Дарё - Абдукаюм Йулдошев

Скачать книгу

кўрмаётган кўзларини тикканча лоқайд ўтираверарди… Шоирнинг яқин хешларидан кимидир қаердадир хизмат қиларкан, шу амалдор ҳузурига чорлаб икки марта одам юборди, аммо Тоҳир бормади. Илло, ўша мудҳиш воқеа ҳақида ҳар қандай эслатиш унинг юрагини чидаб бўлмайдиган даражада буровга солиб азоблар, айбдорлик ва пушмон ҳислари чоғишган армон эса дунёсини қоронғи этарди…

      Балки шу сабаблидир, орадан бир неча йил ўтиб, раҳматли шоирнинг Тоҳир бир пайтлар ажал чангалидан қутқариб қолган тўнғич ўғли атайлабдан яна бир бор миннатдорчилик билдириш учун укаси билан бирга ишхонасига излаб келганида инспектор улар билан гаплашишни, улар билан юзлашишни истамади: қайиққа ўтирдию, дарёга чиқиб кетди…

      Бироқ бу дунёда аввалига асло битмайдиган каби туюладиган ҳар қандай қалб ярасининг ягона малҳами бор, у ҳам бўлса вақт… Бу малҳам аста-секинлик билан бўлса-да, Тоҳирга ҳам ўз таъсирини кўрсата бошлади. Иш билан раҳматли аёлидан ёдгор қолган фарзанд олдидаги масъулият қалб ярасига ўз таъсирини ўтказмасдан қолмади…

      Фурсат чархпалаги тинмай айланиб турган бу рўйи заминда йилнинг уч юз олтмиш беш, кабиса йилининг уч юз олтмиш олти куни қайталаб келаверади, келаверади. Аммо сиртдан икки томчи сувдай бир-бирига ўхшаш кунларнинг айримлари ўзгачароқ эътиборимизни тортади, ҳеч бўлмаганда риёзиёт ёинки фалакиётшунослик нуқтаи назаридан. Дейлик, саратон ойи бошланиши олдидан йилнинг энг узун куни ўтишига шоҳид бўламиз.

      Ажабки, биз қаламга олажак воқеаларнинг ибтидоси айнан мана шу кунга, аниқроғи йилнинг энг қисқа тунига тўғри келди.

* * *

      Тоҳир учун навбатдаги смена дилхираликдан бошланди.

      Дилмурод дарёни ёмон кўриб, ундан нафратланиб ўсди. Шунгами, қачон дадаси уни дарёга таклиф қилса, қовоғини солиб рад жавобини бериб тураверарди. Бугун ҳам шундай бўлди. Дадасининг ишга кетаётганини кўр-ган Дилмурод дуч келган газетани қўлига олди ва ўзини диққат билан мутолаа қилаётгандай тутди.

      Тоҳир илтимос қилди:

      – Юрақол энди, ўғлим.

      Дилмурод газетадан нигоҳини олмай бош чайқади:

      – Бормайман.

      Сўнг ота-бола ўртасида шундай суҳбат бўлиб ўтди:

      – Барибирам бекор ўтирибсан-ку.

      – Нега бекор бўларканман? Мана, газета ўқияпман. Янгиликлардан хабардор бўлаяпман.

      – Ахир бу ўтган йилги газета-ку!

      – Менга фарқи йўқ.

      – Ўғлим, нима қиласан шу тангу тор уйда зерикиб ўтириб? Ундан кўра мен билан юр. Сал кўнглинг ёзилади.

      – Ўша… – Дилмуроднинг товуши титраб кетди: – ажалнинг уясига борганимдан кўра шу тангу тор уйда зерикиб ўтирганим яхши!

      Тоҳир ўзини босиб олишга, иложи борича хотиржам оҳангда гапиришга уринди:

      – Майли, ўғлим, ўзинг биласан.

      Тоҳир хонадан чиқди, йўлакка ўтиб этигини кийди, ичкарига кўз ташлади. Дилмурод ҳамон газетадан кўз узмасди.

      Тоҳир беихтиёр деворга, рамкага олинган суратга қаради. Сурат фожиадан бир ойча бурун олинганди. Унда Тоҳир рафиқаси Жамила билан. Ўртада матросларнинг йўл-йўл кўйлагини ва

Скачать книгу