ТОП просматриваемых книг сайта:
Килиим. Огдо
Читать онлайн.
– Байбал иирбит. Саатар киһитин саҥатыгар наадыйбат. Ити улуу сир күдэрик куйаарыгар сытан хаалбыт киһини, арай бөрө булбут буоллун?! Чэ, баҕар, ыйыппатын… Оттон итиччэ өр сыппыт киһини, саатар «тахсан киириэҥ этэ дуо» диэн ыйытыах эбит! – итинник саныы сытан эмиэ утуйан хаалар.
Хата, дьолго, иккистээн уһуктарыгар, Сыбаатайга кэлбит этилэр. Байбал тоҥон күлбэт буолбут этэ. Ону сэрэйдэр да, «күлүү гыммыт буруйун билиннэ быһыылаах» диэн Килиим иһигэр бэйэтин алы гынар.
Ол киэһэ кэнсиэр болдьоммут чааһыгар этэҥҥэ саҕаланан, дьон-сэргэ көнньүөрэн, сахалыы ырыаттан, көртөн-нартан сүргэлиин көтөҕүллэн, эбиитин дискотекаҕа үҥкүүлээн, киэҥ сиртэн кэлбит артыыстары астынан тарҕаспыттара.
Сарсыҥҥытыгар, Килиим утуйан турбутугар, бэҕэһээ тоҥмута-хаппыта, сытан эрэ дьагдьайа айаннаабыта, илистибит бэйэтин моһуоктаабыт этэ. Киэһэ Орто Халымаҕа кэнсиэрдии турдаҕына муннун хаана барбыта. Онтон аны, өйдөөн көрбүтэ… сирэйэ сөрүөччү тарпыт этэ. Куорат буолбатах, ханна баран кимиэхэ үҥсэргээн туох көмөнү эрэйиэххиний? Кэнсиэрин ситэри ыыппыта, эбиитин дискотекатын, эмиэ эрэй бөҕөнөн да буоллар, ситэрбитэ. Сарсыарда туран балыыһаҕа сүүрбүтүн быраастар куттаабыттара: «Түргэнник куораттаа, балыыһаҕа эмкэ киирэ оҕус. Онто суох сирэйиҥ ити тоҥмут ньиэрбэтэ ыытыа-ыһыктыа суоҕа», – диэбиттэрэ.
Хата, ол күн Дьокуускайга билиэттээх буоланнар, көтөн кэлээт, кини балыыһаҕа киирэн, ый аҥаара эмтэнэн үтүөрэн тахсыбыта. Онон Эрийэ-Буруйа саҕаттан эриллэр-буруллар уустук да түгэннэр Килиим олоҕун мэлдьи арыаллыыллар.
«Мин ийэ оҕотобун…»
Кырдьык, мин алаас уолабын
«Мин ийэ оҕотобун» диэтэххэ, киһи үксэ «ээ, барахсаны, аҥаардас ийэ ыччата эбит дуу» дии түһээччилэр. Килиимҥэ итинник саҥа аллайыы сыһыана суох. Ийэ диэтэххэ, ийэ, аҕа диэтэххэ, аҕа, Сүөдэрэптэр диэн үтүөкэннээх ыал сэттис оҕолоро, ыраламмыт ыччата, уолаттартан кыралара буоллаҕа эбээт!
От-мас көҕөрө тыллыыта, хатыҥ сэбирдэҕэ собо тылын саҕа буолуута, чыычаах уйа оҥостоору «ырып-чырып» ырыа бөҕөтүн дьиэрэтиитэ, кыс кэннэ туох барыта уһуктан сэргэхсийиитэ, үрүҥ түүн сырдыга сатыылыырын саҕана, ыам ыйын 26 күнүгэр уол оҕото күөгэс-налыс гына түспүт эбээт! Кини төрөөбүтүгэр аҕалара, саҥа туппут дьиэтин сарайа сиппэккэ турбутун, үөрүүтүттэн түһүнэн кэбиһэн, соҕотохто хаптаһыннарынан сабыта саайталаан бүтэрбитэ кэпсэлгэ киирбиттээх.
Дьэ били, ол саҕанааҕы 1969 сылы иэйэ-куойа анааран ыллахха, чахчы да алаадьы буһарар, кус сиир Ньукуолун ааспыта аҕыйах хоноотун кытта, саас сайыҥҥыга айылҕа сокуонунан букатыннаахтык көспүт кэмигэр күнү көрбүт бу уол кэлиитэ-кэтэһиитэ