LITMIR.BIZ

Скачать книгу

этэр:

      – Киирэҥҥин дьоҥҥун кытта бырастыылаһан тахсыаххын…

      Маайа, ону истээт, курус гына түһэр, дьиэтин диэки көрбөхтүүр.

      – Сүөдээр, мин дьиэбэр киирдэхпинэ, эйигин кытта барсарым биллибэт ээ, – диир аргыый.

      – Тоҕо?.. Түүн салгын тымныы ээ, саатар ичигэс соҕустук таҥнан тахсыа этиҥ буоллаҕа дии, – диир Сүөдэр.

      – Дьиэбэр киирдэхпинэ, ийэбиттэн-аҕабыттан арахсыахпын баҕарыам суоҕа… Оччоҕо… Суох, барыах, киирбэппин! – диэн Маайа быһа-бааччы этэн кэбиһэр.

      – Барыах! – диэбитин Сүөдэр кулгааҕа эрэ истэн хаалар.

      «Маайа-а-а!» – диэн кыргыттар хаһыытаһар, ыҥырар саҥалара ойуур саҕатыттан киэһээҥҥи тымныы салгыҥҥа дуораһыйан иһиллэр.

      Бу хаһыыттан куттаммыт курдук күрээн, Маайалаах Сүөдэр ойуур иһин диэки тиэтэйэ-саарайа бараллар. Кинилэр Сүөдэр манна миинэн кэлбит атын – Дьаакыбылап кулуба быраабатыгар сылдьар атын – дулҕалаах маарга өртөөн аһата ыыппыт сиригэр тиийэллэр. Ойуур саҕатыгар, сыгынах анныгар бырахпыт ыҥыырын аттыгар кэлэн тохтууллар. Маайаны ыҥыран кыргыттар хаһыытаһаллара «ньуу-ньаа» курдук эрэ иһиллэр буолар.

      – Аккын ыҥыырдаа, бара охсуох! – диэн Маайа кэргэнин тиэтэтэр.

      Сүөдэр, атын сиэтэн аҕалан, ыҥыырдаан хачыгыраһар. Маайа, түүҥҥү сииктээх тымныы салгынтан тоҥон, титирэстии турар. Маайа ыҥыыр сыппыт сирин аттыгар тымтай турарын көрөр.

      – Бу тымтайга туохтааххыный?

      – Аҕыйах үөлүллүбүт собону ыалтан ылбытым… Киһи сиэбэт буолла ини, – диэн кэбиһэр Сүөдэр, атын холунун тарда-тарда.

      Маайа баран тымтайы өҥөйөн көрөр. Үөлүллүбүт собо минньигэс сыта бэлэһин кычыгылатар. Кини, аһыан олус баҕаран, биир собону ылбыта сахсырҕалааҕын көрөн киэр илгэр:

      – Па! Мантан ураты аһыыр аспыт суох дуу?

      Сүөдэр тугу да саҥарбат. Кини: «Миигин кытта барсаҥҥын бэрт элбэхтик аччыктыырыҥ буолуо эбээт», – диэри гынан баран туттунна. Сүөдэр, атын тэһиинин ыҥыырын хоҥсуоччутугар ыйаан баран:

      – Мэ, мин соммун кэт, тоҥмуккун! – диир. Маайа кини сонун кэппитин кэннэ, оҕо курдук көтөҕөн ылан ыҥыырын кэннигэр мэҥэһиннэрэ олордор, бэйэтэ чэпчэки диэн бэйэлээхтик ыҥыырыгар хап гына олоро биэрэр. – Ханна барабыт?

      – Ханна баҕарар илт… Истэҕин дуо, дьонум аах көрдүү сылдьаллар. Чэ, түргэнник бара охсуох! – диэн Маайа тиэтэтэр.

      II

      Сүөдэр атын хаамтарар. Ат аҕыйах хонуктааҕыта манна кэлбит суолунан, ханнык эрэ ыллык устун, барар. Ханна да баран иһэллэрин бэйэтэ да билбэт буолан, Сүөдэр аты хайа да диэки салайбат. Ат Төгүрүк алаас хоту саҕатынан ыллык устун суолга киирэр. Бу суолунан Сүөдэр Намтан кэлбитэ. Алаас арҕаа өттүгэр Маайа дьонун дьиэлэрэ көстөр.

      – Төрөөбүт алааспын кэриэс көрөн ааһыахпын, аккын бытааннык хаамтар, – диир Маайа.

      – Дьонуҥ көрүөхтэрэ, – диэн Сүөдэр, «Маайабын былдьатыам» диэн куттаммыт курдук, сибигинэйэр.

      – Көрбүттэрин да иһин, кими кытта барда диэн сэрэйдэхтэрэй? Сэрэйиэхтэрэ суоҕа, – диэн баран Маайа үөһэ тыынар. Түүн үөһэ ааспыт быһыылаах,

Скачать книгу