ТОП просматриваемых книг сайта:
Надбярэзінцы. Фларыян Чарнышэвіч
Читать онлайн.Название Надбярэзінцы
Год выпуска 1942
isbn 978-985-7165-14-8
Автор произведения Фларыян Чарнышэвіч
Жанр Современная зарубежная литература
Издательство Электронная книгарня
Балашэвічы прамаўчалі.
Неўзабаве падцягнуліся асноўныя сілы нітаўцаў і, абступіўшы завадатараў, падышлі да самага моста, але па апорах пераходзіць ніводзін не наважыўся. У бок Балашэвічаў паляцелі кляцьба, лаянка і разнастайныя мацюкі.
– Мяцежнікі, маць вашу! Чаго мост разбіралі? Сучыя сыны, недавяркі! Мост назад вярнулі, маць вашу, а то мы вам зараз пакажам!
Некаторыя для лепшай акрасы сваіх «матушак» пачыналі з «так і разгэтак», аж брыдка было слухаць.
Стары падаў знак, што хоча гаварыць. Натоўп крыху прыціх.
– Вы чаго, хлопцы, крычыцё? – прымірэнча загаварыў ён дрыготкім ад старасці і хвалявання голасам. – Навошта калы на плечы пабралі, нібы на ваўкоў ідзяце альбо на сабак шалёных? Скажыце па-добраму, чаго вы ад нас хочаце.
– Навошта мост разабралі, пытаемся! – выступіў наперад адзін з завадатараў – мужык, што адбыў службу ў войску і на праве знаўся. – Ва ўсім гасударстве расійскім ніхто не можа дарогу загароджваць. Давай, старык, складзі мост і нас пусці.
– Гэтая дарога не дзяржаўная, яна толькі на наш хутар і вядзе. Мы яе самі збудавалі і маем права ёю распараджацца. Людзям, якія да нас з добрымі намерамі ідуць, мы дарогі не заступім. Чаго вам трэба на нашым баку? Навошта вам мост?
– На пасбішча нашае, на сервітуты, хочам з быдлам і коньмі! Вярні насціл і ўсё тут!
– На гэтым баку – нашы лугі і збожжа, а вашых сервітутаў – ніводнага. Не вы дарогу нам пракладалі, не вы сеялі, то і пасвіць права не маеце.
– Маем права! Нашы атцы паншчыну служылі! Нам цар усюды дазволіў пасвіць! Маем права, маем! – пасыпаліся галасы з натоўпу.
– Ні мне, ні бацьку майму вы паншчыны не служылі, – адказаў Балашэвіч. – Я бедны працоўны чалавек, як і вы ўсе. Дзеткі мае, ці ж вам няма пашы апроч нашага хутара? Пяцьсот валокаў лесу перад вамі ляжыць, на дваццаць вашых статкаў хопіць. Вы ж сваёй худобе больш шкоды, чым карысці, чыніце, на пяць вёрст яе гонячы. Няўжо ж у вас конь пасыцее ці карова больш малака дасць, калі на нашым лузе паскубе альбо аўса ўшчыпне? Нашто ж хочаце шкоды людзям, што, як і вы, на кавалак хлеба цяжка робяць і ў таго самага Пана Езуса вераць, га?
На тварах прыхадняў нібыта нават нейкі сорам з’явіўся і збянтэжанасць. Але не на ўсіх.
– А і пасыцеюць! – вырвалася ў кагосьці.
– Рэпы хочам! – пасмялеў яшчэ адзін.
– Так, рэпу давайце! Гароху зялёнага! І маркоўкі! – адно за адным паляцелі патрабаванні.
– Добра, дамо вам рэпы, – пагадзіўся стары. – А гароху не магу, ён толькі цвісці пачаў, там пакуль адно пустыя струкі. У морквы таксама завязь з п’яўку. Не будзеце ж вы націны есці.
– Тады рэпу давай! Нясі зараз жа! І сала! Сала нам! І мёду! І сахару! – прыхадні рабіліся ўсё больш патрабавальнымі, бачачы падатлівасць ляхаў.
– Мёду, хлопцы, цяпер няможна, у пчолак