LITMIR.BIZ

Скачать книгу

van so ver as Killboy en Renmore.

      Lady Elizabeth kom aangeruis, rooi van die inspanning, met ’n vaag bekommerde trek op haar gesig. “David,” sê sy, “wat staan jy hier so alleen?” Haar oë soek rond op die dansvloer en toe kom daar effense verligting: Kitty wat dans met ’n appelgroen onderbaadjie uit Dublin. “Het Maria jou dan versaak? Kom, laat ek jou aan ’n paar meisies voorstel.” Juis op daardie tydstip word haar aandag egter afgelei deur ou regter Greenwood, ’n gesette, hoogdrawende mannetjie met ’n ouderwetse pruik. “Meneer Greenwood, u het gekom! Ek het u nie eers gesien nie!”

      Hy buig. “Ek het gedink dat ek nie sou kan kom nie,” sê hy galant, “maar ek het die poging aangewend, lady Elizabeth, en ek is bly dat ek dit gedoen het. My enigste beswaar is dat u ons nie dikwels genoeg op so ’n feestelikheid trakteer nie.”

      Sy tik hom speels op die arm met haar waaier. “O, meneer Greenwood, u vlei my net,” verklaar sy, maar hy luister nie eers nie, sy vinnige klein ogies besig om rond te beweeg in die balkamer.

      “Daardie meisie in blou, daar anderkant by die venster …”

      Sy is dadelik attent. “Kolonel Gunning se oudste dogter, van Killeen – kan ek u voorstel?”

      Saam stap hulle weg in die rigting van die meisie by die venster. Die tweede dans het tot ’n einde gekom, maar David het Alice uit die oog verloor. Hy gaan op die dansvloer om haar te soek, maar hy kan haar nie vind nie. Kitty druk by hom verby aan die arm van die appelgroen onderbaadjie: hy is vasgevang tussen die pare wat op en neer beweeg om hulle posisies in te neem, dog hy kan Alice nie sien nie. Wanneer die musiek begin, moet hy opsy gaan aan die rand van die vloer om na die gesigte van die dansers te kyk in hul verbygang, die bejaarde mans met gepoeierde hare, gemaak-galant en uit-asem, die jong meisies met hul krulle en linte en strikke, gekleurde baadjies en rooi baadjies, silwer gespes aan die skoene, gestreepte kouse en sykouse: die Caldwells van Auburn Park wat orals is waar daar ’n vry maaltyd te vinde is; die Careys wat hul hele lewe te perd deurbring (nooit is hulle sonder gebreekte been of arm of sleutelbeen in die gesin nie); die Hallidays wat die hele boonste verdieping van hul verwaarloosde huis gesluit het omdat die dak lek; jong offisiere van die garnisoen in Droim Cille; die verhewe, verveelde gaste uit Dublin daardeurheen; en Alice aan die arm van een van die jong soldate op die vloer tussen die ander dansers.

      Sy het vergeet van die dans wat sy hom belowe het. Vir ’n rukkie bly hy daar staan om na hulle te kyk, en toe loop hy weg.

      In al die vertrekke van die huis brand daar kerse, eetkamer, ontvangkamer en studeerkamer; in die portaal en die galery en langs die breë trap. Hier en daar sit daar mense; twee vroue kom hom verby in die gang.

      “Sy het natuurlik haar oog op die jong sir Robert,” merk die een op, “dis die rede vir al hierdie vertoon. En om ’n indruk te maak op die bure, natuurlik.”

      “Wel, ek hoop om háár ontwil dat Kitty hom kry, want sy het genoeg geld hiervoor spandeer. Ek weet nie hoe hulle sulke dinge kan bekostig nie – haar familie is wel ryk, maar hulle gaan die Cunninghams tog nie in der ewigheid onderhou nie.”

      “O, koop nou, betaal later. Alles kom van Dublin, waar die winkeliers haar nog nie so goed ken nie.”

      David kyk na die familieportrette langs die mure, lady Elizabeth se familie, soos feitlik alles in hierdie huis van haar is: háár geld ook wat Killcummin die bes versorgde huis in die omtrek maak, en die Cunninghams in staat stel om onthale te bekostig soos hierdie bal vanaand.

      Van die studeerkamer kan hy gelag hoor en die geluid van manstemme: hy herken Arthur, en Cunningham, wat die heelaand nog nie sy verskyning gemaak het nie. “En toe ek die honde daar sien, stuur ek die pikeurs in na die kante – nog ’n pond, vriend; geld op die tafel! – en ek ry op langs sy skuilplek …” Die kaartspelers en jagters het hulle afgesonder van die bal.

