ís die hond mal? Is hy nie net ’n waghond wat blaf om sy eie goed te verdedig nie?”

      Sir Thomas kyk op. “Wat presies bedoel jy?” vra hy skerp.

      “Strawwe – die galg of wat ook al – word toegepas wanneer daar ’n misdaad gepleeg is. As ’n mens probeer om sy eie regte te verdedig, sy eie waardigheid te handhaaf, kan sy optrede tog nie as ’n misdaad gestraf word nie.”

      “En wil jy dan dat ons hier moet sit en toesien terwyl daar ’n opstand om ons heen opgebou word?” vra sir Thomas verontwaardig.

      “Wie probeer om ’n nasie onder te hou, moet opstande en geweldpleging verwag,” antwoord die jong man. “Dit is ’n beroepsrisiko – die Bourbons het dit reeds uitgevind.”

      Sir Thomas word pers in sy gesig. Die soldaat, wat ’n swygende toeskouer gebly het, trek hom verder terug in sy hoek, en ou meneer Greenwood gaap hulle met oop mond aan.

      “Weet jy watter beginsels jy besig is om te verkondig?” vra sir Thomas.

      “Ek weet dat ek die beginsel van regverdigheid voorstaan.”

      “Jy laat jou wegvoer deur ’n klomp blink woorde, en deur die ongesonde politieke opwinding wat deur die gebeurtenisse op die Vasteland veroorsaak is. Jy vergeet dat jy ’n plig het teenoor jou stand, teenoor jou mense …”

      “Mý mense is die mensdom, en ek is goed bewus van die verpligtings wat ek teenoor hulle het.”

      Hulle het hulle stemme verhef: die are staan uit aan sir Thomas se slape. Lady Elizabeth kom aangeruis uit die gang, en met ’n enkele oogopslag sien sy wat daar verkeerd is.

      “Is dít waar u u vanaand skuilhou?” snel sy op die jong man af. “Ons het so dikwels gehoor hoe goed u kan dans, en ons het u die hele aand skaars op die dansvloer gesien. Kom, u gaan ons tog nie teleurstel nie?” Haar hand is reeds op sy arm terwyl haar oë die kamer vinnig deurkyk om te sien hoe sy die groepie kan opbreek. “David, lady Alice soek jou orals. En kaptein Hinwood! Nee, sir Thomas, u moet tog nie al die jong mans so weglok nie: die dames sal u nooit vergewe nie! U sal my verskoon as ek hulle hier uitja dat ons hulle ’n slaggie in die balsaal kan sien.”

      Sy doen die groepie geleide uit die eetkamer; Alice kom aan van die balkamer. “David, waar kruip jy weg? Wat van die dans wat jy wou hê? Ek het jou oral gesoek. En Arthur wil maar net huis toe gaan …” Arthur volg haar ook, die hande in die sakke.

      “Sir Arthur, tog nie nou al nie!” roep lady Elizabeth uit. “Lady Alice begin die dans dan nou eers geniet. Nee, moenie gaan nie – ek verbied dit volstrek!” Alice neem David se

Скачать книгу