Скачать книгу

ժամանակ ու իր ձայնից արթնանում:

      Նա պատմում էր երկար, մինչև երդիկից բացվում էր լույսը և երբ գոհ էր լինում երազից ու տրամադրությունը լավ, երգում էր «Առավոտ լուսո»-ն.

      Առավոտ լուսո

      Արեգակն արդար

      Առ իս լոյս ծագեա…

      Ինչ որ զգում էի այն ժամանակ կամ ինչ որ հիմա եմ զգում այդ առավոտներն ու երգը հիշելիս, խոսքով արտահայտել անհնար է:

      Այն ժամանակ ինձ թվում էր, թե աշխարհը լի է բարությամբ ու լույսով, հիմա զարմանում եմ, թե որտեղի՞ց է աշխարհի չարությունը, եթե մարդը կարող է այդպիսի երգ ստեղծել ու այդպես երգել:

      Հետագայում ես շատ եմ լսել այդ աննման շարականը հայտնի ու անհայտ մարդկանց կատարմամբ, բայց հորս երգածը ուրիշ էր, երևի այն պատճառով, որ մանկությունն ու հարազատ երդիկի լույսը ուրիշ երգերում չկային: Դա մաքուր զգացմունքների բնական զեղում էր: Նա երգում էր իր պապենական օջախում հենց լույսը բացվելիս ու լույսի մասնակցությամբ, երբ շուրջը խաղաղ քնած էր մեծ գերդաստանը:

      Երդիկից թափանցող կապույտ լույսն աճում էր նրա սրտաբուխ երգի հետ, հետզհետե պայծառանում էր կապույտ քառակուսին, որ կարծես թե դեպի հաշտության ու խաղաղության երկնային երանելի աշխարհը տանող մի ճանապարհ էր.

      Ընկալ զիս, գթած,

      Ընկալ, ողորմած,

      Ընկալ, մարդասերդ…

      Այդ ապրումները, այդ զգացողությունը ես մեկ էլ ունեցել եմ, երբ հետագայում Էջմիածնի Մայր տաճարում երեկոյան ժամերգություններն էի լսում:

      Հետո հայրս լվացվում ու բարձրաձայն աղոթում էր: Առավոտյան քաղցր նիրհի մեջ միշտ լսում էի.

      – Տեր, եթէ զշրթունս իմ բանաս, բերան իմ երգեսցէ զօրհնութիւն Քո, օրհնեալ, համագոյ եւ միասնական անբաժանելի Սուրբ Երրորդութիւնդ…

      Նա աղոթում էր, որ աշխարհին խաղաղություն լինի, որ ամեն իրիկուն զավակները տուն գան «առանց մեղաց ու փորձանաց» և հավաքվեն հին խոնչայի շուրջը խաղաղ ընթրիքի:

      Չնայած իր տեսած անթիվ փորձություններին, հորս հավատն անխախտ ու լուսավոր էր, ինչպես իր էությունը:

      * * *

      Տարօրինակ ժամանակներ եկան, կարծես թե էլ ճիշտ բան չմնաց, ամեն ինչ սխալ դուրս եկավ՝ գրքեր, առաջնորդներ, կուսակցություններ ու գաղափարներ: Սխալի մասին մտածելն իսկ սխալ է, որտե՞ղ թաքնվես, որ այդ բառը չլսես:

      Հին կտակարանում կա, թե հին հրեաները հատուկ քաղաքներ ունեին, ուր կարող էին ապաստան գտնել սխալվածները, սխալմամբ հանցանք գործածները, միայն այնտեղ կարելի էր փախչել:

      Իսկ հիմա ինչու՞ չկան: Սխալմամբ իր տունն ու երկիրը լքածի համար ինչու՞ մի տեղ չկա, որ դադար առնի մարդ աստանդականը:

      Առաջ կարծես թե ընդհանրապես ուրիշ էր սխալի ըմբռնումը: Միայն հին հրեաները չէին, նարդևանցի մեր Նուրբեկյան Թորո քեռին, օրինակ, երբ պատահում էր, որ խոսք էր բացվում, թե այսինչ բանը սխալ եղավ կամ այնինչ մարդը սխալ բան արեց, ասում էր.

      – Ախպար, ճիշտն ու սխալը վե՞րն է, ասանք ա ըլլենար՝ անանք դի ըլլենար, անանք ա ըլլենար, ասանք դի ըլլենար…

      Կատակում էր նա, թե լուրջ էր ասում՝ չգիտեմ, բայց համոզված եմ, որ կյանքի էությունը, եթե կարելի է այսպես ասել, կատակային է, ով շատ լուրջ է վերաբերվում նրան, ավելի շատ է սխալվում:

      Հիմա բոլորը խոսում են սխալներով սովորելու մասին.

      – Խելացի մարդիկ ուրիշի սխալներով են սովորում, հիմարները՝

Скачать книгу