      Doelloos dwaal hy deur die huis. Hier en daar sit mense saam en gesels of gaan by die glasdeure uit op die terras in die koelheid van die aand. Die meeste van die gaste is egter saam in die balkamer, opgevang in die vlegtende patrone van die dans.

      Hy gaan uit na buite, die nag donker en sonder maan; dit is nog koel, en anderkant die bome roep die kriekies. Die klank van die musiek het ver en gedemp geraak.

      Hy bly staan daar buite in die donker. Sal hy teruggaan huis toe? Dit ìs tog net ’n paar myl deur die velde langs ’n kortpad wat hy ken, en eerlank sal die maan ook op wees. Hy bly egter talm: hy kan tog nie deur heinings en oor slote gaan in sy aanddrag nie, en nog méér bly hy omdat die balkamer hom aanlok, die helder huis vol kerse, al die mense, die laggende meisies, die geruis van taf en satyn. Ná sy eensame jeug is dit alles vreemd en onbekend, maar tegelyk trek dit hom ook aan, al moet hy aan die buitewyke van hierdie wêreld bly staan.

      Eers nadat sy oë gewoond geraak het aan die donker van die terras sien hy dat daar iemand teen die balustrade aanleun: ’n man, wat omdraai toe hy David agter hom hoor, en in die dowwe lig van die huis herken David die Hertog se neef.

      ’n Tyd lank bly hulle daar staan in die donker, want David wil nie dadelik van hom af weg beweeg nie, en ná ’n rukkie begin die ander jong man praat.

      “Is jy ook iemand wat nie belang stel in dans nie?” vra hy. David kyk op, ’n bietjie verbaas oor die aanspreek deur hierdie vreemdeling uit ’n ander wêreld.

      “Nie baie nie. Ek kom eintlik nie dikwels op bals nie.”

      “Jy bly hier in die omtrek?”

      “Ja, op Donore, nie te ver hiervandaan nie.”

      Hul gesprek is beëindig, maar aangesien dit plaasgevind het, kan hy nie skielik wegloop nie, en bowendien, waarheen sou hy gaan? Hy gaan sit op die balustrade in die donker by die ander jong man, en hulle kyk na die verligte vensters van die huis waar mense op en neer beweeg in die kamers, en hoor die verre klank van die musiek. Hulle sê niks nie, maar hulle stilte is nie onvriendelik nie.

      “Ek het nie verwag om so iets deftigs hier op die platteland aan te tref nie,” merk die jong man op. “Dit is soos Dublin.”

      “Ek was nog ’n kind gewees toe ek laas in Dublin was.”

      “Stel jy nie belang in die sosiale lewe nie?”

      “Nee,” sê David.

      “Dit ís ook nie baie interessant nie,” beaam sy metgesel; “óf baie sinvol. Maar dit is mooi, dink jy nie so nie?”

      “Ja, dit is mooi.”

      “Soos Versailles,” sê hy. “Ek het gaan toer op die Vasteland net voor die Rewolusie – Frankryk, Italië, al die gewone plekke. Ek was nog maar ’n seun, en dit het ’n groot indruk op my gemaak, al die rykdom en weelde, die geweldige trots en grasie, en die onreg daarvan.” Hy gesels afgetrokke, besig om die gesprek aan die gang te hou, maar sy gedagtes is elders en sy oë gevestig op iets anders. “Nou is dit verby,” sê David om die gesprek aan te vul.

      “Ja, wie sou dit kon gedink het? Nou lê die koppe in die strooi van die Place de la Guillotine, en die sale van die paleis staan leeg waar hulle gedans het.” Meteens is dit asof hy weer aandag skenk aan David. “Maar jý is seker konserwatief, nie waar nie?”

      “Waarom?”

      “Al júlle grondeienaars is immers.”

      “Ek het geen vaste oortuigings nie,” sê hy verontskuldigend, en die ander man lag.

      “Ek het gedink miskien sal ek jou skok of verontwaardig – sommige van ons mense in Dublin is geneig om baie liberaal en rewolusionêr te wees.”

      “Ek is bevrees dat ek maar min van dié dinge af weet,” sê David. “Die meeste van ons weet maar min van énigiets af. Ons is tevrede om voort te gaan soos ons vaders en grootvaders, in gemak en onkunde. Ons kan nie glo dat daar ooit iets kan verander nie, al het die verandering reeds ingetree.”

      “Die Rewolusie?” vra David, maar hy weet skaars of die lae, afgetrokke stem tot hom gerig is.

      “Ja, die Rewolusie. Dit het ons hele geskiedenis

Скачать книгу