Zodyak Karşısında - Percy Greg

Скачать книгу

sonra değişim göstermesi, kısa süreliğine bir yıldız üzerinde yapmış olduğum gözlemde benim için çok yeni bir deneyim olmuştu.

      Yıldızın hemen ortadan kaybolup kaybolmadığı, aniden sönmüş gibi mi, yoksa şu anda düşündüğüm gibi sanki uyduya ait bir atmosfer tarafından kırılmış gibi kısmen görünür olan bir saniyenin onda biri içinde kalıp kalamayacağını kesin olarak söylemeye girişmeyeceğim. Satürn’ün bantları ve halkaları, son iki ile yedi uydu arasındaki ayrım, aynı zamanda karasal koşullar altında çok daha fazla büyütme gücünün elde edemeyeceği farklılığı ile mükemmel bir şekilde görülebiliyordu. Şimdiye kadar bildiğim kadarıyla gök bilimciler tarafından bahsetmediğim iki tuhaflığa şaşırmıştım. Dairenin çevresi eşit oranlarda bir eğrilik göstermiyordu.

      Demek istediğim, kutup basıncının dışında, küremsi şekil sanki düzensizce sıkılmış gibi görünüyordu; böylece çıkıntı veya girinti ile kırılmasa da uzuv teleskoplarımızın odak noktasında sergilenen düzenli benzer çemberler eğriliği göstermiyordu. Ayrıca, iç halka ve gezegen arasında, 500 birim güçle, yarı saydam, koyu morumsu bir halka gibi görünen şeyi fark ettim, böylece Satürn’ün parlak yüzeyi bir örtüden olduğu gibi ayırt edilebilir durumdaydı. Merkür, Dünya’nın siyah diskini çevreleyen hale dışında birkaç derece daha ışıltılı bir şekilde parlıyordu ve Venüs de görülebiliyordu; ancak her iki durumda da gözlemlerim, gök bilimciler tarafından daha önce not edilmemiş herhangi bir şeyi tespit etmeme olanak tanımadı. Uranüs’ün loş formu, daha önce gördüğümden daha iyi tanımlanmıştı, ancak hiçbir türden işaret algılanamıyordu.

      İkinci günümde ya da tabiri caizse gün ortasındaki uykum, ev ve bahçe görevlerimi hallettikten sonra diyebileceğim bir sürenin ardından, bir saat boyunca (yani saat 5 p.m.) dismetreyi gözlemledim. Yaklaşık iki yüz karasal yüksekliğin yarıçaplarını tespit ettim. Elbette, ilkinden itibaren yörünge hareketinde Dünya’nın biraz gerisinde kaldım ve artık tam olarak zıt konumda değildim; yani, Astronot’tan Dünya’nın merkezine çizilen bir çizgi artık Dünya’nın ve Güneş’in merkezlerine katılanın bir uzaması değildi. Bu ayrışmanın etkisi artık algılanabiliyordu. Dünyevi korona genişliği eşitsizdi ve batıya doğru çok belirgin bir şekilde aydınlanırken, diğer tarafta dar ve nispeten zayıftı. Bu olayı alt mercekten izlerken, ilk başta geç fark edilen parıldamalardan birini yanlış anladığımdan halenin arkasından veya en geniş kısmından beyaz bir ışık algılayabileceğimi düşündüm. Ancak bir süre sonra halenin, sınırının ötesine görünür bir şekilde genişlediğini ve Güneş diskinin kenarının sonunda ortaya çıktığını fark ettim. Bu hilal görünümlü şekli sadece bir dakikalığına görmüş dahi olsam, gerçekten izlemeye değerdi. Halenin bu noktada parıldaması ve genişlemesinin, Güneş’in onu üreten atmosfer üzerindeki etkisinden değil, esas olarak Dünya diskinin bu uzvunda parıldayan alaca karanlığından kaynaklandığını düşündüm; daha doğrusu Dünya yüzeyinin o kısmının küçük bir bölümünün, Güneş görünür olmasaydı, ufkun çok altında ama bana doğru dönük olduğunu varsayabilirdim. Teleskoptan önce yoğun parlaklığın sebep olduğu güneş ışınlarının hilal şeklindeki parıltısını gördüm, daha sonra bu parıltılar bir haleye, sonrasında ise dar çizgiye ve en son gümüşi renkte Dünya’da görülebilen hilal şekline dönüştü, ancak bu hilal, Ay’ın Dünya’daki teleskopik gözlemcilere bile gösterdiği her şeyden daha ince ve daha kısa bir iplik gibiydi; çünkü aydınlatılmış yüzeyinin bu kadar küçük bir kısmı Dünya’ya doğru çevrildiğinde, söz konusu karasal hilalde olduğu gibi Güneş’in hemen yakınında, gözümün önünde sönüp, giderdi. Uzun ve yoğun ilgiyle kademeli değişimi izledim ama pratik bir şekilde halledemeyeceğim, küçük bir sorun nedeniyle dikkatimi başka yöne vermek zorunda kaldım. Artık saatte yaklaşık 40.000 mil veya günlük yaklaşık milyon mil hızla hareket etmem gerekiyordu. Niyetim bu değildi, şu an açıklayacağım nedenlerden ötürü, bu oranı büyük ölçüde aşmak mümkün değildi ve eğer kendimi sabit bir hızla sınırlamak istiyorsam, Apergy akımının kuvvetini azaltmanın zamanı gelmişti, aksi takdirde azalımı etkili olmadan önce istediğimden daha büyük bir dürtü elde etmem gerekecekti ve bir kez o hıza ulaşıldığında, bu hızı uygun veya kolayca azaltabilmek mümkün olmayacaktı. Bu nedenle, isteksiz olsam da altımdaki olaya ilişkin gözlemimi bıraktım, Apergy’e döndüm ve aşağı iletkene bağlı kratometre ile ölçülen kuvveti kademeli olarak azaltmak ve aşırı derecede dikkatli biçimde göstergeler ve diskometre üzerinde üretilen son dakika verilerini ölçmek için iki veya üç saat boyunca bu çalışmalarla meşgul olmak zorunda kaldım. 200 ila 201 rakım yarıçapı veya karşılıklı mesafe arasındaki fark bile kolayca algılanamıyordu. Elbette, hareketin regülasyonu tarafından üretilen etkiyi test etmem çok daha küçük bir gözlem ve çok daha uzun bir zaman aldı, çünkü bir saat boyunca kırk, kırk beş veya kırk iki bin mil seyahat edip etmediğim Dünya diskinin çapında, yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı yer çekimi hâlâ daha az fark yaratıyordu. Ancak gece yarısına kadar, 1.000.000 mil ya da 275 karasal yarıçap elde edemediğimden dolayı memnundum; ayrıca hızımın saatte 45.000 milden (11-1\4 yarıçap) fazla olmadığını ve arttığını da düşünmüyordum. Her hâlükârda, bu son çalışmaların ardından, dinlenmek için kendime ayıracağım dört saat, bu sefer gerçekten fazlasıyla iyi gelmişti.

