Скачать книгу

23090.png"/>

      Recenzenci

      płk prof. dr hab. Grzegorz Sobolewski

      płk dr hab. Dariusz Majchrzak

      Projekt okładki

      Genowefa Majchrowska

      Redakcja

      Ewa Kostka

      Redakcja techniczna

      Małgorzata Gawłowska

      Skład

      Michał Cieślak

      Korekta

      Małgorzata Sęktas

      © Copyright by Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa 2017

      ISBN 978-83-7523-579-1

      978-83-7523-904-1 (pdf)

      978-83-7523-905-8 (mobi)

      978-83-7523-906-5 (epub)

      Sygn. wewn. ASzWoj 6477/17

      Skład, druk i oprawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej

      00-910 Warszawa, al. gen. A. Chruściela 103, 261-814-055, tel./fax 261-813-752

      e-mail: [email protected]

      Zam. nr 696/17

      WYKAZ SKRÓTÓW

      ANVIL – projekt dotyczący analizy systemów bezpieczeństwa cywilnego w Europie (Analysis of Civil Security Systems in Europe)

      ZK – zarządzanie kryzysowe

      SZK – system zarządzania kryzysowego

      BMR – broń masowego rażenia

      CBRNChemical, Biological, Radiological and Nuclear Weapon; broń chemiczna, biologiczna, radiologiczna i nuklearna

      CD KSWSiA – Centrum Dyspozycyjne Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania

      COAS – Centralny Ośrodek Analizy Skażeń

      ETO – Europejski Trybunał Obrachunkowy

      FEMA – Federalna Organizacja Zarządzania Kryzysowego

      ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju

      KOK – Komitet Obrony Kraju

      KOP – Komitet Obrony Przeciwgazowej

      KSO – Krajowy System Ostrzegania

      KSRG – Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy

      KSWSiA – Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania

      LOPP – Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej

      LSOP – Lokalny System Ostrzegania Powodziowego/Lokalny System Osłony Przeciwpowodziowej

      MOP – miejscowa obrona przeciwlotnicza

      OC – Obrona Cywilna

      OCK – Obrona Cywilna Kraju

      ON – obrona narodowa

      ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych

      OPL – obrona przeciwlotnicza

      PCK – Polski Czerwony Krzyż

      PCZK – Powiatowe Centra Zarządzania Kryzysowego

      PS – Powszechna Samoobrona

      PSP – Państwowa Straż Pożarna

      RCB – Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

      RSO – Regionalny System Ostrzegania

      SKOP – Społeczny Komitet Obrony Przeciwgazowej

      SOL – System Ochrony Ludności

      SWA – System Wykrywania i Alarmowania

      SWO – System Wczesnego Ostrzegania

      SWS – System Wykrywania Skażeń

      SZ RP – Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej

      TOP – Towarzystwo Obrony Przeciwgazowej

      WCZK – Wojewódzkie Centra Zarządzania Kryzysowego

      WSzW – Wojewódzki Sztab Wojskowy

      ZK – zarządzanie kryzysowe

      ZOSP – Związek Ochotniczych Straży Pożarnych

      Na właściwą i pełną organizację ochrony ludności składa się szeroki wachlarz problemów, najczęściej złożonych i w wielu aspektach wciąż dyskusyjnych1.

J. Chęciński

      WSTĘP

      Fundamentalnym zadaniem państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom zarówno w aspekcie wewnętrznym, jak i zewnętrznym. To kwestia ochrony zdrowia i życia oraz mienia ludzi. Mnogość i częstotliwość występowania zagrożeń we współczesnym świecie sprawia, iż mocno dotykają one nie tylko jednostkę i jej mienie, ale także środowisko naturalne i infrastrukturę. Zmianie uległo środowisko bezpieczeństwa w samej Europie i wokół niej. Ewolucja zagrożeń, zmiana paradygmatu bezpieczeństwa i współczesny obraz rzeczywistości pokazują diametralną zmianę stosunku ofiar wśród żołnierzy względem pozbawionych życia osób cywilnych. Zamachy terrorystyczne, kataklizmy (pożary, powodzie, tsunami itp.) i katastrofy (budowlane i komunikacyjne) zbierają żniwo w postaci ludności cywilnej i jej życiowego dorobku. Wielkim wyzwaniem pozostaje zatem ochrona społeczeństwa, mienia i środowiska na wypadek wystąpienia zagrożeń zarówno o charakterze militarnym, jak i niemilitarnym. Tymczasem, w przykładowej kwestii zapewnienia miejsca w schronach odsetek populacji mogącej liczyć na ukrycie się wynosi: 114% w Szwajcarii, 80% w Szwecji, 72% Finlandii, 60% w Niemczech2, natomiast „w Polsce (…) istniejące schrony i ukrycia3 są w stanie zapewnić jedynie 2,9% potrzeb w zakresie miejsc ochronnych dla ludności w skali kraju”4. Z kolei odsetek populacji zaangażowanej w obronę cywilną wynosi: 7,3% w Szwecji, 6,5% w Szwajcarii, 1,9% w Finlandii oraz 0,5% w Polsce5.

      Ewoluujące zagrożenia współczesnego świata implikują konieczność podejmowania działań w zakresie rozpoznawania, wykrywania oraz opracowywania algorytmów, planów postepowania. To z kolei wymaga profesjonalizmu, zaangażowania, wspólnych ćwiczeń, licznych symulacji, które pozwoliłyby przygotować stosowne ogniwa administracji rządowej i samorządowej, służb, inspekcji i straży oraz organizacji pozarządowych do możliwie najlepszej ochrony ludności. W tej sytuacji niezmiernie ważne jest wykorzystanie dostępnego potencjału tak militarnego, jak i pozamilitarnego, a także dbałość o to, by był on profesjonalnie przygotowany do realizacji zadań z zakresu obronności. Polska i inne państwa UE dostrzegają profity płynące ze współpracy na poziomie międzyinstytucjonalnym wewnątrz kraju, a także ze współpracy międzynarodowej.

      Odpowiedzialność za ochronę ludności w sytuacjach kryzysowych w czasie pokoju spoczywa na barkach systemu zarządzania kryzysowego, natomiast kwestia kompetencji konkretnych organów w czasie wojny w kwestii tego obszaru pozostaje niejednoznaczna. Ważna rola przypada wówczas obronie cywilnej, mającej na celu ochronę ludności, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny. Tymczasem na chwilę obecną widoczny jest ewidentny brak adekwatności konkretnych rozwiązań w tym obszarze względem współczesnych zagrożeń. Co więcej, funkcjonujące rozwiązania prawne są niespójne i nie dotykają wszystkich obszarów zadaniowych Скачать книгу


<p>1</p>

J. Chęciński, Ochrona ludności we współczesnej wojnie, wyd. III, MON, Warszawa 1977, s. 18.

<p>2</p>

A. Fedorowicz, Gotowość na wypadek „W”, „Focus” 2016, nr 2/245, s. 16.

<p>3</p>

W naszym kraju znajduje się 32 348 budowli, których całkowita pojemność pozwala na zapewnienie 1 116 217 miejsc ochronnych. Za: Szef Obrony Cywilnej Kraju, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2015 r. Diagnoza stanu przygotowań organów i formacji obrony cywilnej, innych podmiotów, a także ludności, do realizacji zadań w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny, wraz z wnioskami, Biuro ds. Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Warszawa 2016, s. 9.

<p>4</p>

Tamże.

<p>5</p>

A. Fedorowicz, Gotowość…, dz. cyt., s. 16.