LITMIR.BIZ

Скачать книгу

      Wat sou sý weet? Of het sy vermoed?

      Wat sal gebeur as hy eendag deur een van dié fiktiewe grieselgeeste gekonfronteer word? En wens hy nie tog maar indirek dat so iets wil gebeur en sy suwwe verbeelding met ’n skokstok bygekom word nie?

      Oppas waarvoor jy wens …

      Hy het dit weke gelede, toe sy derde lekker vet boekverkope-inbetaling gedoen is, gewaag om die eerste twee hoofstukke van sy nuwe roman vir haar te wys. Iets heeltemal anders as Adrenalien. Sukkel-sukkel, probeer-probeer. Voor hy dit vir haar gegee het, het hy geweet dat dit nie naastenby op sy eerste roman se standaard is nie. Geen storie, geen intrige kon weer so goed wees nie.

      Die stilte voor haar sweepslag-reaksie was oorverdowend. “Jy is besig om jouself te herhaal, hoor? Mense gaan sê jy kan net skryf as jy ou koeie uit die sloot grawe. Het jy niks oorspronkliks in jou oor nie?”

      Daar het hy finaal besef. Hy kan net skryf wanneer iets hom prikkel, of wanneer hy ’n aasvoël is wat afkyk. Anders het hy in sy gemaksone rondgerol, nes ’n oorgewig politikus in die vet van die land wat hy geplunder het. Daar is nie iets wat hom dryf om nuwe temas of tegnieke te ontgin nie. Want wat is riller skryf anders as om vir ou gruwels nuwe klere aan te trek en te hoop dit gaan mense bang maak?

      Hy moes Adrenalien se storie dalk net verder gevat het. ’n Vervolg daarop geskryf het, want die basis is mos nou gelê.

      Maar wat kon nog gebeur?

      Gewoonlik is daar ’n klomp dowwe liggies op die vloere en halfmas lampe wat die mure dofweg verlig. Maar die meeste speldekop-gloeilampies het geblaas en is nie vervang nie omdat die teater mos gaan sluit.

      Hy glimlag. Dit het altyd gelyk asof iemand blink kolletjies suiker op die mat uitgestort het. Nou brand net hier en daar ’n liggie.

      Die een deur agter hom het darem nog UITGANG aan die bokant; die Afrikaans daar omdat die teater in die jare veertig gebou is. Die middelste drie letters is egter nie meer verlig nie.

      Kyk om! sê Gustaf vir homself. Kyk om, jou lafaard!

      Maar hy weet mos hoe die teater lyk. Soos ’n blink tempel vol fieterjasies. Die stukke afgerolde film teen die mure moes fliekgangers destyds betower het. En hy onthou hoe Elisma gelag het oor die engeltjies met trompette teen die mure en die sterretjies in die plafon.

      “Tempel van Beëlsebub!” sou sy ouma gesê het.

      Hoekom dink hy nou daaraan? En spesifiek aan daardie verskriklike naam? Dit het altyd vir hom na ’n brutaliteit so reg uit die gloeiende kole van die hel geklink: Beëlsebub. Interessante naam vir ’n karakter, dink hy skielik. En hoe lyk dié Beëlsebub? Soos Freddy Krueger uit die A Nightmare on Elm Street-rolprente? ’n Vergestalting van fliekgangers se ergste vrese?

      Hoe lyk vrees? Indien dit ooit eendag as ’n karakter uitgebeeld word. Het enigiemand al daaraan gedink om vrees te vergestalt?

      En gewete.

      Weer ’n briesie in sy nek.

      Kyk om! sê hy vir homself. Maar hy is te bang.

      Die gordyne hang nes die rooi fluweel oor die kateder in die kerk waarheen sy oorlede ouers hom altyd gedwing het. En van waar ’n gillende dominee almal in steeds stygende oktawe veroordeel het. Dáárdie gegil het Ouma nie gepla nie!

      “Daardie man wat nou langs die viswaters sit terwyl hy in die kerk moet wees, sal hel toe gaan, waar Beëlsebub hom nimmereindigend met sy drietandvurk in die lies sal steek sodat sy geweeklaag deur die spelonke sal dawer!”

      Toe het Gustaf al gewonder of die duiwel nie miljoene ander siele het aan wie hy moet aandag gee nie. Waarom juis nimmereindigend hiérdie man treiter wat verkies om vandag vis te vang? En hy sien in sy geestesoog oom Petrus se voosgesteekte lieste waaruit die vet peul. Jig!

      En hy het gedink: Dominee, as jy só in die hemel gaan skreeu, wil ek beslis nie saam met jou daar sit nie.