      Yaklaşık dört buçuk saat sonra uyandım ve araçları incelerken, hesaplamalarımdan çok uzak olmadığımı görünce, mutlu oldum. Ancak geçecek bir saat, bu konuda çok daha kesin bilgiler elde etmemi sağlayacaktı. Dikkatimi sol tarafımdaki, üst pencereden görülebilen beyazımsı bulut gibi bir şeye yönlendirdiğimde, zemindeki mercek aracılığıyla ilginç gözlem çalışmasına tekrar dönmek üzereydim. Teleskop tarafından incelendiğinde, en geniş çapı en fazla on derece olabilirdi. Hafif aydınlıktı ve çözünürlük gücünün hemen ötesinde bir yıldız kümesi veya bulutsu bir görünüm sergiliyordu. Birçok bulutsuda olduğu gibi bir kısımda görünür bir konsantrasyon vardı; ancak bu kesinlikle onun merkezinden ziyade, küçük, kuyruksuz bir kuyruklu yıldızın çekirdeğine benziyordu. Bulutsu kütle uzak bir kuyruklu yıldız olabilirdi, yörüngelerinin belirli bir bölümünde yoğun bir şekilde kümelenen daha az uzak bir gök taşı gövdesi de var olabilirdi ve ne yazık ki benim bu sorunu çözme ihtimalim bile yoktu. Yavaş yavaş bulutsunun pozisyonu değişmeye başladı, ancak şeklini değil, aşağı doğru ve gemimin kıç tarafına doğru yönünü değiştiriyormuş gibi görünüyordu, sanki bana doğru daha fazla yaklaşmadan geçip gidiyormuş gibiydi. Memnuniyetle bu gözlemi de tamamladıktan sonra, birden açlıktan neredeyse bayılmak üzere olduğumu fark ederek hiç gecikmeden kahvaltımı hazırlamaya giriştim. Bu yemeği bitirip pratik ve aritmetik bazı gerekli görevleri yerine getirdiğimde, kronometrenin ibresi üçüncü günümün sekiz saatini tamamlamış olduğumu gösteriyordu. 360 karasal yarıçapın belirgin bir mesafesini ve sonuç olarak saatte 11-1/4 yarıçapından önemli ölçüde farklı olmayan bir hareketi gösteren diskometreye tekrar biraz hevesle geri döndüm. Bu zamana kadar Dünya’nın çapı görünüş olarak 19’dan daha büyük, Güneş’in üçte ikisinden daha küçük değildi ve sonuç olarak, tüm yüzeyinin üçte birinden fazlasını kaplayan siyah bir disk olarak ortaya çıktı, ancak hiçbir şekilde eş merkezli değildi. Hale tabii ki tamamen ortadan kaybolmuştu; ancak verniye ile gezegenin siyah uzvunun etrafında dar bir bandı veya puslu gri bir çizgiyi ayırt etmek mümkün oluyordu. Mekiğimden görüldüğü kadarıyla, çok hafif bir şekilde kuzeye ve daha kararlı bir şekilde çok yavaş da olsa doğuya doğru hareket ediyordu; bir hareket uzaydaki kasıtlı olarak seçilmiş yönümden ötürü, diğeri yörüngem genişledikçe henüz yavaş olsa da arkasına düştüğüm gerçeğiydi. Şimdi Güneş tam anlamıyla parlıyordu, çeşitli pencereler ve duvarlardan yansıyarak, mekiğin içini sürekli bir gün ışığıyla dolduruyordu ve

Скачать книгу