LITMIR.BIZ

Скачать книгу

die permitte vir my gebring het.”

      “Hulle het dit nie geweet nie.”

      “Die lisensiekantoor in Beira sou dit vir hulle gesê het. En dit staan agter op die permit gedruk.”

      “Ek sal hulle sê,” het sy gesê, ’n tikkie kommer in haar stem, “wanneer hulle kom – ás hulle kom. Ek sal sê hulle moet direk na jou toe kom. Hulle sal nie graag wil moeilikheid maak nie.”

      ’n Oomblik was daar ’n verbond, die moontlikheid van ’n verbond, die vae belofte van ’n verwantskap: die manier waarop sy gesê het: ás hulle kom.

      Nog iemand, het hy gewonder, wat op die punt staan om in die steek gelaat te word? Nog iemand, het hy byna gehoop, wat die sekerheid verloor het? Hy het reguit in haar gesig gekyk, vir die tweede keer dié dag, en gevra: “Kom hulle dalk nié terug nie?”

      “Hulle is al ’n week weg,” het sy gesê. “Hulle sou net vier dae weggebly het.”

      ’n Oomblik het Delport aan An gedink, bewus weerloos in haar verkreukelde onderrok, wat by die stoof staan en kyk hoe Fernando twee eiers braai – haar maer en uitgesakte lyf tien jaar ouer as haar jare.

      Iemand het teen die trap uitgekom en Delport het gekyk en Rodrigue se pet sien verskyn, en toe sy ronde skouers. Sy swaar gestalte het teen die trap uit gewieg en bo tot stilstand gekom. Hy het hulle nie dadelik gesien nie en sy pyp uitgehaal, dit langsaam in sy mond gesteek, in sy sakke rondgevoel na vuurhoutjies. Sy kop het nie geroer nie, maar Delport kon in sy verbeelding sien hoe Rodrigue se oë in die kasse draai op soek na hulle.

      “Hier is ons!” het die meisie gesê en Rodrigue het na hulle kant toe gekyk. Daar het ’n geel vlammetjie tussen sy hande oopgespring en hy het sy pyp moeisaam opgesteek, die vuurhoutjie water toe geskiet, die pyp eers goed laat rook en toe nader gekom.

      “Nie geweet julle is hier nie,” het hy gesê, maar niemand oortuig nie, en dit blykbaar besef, en gesê: “Daar kom weer aan.”

      In die ooste hét daar ’n bietjie lig geroer, diep agter die wolke; maar net vlugtig, toe was alles weer donker.

      “Ek het julle daar onder gaan soek netnou,” het die kaptein gesê. “Toe’s julle nie daar nie.”

      “Ons het kom vars lug soek.”

      Rodrigue het moeisaam en tevergeefs aan sy pyp gesuig, toe weer na sy vuurhoutjies gesoek, dit gekry – en blykbaar vergeet hoekom hy dit wou hê.

      “Ek het die masker gesien wat daar by jou goed lê,” het hy vir Delport gesê. “Het jy dit by Rajput gekoop?”

      Delport het sy kop geskud en na die meisie toe geknik. “Dis hare.”

      “Bleddie mooi.” Hy het hom tot haar gewend. “Bleddie mooi, hoor. Vreemde soort gesig. Dit het my aan Siva laat dink.”

      Nie een het die moeite gedoen om te vra wie Siva is nie.

      “En aan Janus ook, weet jy? Noudat ek daaraan dink.” Rodrigue het die saak oorweeg. “Daar is iets van Janus in die gesig. Dis albei sy gesigte saam.” Hy het gewag dat iemand moet reageer, maar nie een het geweet wie Janus is nie. En niemand wou vra nie.

      “Het my draer vanmiddag aan boord gekom?” het Delport gevra.

      Die kaptein het geknik. “Hy was voor jou op.”

      Hulle het ongemaklik teenoor mekaar gestaan. Daar was niks meer om te sê nie en tog was daar baie. Daar sou baie wees as Delport en Rodrigue alleen was, of Rodrigue en die meisie, of die meisie en Delport. Maar die drie saam was nou onbeholpe en ’n bietjie rusteloos. Daar was ’n spanning wat vroeër die aand ontbreek het.

      Rodrigue het sy pyp ’n tweede keer opgesteek en sy gesig was bruin agter die vlammetjie, sy wange blink van baardstoppels en sweet. “Dis ’n nag!” het hy gesê en sy vuurhoutjie weggeskiet. Daar het ’n strook lig van die onderdek af teen die trap uit geskyn en die rook uit sy pyp het blou deur die ligstrook gedrywe. “Dis ’n nag!”