      Reël 5: Begin ’n riller, hetsy roman of film, met die gruwelikste toneel denkbaar – sodat die leser of fliekganger weet hy is in onmenslike hande. Van hier af kan die rit net lekkerder word.

      “Wanneer jy so openlik bang is, trek jy juis daardie negatiewe vibes na jou toe aan,” was een van Elisma se vele waarskuwings. “En al smag jy om alleen te wees wanneer jy skryf, is jy vrekbang vir die alleenheid tussen die skryf. Vir die gestaltes wat jy optower en wat later van die skerm gaan begin loskom. Want jou gedagtes is onbeheers.”

      Sy was reg. Hy is bang om alleen te wees.

      Reël 6: Die heldin (of held) moet na aan die einde van die film of roman alleen op ’n plek wees waar niemand hulle kan help nie, verkieslik ’n spookhuis soos in The Shining. Of soos in Alien waar die monster iewers tussen die masjiene skuil – onidentifiseerbaar. Dit is eers as daar tentakels beweeg of ’n lem in iemand se hand blink dat die een van die gevaar bewus word.

      Of soos Edgar Allan Poe, daardie berugte skrywer van grillers, wat alleen in ’n sloot in Baltimore gelê en sterf het. Was hy toe alleen saam met sy selfgemaakte monsters? Poe, wat Gustaf as sy muse beskou en wie se rillers hy bo alle ander verkies.

      Sou dit doodstil in daardie sloot gewees het?

      Stilte. Reël 7. Wanneer raak ’n gehoor regtig van ’n oorverdowende lawaai bewus? Nadat die regisseur of skrywer hulle eers met stilte gekonfronteer het. Dus wanneer niks gebeur nie. Net ’n doelbewuste afwagting, soos met ’n pak slae. Jy weet die eerste hou gaan val – jy weet net nie wanneer nie. En die afwagting is amper erger as die hou.

      Links van hom flikker die T van EXIT skielik en doof dan uit asof dit saam met die ou teater wil sterf. Hy kry die stank van springmielies. Die voos mat onder sy skoene is taai van gemorste koeldrank wat skynbaar nooit droog wou word nie.

      En toe, skuins voor hom, ’n figuur in een van die stoele.

      Dank die hemel, iemand kan hom help! Hy leun vorentoe.

      Die man dra ’n rooi mussie. Toe hy bewus raak van die beweging agter hom, draai hy sy kop.

      “Bung-bung-bung-bung-bung-bung-bung-bung …”

      Gustaf ken die deuntjie van iewers af. Dis die begin van ’n bekende popliedjie, maar hier geneurie in ’n stem so krakerig dat dit klink asof ’n doodskis se deksel opgelig word.

      “Bung-bung-bung-bung!”

      Gustaf lig hom op in sy stoel, probeer die man se gesig sien.

      En dan gewaar hy langs die figuur, op die stoel, ’n groot, bonkige sak.

      ’n Lyk! dink Gustaf.

      Die man hou op met neurie. Hy steek sy hand – hy het ’n handskoen aan – uit na die sak en begin dit oopmaak asof spesiaal vir Gustaf, wat nou geen beheer meer het nie. Hy leun vorentoe om te sien wat in die sak is. Vorentoe en vorentoe deur die stank van ou springmielies, deur die rooi skynsel van die EXIT-ligte, deur die koeldrankvlekke en die ou, verweerde sitplekke en asbakkies van toentertyd wat nog aan die agterkante van die sitplekke vasgeheg is.

      Hy kyk hoe die hand in die sak gesteek word. En stadig, stadiger as in enige rolprent, stadiger as enigiets wat Gustaf al beleef het, word die hand uitgetrek. Wag Gustaf vir die kopbeen, die afgekapte hand, die mes, die byl, die bloed.

      Eers kan hy nie mooi uitmaak wat dit is nie. Dan sien hy dat dit sand is. Spierwit sand wat deur die handskoen glip.

      Die man laat die sand in die asbakkie voor hom vloei.

      Zjoer! Iewers agter Gustaf.

      Klik. Grts! Kraa-aa-aak. Die geluid net voor die gordyne oopskuif.

      En toe, flikkerbeelde op die gordyne.

      Iemand het ’n DVD in die teater se speler gesit! Gustaf swaai om. Hier is dus nog iemand in die teater behalwe die man voor hom met die sand wat …

      Gustaf swaai terug. Die man met die rooi mussie en die sak met sand is nie meer daar nie. Maar hy dink aan die woorde van die wysie wat in daardie krakerige

Скачать книгу