Бабалардын баяны 2 - Кадыр Абакиров

Скачать книгу

салык албайбыз,

      Арбын жигит бергиле,

      Майданга аны салабыз».

      Чынгыздан мээрим күтүп

      Кыргыздар элчи даярдады.

      Белек деген эмне экен

      Берүүгө баарын камдады.

      Алтын ээр токулган

      Жал куйругу кап кара.

      Ак боз атты тартуулашты,

      Таң калыштуу байкаса.

      Ошол тартуу ичинде,

      Буту көзү кып-кызыл,

      Кара шумкар бар эле,

      Мээрими түшкөн адамдын.

      Ок өтпөс темир тулга,

      Асмандан түшкөн ыйык таш

      Дал ошондон даярдалган.

      Кесип туруп жасалган,

      Адамдар карап таңданган.

      Оң таптырбас атканда,

      Жебеси бар жаалар.

      Ок өтпөс темир тулга,

      Кылыч менен найзалар.

      Дагы, дагы башкалар.

      Зергерлер аны камдаган.

      Жалын менен сугарган.

      Мыкты усталар усанган,

      Даңкы ааламга тараган.

      Ошол эле 1207-жылы

      Жумадил баатыр баштаган,

      Монголго сапар алып,

      Чоң түмөн жолго аттанган.

      Ал түмөндү Чынгыз хан

      Эң алдыңкы сапка койгон.

      Канча бир баатыр майданда,

      Калың жоодо жок болгон.

      Он жыл өтүп арадан,

      Жоокерлер келбей калган.

      Каза таап баардыгы,

      Кайткыс жайга аттанган.

      Ким эгерде жоодон качса,

      Анын баары жок кылынган.

      Беттешкен жоксуң душманга

      «Качкын» айып тагылган.

      Баш ийбеген жоокерлерди,

      Ылдам башы алынган.

      Тирүүлөй аны жылаңачтап,

      Адам жеер итке ташталган.

      Кан майдандан жашынып,

      Качып-бозуп элге барган.

      Баардык азап-тозоктун,

      Бакисин журтка кабарлаган.

      Арып келген качкындар,

      Азаптын баарын айтышты.

      Чынгыз хандын жоругу,

      Чыдатпай жанга батты.

      Монголдорго каршылашып,

      Көтөрүлдү кыргыз эл.

      Кылым самап келген эл.

      Каарман эл экенин

      Оңой эле жеңилбесин

      Чынгыз хан да түшүндү.

      Жеңилбес Супатай баатырды

      Кыргызга каршы аттанты.

      Эки күн болду чоң кармаш,

      Чоң дайранын жээгинде.

      Акыры кыргыз жеңилди,

      Алы кетип бул кезде.

      Калаймынды баштаган,

      Карышкырдай Чынгыз хан.

      Эчен эрди жайлаган,

      Эркин кыргыз азайган.

      Эне Сайда согушта,

      Колго түшкөн Ырыскан.

      Жана дагы көп жоокерлер,

      Турткун болуп кармалган.

      Эл башчысы Ырысканды,

      Чынгыз ханга алып келишти,

      Берсин деп ошол жазаны,

      Калбасын деп арманы.

      Чынгыз хан анда каарланды:

      «Айтканын аткарбады

      Монголдорго күч берүүгү,

      Такыр эле жарабады.

      Буйрам сага мындай жазаны».

      Желмогуз кан ичеер,

      Ошол кезде Чынгыз хан

      Ырыскандын тирүүлөй

      Кармап белин сындырып,

      Киши жегич иттерине,

      Салмак

Скачать книгу