LITMIR.BIZ

Скачать книгу

      – Силлиэ-холорук мээнэҕэ түспэт куолута, – Маппый оҕонньор умуллубута ырааппыт хамсатын оборон сообурҕаппахтаата, – Наака туох эрэ улахан куһаҕан буолаары гыннаҕа… Били былыр…

      – Саҥарба…

      Оҕонньоттор сүр дириҥник өрө тыынан кэбистилэр.

      – Драсьте, Айаал Семенович, – икки эдэркээн кыыс элэстэнэн ааста.

      – Бирибиэттэриҥ, оҕолоор, – Айаал ыскамыайкатыгар олорон, сүгэлээх илиитин күөрэс гыннарда.

      – Уо-аай, большой топор, страшно, – дьээбэлээҕинэн быһыччы көрбүт кыра баҕайы уҥуохтаах кыыс үөннүрэн ааһар, Өкүлүүстээх Кыра Бааска кыыстара. Өкүлүүс ол холорук кэнниттэн ыарыһах буолан хаалбыта. Ону ол диэбэккэ, Кыра Бааска кэргэн ылбыта. Билигин, хата, түөрт кыыстаахтар, ыал-күүс бөҕөтө, хас да сиэннээхтэр. Арааһа, ити эрэ кыыс ыал буолбакка сылдьар быһыылаах.

      Онтон утуу-субуу Тырахтарыыс Сааска Хомсомуол Сибиэтэлиин, Тэбиэн Туолук Саргычуоктуун ыал буолбуттара. Холорук үчүгэй эҥээрдээх эбит диэх курдук.

      – Наһаа үчүгэй хатыҥ чараҥ дии, – Нарыйа (күөх былааттаах кыыс аата Нарыйа диэн эбит этэ) үөрэн чаҕаара түспүтэ. Мэктиэтигэр ытыһын таһынан ылбыта.

      – Саас өссө үчүгэй буолар, – Айаал дойдутун хайҕатан сэгэс гына түспүтэ. Билигин күһүн, өссө хаар кыыдамныыр, тымныы баҕайы тыал охсурҕаланан ааһар. Уоллаах кыыс онно эрэ кыһамматтар. Кинилэр бүгүн эрэ сарын сарыннарыттан өйөһөн чугас-чугас турдулар. Бүгүн эрэ илии илиилэриттэн ылыстылар. Күн сиригэр кинилэр саҕа дьоллоох дьоннор суохтар.

      Аны саас Айаал аармыйаҕа барыахтаах. Ол билигин да ыраах. Иннилэригэр бу тунал маҥан туостаах хатыҥнар курдук кылбаа маҥан хаардаах уһун кыһын баар.

      – Көр, бу маска олоро түһүөх.

      – Чэ.

      Суох. Эдэр дьон тулуйан олорботтор. Нарыйа туллуктанан тиийэн, суон хатыҥ кэннигэр саспыта буолар.

      – Көстөбүн? Көстүбэппин даа?

      Иккиэн күлсэ түһэллэр. Һок, наһаа улаханнык күлүстүбүт дуу, аны, ким эмэ истиэ. Эмиэ кэккэлэһэ түстүлэр, илии илиилэриттэн ылыстылар. Күһүҥҥү хахсаат, тымныы тыаллаах күн кинилэргэ сып-сылаас, сып-сырдык. Дөрүн-дөрүн утарыта көрсө түһэллэр. Олус минньигэс иэйиилээхтик мичээрдэһэн ылаат, кыбыстыбыттыы умса тутталлар. Соторутааҕыта аҕай тэбэнэттээхтик күлсүбэтэх, субу сибилигин аҕай алҕас көрсө түспүт дьон курдук тутталлар.

      – Айаал.

      – Тугуй?

      – Ити Даайа ынырык баҕайы үһүйээни кэпсээбитэ ээ биһиэхэ, биир туох эрэ былыргы кыыс туһунан.

      – Аа, баара.

      – Ама, ол кырдьык үһү дуо? Наһаа ынырык дии.

      – Кырдьык дииллэр. Пааралары куттуур, эккирэтэн тиийэн… һы-һым… өлөртүүр үһү. Баҕар, сымыйа буолуо.

      – Кырдьык дииллэр дии, – Нарыйа буотатын тумсунан хаппыт сэбирдэҕи хаһыйбахтыыр. Кини куолаһыгар санаарҕабыл, ынырык дьылҕалаах түҥ былыргы кыыһы аһыныы биллэрэ.

      Айаал ол былыргы ынырык үһүйээннэри элбэхтэ истибитэ. Кыыһы курус санааттан аралдьытыан баҕарбыта да, тугу да булан эппэтэҕэ. Онтон бэйэтэ да билбэтинэн ыллаан барбыта: