Еуропа жəне Америка елдерінің қазіргі заман тарихы (1945-2009) - Бақыт Бөжеева

Скачать книгу

жоғары білім беру және кәсіптік-техникалық оқыту үшін қаражат бөлу жөніндегі заңға қол жеткізді. Бірақ әлеуметтік саладағы басқа барлық қалған бағдарламалар жүзеге аспай қалды. Кеннедидің әлеуметтік-экономикалық саясатының бағытына қарсы консервативті оппозиция күшейе түсті.

      Кеннеди үкіметінің 60-жылдардың басында етек ала бастаған негрлік қозғалыстың жаңа толқынын құптауы да өте қиян-кескі қарсылыққа тап болды. Сонымен қатар консервативті топ өкілдері 1963 жылы Дж. Кеннеди үкіметінің жүргізген сыртқы саясатының бағыттарына да наразылығын білдірді. Бірақ АҚШ-тың бұл кездегі сыртқы саясаты бұрынғысынша қалған болатын. АҚШ бар күш-жігерін бұрынғысынша Кеңестер Одағына қарсы тұруға бағыттаған болатын. Осындай қарсы тұрудың, тайталастың басты алаңы Куба болды. 1961 жылдың сәуірінде Куба аумағына америкалық кемелермен, авиациямен әскер түсірілді. 1962 жылдың қыркүйек айында КСРО Кубада орта қашықтағы ядролық зымырандарын орналастыра бастады. Кеннеди үкіметі бұған жауап ретінде Кубаның әскери-теңіздік қоршауын жариялады. Бірнеше күн бойы шынайы әлемдік ядролық соғыс қаупі туындады. Тек осындай қауіпті жағдайда екі ұлы держава жетекшілерінің өзара байсалдылығы ымыраға келуге әкелді. Кеңестер Одағы Кубадан ядролық зымырандарын шығаратындығын, ал Құрама Штаттары Кубаға басып кіру әрекеттерінен бас тартатындығын мәлімдеді.

      Кеннеди үкіметінің Латын Америка елдеріне қатысты сыртқы саясаты 1961 жылы жарияланған «Өрлеу, ілгерілеу жөніндегі одақтасу» бағдарламасы шеңберінде осы елдерге көмектесу бағытын ұстанды. Америкалық үкіметтің КСРО-ға қатысты ұстанымы да біраз өзгерді. Әсіресе, бұл 1963 жылдың 10 маусымында президент Кеннедидің Вашингтонда Америкалық университетте сөйлеген сөзінен байқалды, онда ол маңызды халықаралық мәселені әскери жолмен емес, бейбіт жолдар арқылы шешуге болатындығын және Құрама Штаттары «әлемдегі кез келген жүйемен бейбіт жарысқа» түсе алатындығын мәлімдеген болатын. 1963 жылдың 5 тамызында КСРО, АҚШ және Ұлыбритания арасында ауада, ғарыштық кеңістікте және су астында ядролық қару сынағына тыйым салу жөніндегі келісімге қол қойылды.

      Кеннеди әкімшілігінің осындай сыртқы саясатындағы жағымды өзгерістерін ел халқының басым бөлігінің қолдауын тапса да, жоғарғы әскери басқарушылар мен консервативті топтар өкілдерінің едәуір бөлігі үкіметтің жаңа сыртқы саяси ұсыныстарын кінәлап, қарсылық білдірді. 1963 жылдың екінші жартысында Кеннеди үкіметі америкалық қоғамның өте консервативті топтары тарапынан келісімге келмейтін оппозицияға тап болды. Ал сайлау науқанының қарсаңында Кеннеди 1963 жылы 22 қарашада Техасқа бара жатқан сапарында Далласта қастандық әрекет барысында қаза болады. Бұл лаңкестік әрекет Америка және әлем халқын дүр сілкіндірді. Әрине, Кеннеди үкіметінің әлеуметтік-экономикалық салаларында қабылдаған заңдары мен жүзеге асырған іс-шаралары американ экономикасының өрлеуіне өз үлестерін қосқан болатын.

      Дж. Кеннеди қайтыс болғаннан

Скачать книгу