Шигырьләр / Стихи (на татарском языке) - Акмулла

Скачать книгу

шәрмсар әйләр[484].

      Гъәни бер нафилә эшдә

      дийән тәгърифенә йитмәз[485], —

      Зарурәтдән фәкыйрь яшен

      түгеп мең игътизар әйләр[486].

      Гаҗәбдер, гомдәтел-әгъян[487]

      фәкыйрьне гайненә алмаз[488];

      Вәләкин әгънияләрне[489]

      зәһи садр кибар әйләр[490].

      Менеп һиммәт мәтаййасын[491],

      мәһабәт җилдереп байлар,

      Берен бере хозур әйләп,

      мәрамен[492] иддихаль әйләр[493].

      Шаһамәт малике сәтъвәт

      табып, бәһҗәтдә ба-фәрҗам,

      Тәфәкөһ бабидә оббоһа

      сафалар өстевар әйләр[494].

      Ләбасе фахирә үзрә[495]

      мөсәйкъәл мөргы тависдай[496],

      Төзеп мәйдан фәзасында[497]

      мәҗалисен ифтихар әйләр[498].

      Тәвангирләр[499], берен бере

      тәбәссемлә итеп икъбаль[500],

      Урамчы өенә биңзәш[501]

      фәкыйрьне тар-мар әйләр2+.

      Аны шунчә тотарлар хар,

      җөлүсендән идәрләр зар[502];

      Әгәрчә булса ул диндар,

      аны гүя химар[503] әйләр3+.

      Мәсаиб[504] чикмәгән инсан

      Һауасына дәва булмаз[505];

      Сорашмаз шәйлә кибрендән[506],

      фәкыйрьне ихтикар әйләр[507].

      Сафа әүкатилә мәгърур

      улып дәүранә биш көнлек[508],

      Тәмәтти үзрә[509] көрлекдән

      фәкыйрьләрдән нәфар әйләр[510].

      Санадир мөтрифинләрең[511]

      һауасындан, мәгаз Алла[512],

      Ләбасе иске галимдәй

      сәлам алмага гъар әйләр[513].

      Дәрига, әрҗөмәнд[514] ирләр,

      фәкыйрьлекдән булып паймал[515],

      Хәйа пәрдәсене – ихракъ[516],

      Замирен поргобар әйләр[517].

      Күренсә капкадан бер бай,

      кирәк – кыргыз, кирәк – нугай,

      «Хуш-амәд» ләп[518] аңа, һай-һай,

      мөфахирән софар әйләр[519] 5+.

      Фәкыйрь Акмулла, кил, сабыр ит,

      чәрхнең җәүренә[520] син һәм,

      Үзең мәхбүс, сүзен мәрдүд[521] —

      сиңа кем игътибар әйләр?

      Казаның[522] серенә һәргиз[523]

      гакыл бары өчен йитмәз,

      Ләтаиф зимн[524] белүе дә

      гыйбарындан зимар әйләр[525].

      Кемен сурәтдә лотф[526] идеп,

      хакыйкать газабына тартыр.

      Кемен игъзаз идәр[527] ахыр —

      әгәр заһирдә хар әйләр[528].

      Кемен тоткын идеп бауда,

      агызып

Скачать книгу

<p>484</p>

Шәрмсар әйләү – телен бәйләү.

<p>485</p>

Әгәр бай кеше табышлы эштә үзе теләгән мактауга ирешмәсә.

<p>486</p>

Игътизар әйләү – кичерү, гафу итү.

<p>487</p>

Гомдәтел-әгъян – аксөякләр, аристократлар.

<p>488</p>

Гайненә алу – күз салу, игътибар итү.

<p>489</p>

Әгъния – байлар.

<p>490</p>

Зәһи садр кибар әйләү – бик нык олылау.

<p>491</p>

Мәтаййа – ат, менеш аты.

<p>492</p>

Мәрам – теләк.

<p>493</p>

Иддихаль әйләү – урынына җиткерү.

<p>494</p>

Батырлар, көчкә таянып, шатлыкка ирешерләр.

Олылар байлык-зиннәттә күңел ачуны арттыра барырлар.

<p>495</p>

Ләбасе фахирә үзрә – бай киемнәрдә.

<p>496</p>

Мөсәйкъәл мөргы тависдай – купшы-көяз тутый коштай.

<p>497</p>

Фәза – ачык җир.

<p>498</p>

Мәҗалисен ифтихар әйләү – мәҗлесләрне бизәү.

<p>499</p>

Тәвангир – бай, хәлле.

<p>500</p>

Тәбәссемлә итеп икъбаль – елмаю белән каршылап.

<p>501</p>

Биңзәш – охшаш.

<p>502</p>

Аны шулхәтле хур санарлар, хәтта аның утырдашлыгыннан гарьләнерләр.

<p>503</p>

Химар – ишәк.

<p>504</p>

Мәсаиб – бәхетсезлек, бәла-каза.

<p>505</p>

Һауасына дәва булмау – һавалануга дәва тапмас.

<p>506</p>

Кибрендән – тәкәбберлегеннән.

<p>507</p>

Ихтикар әйлiәү – хурлау, хәкарәтләү.

<p>508</p>

Биш көнлек рәхәт-күңелле чоры белән горурланып.

<p>509</p>

Тәмәтти үзрә – ялкау гына.

<p>510</p>

Нәфар әйләү – нәфрәтләнү.

<p>511</p>

Санадир мөтрифинләр – олы исрафчылар.

<p>512</p>

Мәгаз Алла – Алла сакласын.

<p>513</p>

Гъар әйләр – оялыр, гарьләнер.

<p>514</p>

Әрҗөмәнд – затлы.

<p>515</p>

Паймал – аяк астында.

<p>516</p>

Ихракъ – яндыру; янып бетү.

<p>517</p>

Замирен, поргобар әйләр – күңелен караңгы (томанлы) итәр.

<p>518</p>

Хуш-амәд – хуш килдегез.

<p>519</p>

Мөфахирән софар әйләр – шатланып каршылар.

<p>520</p>

Чәрхнең җәүренә – (язмыш) тәгәрмәче изүенә.

<p>521</p>

Мәрдүд – кире кагылган, инкяр ителгән.

<p>522</p>

Каза (къәза) – язмыш, күрмеш.

<p>523</p>

Һәргиз – һәрвакыт.

<p>524</p>

Ләтаиф зимн – уен-көлке генә.

<p>525</p>

Гыйбарындан зимар әйләр – гыйбрәтләреннән уйланыр.

<p>526</p>

Лотф – чибәр, гүзәл.

<p>527</p>

Игъзаз идәр – газиз итәр.

<p>528</p>

Хар әйләр – хур итәр.