      Dit was maar soos enige nag op die rivier. Maar Rodrigue wou altyd die oomblik met woorde probeer ontwyk.

      “Sal dit reën?” het die meisie gevra.

      Dit het skielik in die weste ook geweerlig, vinnig, soos die knip van ’n oog, en Rodrigue het dit gesien en geknik. “Dit lyk so. Umlenzengamunye loop weer die wêreld vol.”

      “Wie?” Die meisie het van die kaptein na Delport gekyk.

      En dadelik het Rodrigue effens nader gestaan. Dit was die oomblik waarop hy gewag het. “Umlenze-nga-munye,” het hy pedanties geartikuleer.

      “Wie is dit?”

      En Delport het geweet: tot by die tweede halte sou Rodrigue die stilte omslagtig verdrywe met verhale oor ’n onsigbare wêreld wat hy op soveel duisend eensame riviertogte leer ken het.

      “Umlenzengamunye is die swartes se woord vir Een-Been.”

      Delport het probeer om ongemerk pad te gee.

      “Dis die weerlig wat met een vuurbeen oor die aarde spring,” het Rodrigue vertel. “En Een-Been is die Groot-Groot Een se handlanger, sy boodskapper.”

      Delport het die storie al van buite geken.

      “Partykeer kom Umlenzengamunye aarde toe in die gedaante van weerlig. Dan kan almal hom sien en gewaarsku wees. En partykeer kom hy in die gedaante van ’n mens, die gedaante van ’n ou man – maar dan verskyn hy in die mis en die reën en net die vrouens en die kinders kan hom herken.”

      In Rodrigue se klein en deurmekaar kajuit was daar ’n rakkie met boeke; boeke met oliebesmeerde bladsye en jakkals-ore en potloodstrepe onder elke tweede sin; bladsye met onleesbare aantekeninge in die kantlyne. In dié beknopte en oorvol kajuit het hy twee-en-twintig jaar lank tussen brandewynbottels en boeke versamel aan nuttelose kennis, net om dit later te kon oordra aan oningewydes wat te verveeld sou wees om nie te luister nie.

      Delport het tussen die draadhokke en koffers en mandjies deurgeklim en in die donker gesoek. “Gonçalo!” het hy een keer gedemp geroep. En ná ’n rukkie weer – “Gonçalo!” Toe kom iemand langs die trap orent en lig sy wit seildoppie eerbiedig, en Delport het die draer herken.

      Hy het langs Gonçalo verbygegaan en teen die trap afgeklim onderdek toe. Sy vel het gejeuk van muskietbyte en die dag se sweet en dit was ineens weer bedompig tussen die lanterns. Pio het agter die roer gestaan en in sy neus gekrap en Delport het verbygeloop tot by die bankie in die agterstewe waar hy en Mália Domingo vroeër gesit het. Die leersak was nog op die vloer en op die bankie het die masker op sy gesig gelê.

      Daar was ’n oomblik waarin hy gehuiwer het, maar toe buk hy en tel die masker op en draai die gesigkant boontoe. Die hout was swaar en blink en donker soos Rodrigue se gesig toe hy sy pyp opgesteek het. Maar dit was Ritter wat na hom opkyk, en hy het sy oë toegemaak en Ritter in die gaasdeur sien staan met sy een hand in sy boshemp se sak. Sy hare was nat van die reën en sy oë diep in hulle kasse en hy wou sê: dis nie my skuld nie, in godsnaam, dis niemand se skuld nie – maar die kamer was nog soet van An se lyf en die glasstukke het in die lig geflits toe dit teen Ritter se voorkop breek.

      Hy sal Rodrigue op die proef stel. Hy sal ’n gaatjie deur die voorkop boor en die masker onder die buffelkop hang en vir Rodrigue daarvan vertel. Hy het die masker neergesit en sy beursie uitgehaal, die geld in sy hand omgedop, dit getel: daar was tweehonderd-en-vyftien eskudo’s. Hy sou haar tweehonderd aanbied.

      Die meisie se sakdoekie het op die bank gelê, die een waaruit haar geld gesteel is. Hy het dit opgetel en ineens kon hy haar weer ruik. Dit was ’n reuk waaraan hy nie meer gewoond was nie. Hy het die sakdoek oopgevou en in die een hoek was letters geborduur. A. DOM.

      Amália Domingo.

      Hy het nie skuldig gevoel dat hy dit doen nie; om die een of ander rede het hy gevoel sy sou nie omgee nie toe hy die sakdoek opvou en in sy hempsak steek. Hy wou haar reuk met hom saamneem.

      Die eerste eilande het verbygekom.

Скачать книгу