Скачать книгу

nie kom treur; het op oorwinning aan

      sy leërs die huwelik en rus beloof;

      hy sou op die groot Fees van Beeste-gee

      met nuwe vel en veer voor almal dans

      dat hy in elke vrou se hart nog bly;

      maar toe die impi’s uit die suide kom

      en by Dukuza hy geen jagters vind,

      is hulle na die noorde uitgestuur.

      Waar die leër beweeg het man teen man

      gekla dat hy geen menslikheid meer ken;

      vir hom is hulle woorde en gevoel

      soos druppels reën wat van ’n klip wegspat.

      “Nie net die arend van die kranse soek

      ’n maat, maar selfs die klein, bruin kwarteltjie!

      Waar moet die ooitjies wei, en waarom het

      Nandi, die Wyfie-Olifant, gesterf ?”

      Dingaan, nog altyd sonder leër, het dit

      sy kans geag, en deur die gras soos mambas

      het Mhlangaan en hy, sy halwe broers, gesluip;

      die lyfwag, die simpele Mbopa,

      in ’n stroois oortuig sy dae is getel

      want Shaka het gedroom van sy verraad;

      maar vanmiddag as hy met die koning

      langs die beeskraal wag, sal uit die ruigte . . .

      Waar Shaka eenkant by die skerm sit,

      het die jagters skielik opgedaag:

      “Nou kom julle eers met velle van

      die wildekat, die otter en die aap!

      Waar is die vere van die bloukraanvoël,

      die spierwit vel met . . . ?” Mbopa, half bevrees

      dat hulle planne sou misluk en oor

      die koning skyn-begaan, het die jagters

      uitgeskel en met sy kieries weggedryf.

      Oor sy voorbarigheid verbaas wou

      Shaka hom berispe . . .

      In sy rug steek

      ’n assegaai, nog een, drie asgaaie

      deur sy lyf: “Kinders van my vader . . .”

      toe sak hy neer; die lyk het deur die nag

      nog so bly lê en is die oggend in

      ’n koringgat met klippe toegegooi.

      IV

      Nagedagtenis aan my vader

      Buite

      waai ’n vaal misreën, en teen die ruite

      buig rooi huise en die silwereike skeef

      in druppels wat vergly; spits blare beef

      uit palmboë, soos ’n stralekrans

      om die gebroke beelde in die waterglans.

      Ek weet die wêreld was ’n oop kol lig om

      my, waar geeste uit die donker streke kom,

      soos in ’n akwarium se groot kring glas

      en water skuwe visse nader tas

      tot teen die skelle lig, dan vlug van hier

      na verre skemeringe groen koraal en wier.

      So kon ek dink dat ná die siekte

      jy moeg van die liggaam, in die diepte

      van die aarde eers ’n rukkie rus; vermoed

      toe ek die kleurbont kransie links neerlê, sy gloed

      sal in jou bly – jou hart is ’n palet

      en jy sou verf wat jy verower het:

      blou-brokkelrig uit donker krans en kolk,

      die Drakensberge bo wit banke wolk;

      so sou die stapelwerk van klippe, vasgebind

      deur worteltoue, toegang tot die hemel vind.

      Ek het verwag jy sou ook nie vergeet

      van ons gesprekke, hoe ek graag wou weet

      en jy deur nagte heen vir my kon lei

      langs luiperd, leeu en wyfiewolf verby

      deur bosse, af teen steiltes van die Skulp

      – was dit my eie siel? – altyd my hulp

      en gids; ek het van ver gesien toe eens

      rysmiere uit ’n donker gat vlieg ná die reëns

      met ligte vlerkgeritsel, hoe die engele

      so lank gevange, opstyg na die hemele . . .

      Nou wag ek deur herinneringe afgesonder,

      op jou verskyning of ’n klein wonder;

      maar alles bly nog soos dit was, strak

      afgesluit deur hoek en lyn en vlak.

      Ek weet nie waar jy is, of hoe verkeerd

      ons menslike denke tas, ek weet

      maar net die petrea se trossies blou

      rank daagliks digter tussen my en jou.

      Donker hart

      Soggens langs die hoogwaterstreep

      huiwer ek vir stukkies spons en kreef . . .

      Het ek lank gelede op ’n riet

      U die asynspons aangebied?

      Uit watter verborge water is

      my drome verbreekte dop en vis?

      en bosse, kranse om my uitgestort,

      gebroke tekens van ’n stryd geword?

      Die son verwaai . . . tot ’n verskeurde spinnerak

      van sterre aan ’n donker tak.

      Borrel

      Vanuit die binne-aarde

      langs die Swartfolosi styg

      gasse wat die modder stoot,

      laat opswel en plap

      en met die terugstort van klei in klei

      in skoner lug ontsnap.

      Gis siel na siel ook so

      vanaf U donker wese los

      om aarde tydelik te du tot my,

      tot Zoeloe, tarentaal en vingerpol?

      Maar met die terugsteier van klei in klei

      breek U suiwerder ooit los?

      Verbond

      Die apie deur die tierboskat gevang,

      kla droewig teen die berg se ruie hang

      met die verdriet van God, dog sterf sonder verwyt

      teenoor die tande wat hom byt;

      twee koedoes in die groot geveg

      met horings onontkoombaar vasgevleg

      kwyn nydig langs die spruit, maar deur hul stywe oë

      breek uiteindelik die wedersydse mededoë.

      Dertiende dissipel

Скачать книгу