Скачать книгу

эдям? – hанҥувки Умусликэҥит. – Хурудем-ҥу, эдям-ҥу?

      – Дулин Бугава некэенэ биденни, эчэ, – гунэн сачари. – Он этэнни си ҥэнэрэ, си нян эр дуннэдут биденни. Си нян эр дуннэт бидиҥэн биhинни. Дюр hалгандии эр дуннэвэт некэденни си, синэвэ нян Дуннэр Эни ичэгин-сагин.

      Кэ, ҥэнэрэ. Дуннэр эни гуннэвэн долчатнара бутунну бэйҥэл. Дэгри дэктэндэлкэн дэги дэгнэ ҥэнэрэн, дыгин hалгакан бэйҥэ дыгин hалгандиви дыҥнимэнэ ҥэнэрэн, Умусликэн дюр hалгандии гиркуна ҥэнэрэн. Эмэрэ.

      – Ни-кэт эчэ аманнира? – hанҥувки Дуннэр эни.

      – Дыгин hалгалкал бэйҥэл бутунну эмэрэ, – гунивкил бэйҥэл.

      – Дэгри дэктэндэлкэндук караки-нюн эмэнмучэ, эчэ эмэрэ, – гунивкил дэгил.

      – Кэ, этэп нунанман алатта, – Дуннэр Эни гунивки. – Акари акаритпи эмэнмугин! Аямат долчаткаллу минэвэ, дюр баргида сердивар аямат долчаткаллу, иргэлэвэр ивкэллу, аямат аргэдувэр лапкикаллу. Эр кадяриндя Кадар оемодун умун ирэктэ биhин. Дугэй-муданин туксулдулэ иhивки. Тар ирэктэ hалакандун бэркэн биhин. Ҥи тар бэркэнмэ гадиҥан, тар со эҥэhи овки. Чэрули бидевкил бэйҥэл. Дэгил симуладявкил, долчатчанал, эhилэ умун туксакиткан аракукан гунивки эниндуи:

      – Эней, ая бимчэ тар бэркэнмэ исми, гами. Ҥи-кэт минэвэ эмчэ кейра.

      – Учуне! – энин тапкаливки hутэви – Ичэмае! Си hима hалгачи биhинни, эмэр эhачи биhинни, эмэр сечи биhинни. Экун тадиҥас тар бэркэнмэ?! Ҥалэс биhин до? Экэл тыкэ гунэ, ичэмэе!

      Тадук Оли гунэн:

      – Дуннэр Эни, дулин дуннэ бэгинин, долчаткал экунма би гундем. Бутунну бэйҥэ савки он эр дулин дуннэду биденэ амҥави иргидэ. Ҥи hима hалгачи бивки, ҥи эмэр эhачи бивки, ҥи дэгри дэктэндэчи бивки. Мунду, бэйҥэлду-дэ, дэгилду-дэ бэркэн надая ачин. Ичэhикэл эрэ! Эр куҥакан дюр hалгакан, коҥнорин дыликан, эвуники эhалкан. Нуҥандун экун-дэ ачин: иктэн-кэт эмэр ачин, оhиктан-кат эмэр ачин. Он-ка эр дуннэду амҥаи ирги-ҥэн? Нуҥандун букэл тар бэркэнмэ. Мунду ҥалэлвун-кат ачин, нуҥандун ҥалэлин биhи.

      – Кэ, ҥи hуҥтут гунчэдерэн? – hанҥувки Дуннэр Эни.

      – Ая, ая! – элэксиивкил дэгил, бэйҥэл. – Дюр hалгакан, коҥнорин дылилкан, эвуники эеhалкан тар бэркэнмэ гагин.

      – Тыкэн гунмил, бэлэткэллу нуҥандун‚ элэксиивки дуннэ бэгинин Дуннэр Эни.

      Kэ‚ тыкэн оран. Он-ка эhилэ тар бэркэнмэ кадардук гада? Он Умусликэн тар кадариндява туктыдиҥэн?

      – Маутъян окаллу, – гунэн дэлэмичэн сачари Эҥни. – Тар маутди кадарва туктыдиҥэн. Сектакар ниҥтэлвэтын улгэкэллу, тар ниҥтэлдук маутъян окаллу.

      Де-вет бэйҥэл бэлэчиллэ. Бэйҥэ биhи – бутуннул Умусликэнду бэлэдиллэ. Он этэрэ бэлэттэ иргиҥэдувэр? Де-вет сектакар ниҥтэлвэтын тагдыдявкил! Умусликэн ҥалэлкан бэе эчэ, эр-ты маутындява оран, ҥонимивдява. Эhилэ маутпи гаргачиллан, татыллан. Эр-ты таттан, тыкэн-ты нимҥаканду бивки. Со бэе-hуркэткэн бичэ Умусликэҥит. Де эhилэ кадариндяви тыматнэ туктылҥэт.

      Умусликэн бэркэчи одяран

      Сигун элэкэс дэгдэдерэкин, Умусликэн гиркилнунми кадариндяла ҥэнэрэн. Гарандаран маутпи Умусликэн, кадардук тагавран тариҥин. Ичэмкэрэн, танан – аят тагавча. Туктыллэн кадарва. Гиркилин бэйҥэл кадар ҥегидадун

Скачать книгу