Скачать книгу

headpic.jpg

      Bedelkind, die bietjies wat ek somtyds vir jou gee

      Maak nie vol nie, maak nie heel nie

      Maak jou stukkend dalk juis meer:

      Hier’s die oorskietstuk Kentucky –

      Die tjips is hard en koud

      Die hoender half geëet

      En ook al twee, drie dae oud …

      Bedelkind, ek wonder wat’s jou naam.

      Wat moet van jou word

      As jou lewe net so aangaan?

      Bedelkind, jou handjie wat jy krom voor my kom hou

      Is nie skoon nie, is nie skaam nie

      Weet van keer en weet van knou

      Jy ken ’n roof se blitsvat

      Jy weet lankal reeds te veel

      En ek wonder of jy wens jy weet

      Hoe ’n sagte ma-hand streel?

      Bedelkind, wie koester jou vanaand?

      Jou maatjies of die sterre –

      Wie sing jou aan die slaap?

      Bedelkind, die liedjie in jou lyfie breek my hart

      Hy’s nie swaar nie, hy’s nie stroef nie

      Hy wil als wat droef is tart

      Ek hurk vir ’n oomblik

      En kyk jou in jou oë

      En ek wonder of jy weet

      Daar’s ’n God om in te glo?

      Bedelkind, jou laggie ruk my oop!

      Wat kan jou dan bly maak?

      Waar kry jy nog hoop?

      Weet jy dat jy waarde het

      Anderkant jou skraal bestaan

      Van gom en grootmensgunsies

      Waarvoor ooms jou soms kom haal

      Waarvoor ooms jou soms betaal

      Of wat hul somtyds sommer net vat, vat, vat

      Want jy’s mos niks!

      Jy’s net ’n kind …

      Bedelkind, die bietjie wat ek daarteen vir jou gee

      Maak nie vol nie, maak nie heel nie

      Maak jou stukkend … dalk net meer.

      © Annalise Wiid op haar CD Nkosi is Hier

      Ek slaan my oë op

headpic.jpg

      EK SLAAN MY OË OP

headpic.jpg

      (Nie vir sensitiewe lesers nie.)

      Woede bou ’n gewelddadige toring in my. Lê sy fondamente in my voete, stapel snel deur my bene, rys deur my buikholte, deur die oopgeskeurde pyn in my borskas … brul in my boarms, bal in my vuiste. Net toe ek dink dit gaan nou onkeerbaar deur my mond of my skedel bars, tuimel dit inmekaar soos 9/11 se niksvermoedende Twin Towers en al wat oorbly, is ’n groot hoop hartseer wat in ’n tragiese stofwolk loodswaar in my voete terugval. Dit lê my lam. Dit los my magteloos, mateloos verslae.

      Hulle het ons blommetjiekind verkrag. Ons vergeet-my-nietjie!

      Verkrag is nie ’n woord wat jy sê nie. Jy braak dit. Galgalbitter.

      Met sonop gaan sit ek, leeg, op die balkon. Kyk oor die see. Asem die rustige ritme van die branderbreek in. Drink die vroegdaglig se pastelle. Probeer verhoed dat my kop paaie loop waar omdraai nie moontlik is nie en waar afgronde gaap. Waar mens se siel nog meer skade kry. Dwing myself om te konsentreer op die mooi. Soek die Gees wat oor die waters sweef. Probeer bevestig weer die bestaan van ongereptheid. En geloof. Dis byna onmoontlik.

      Vir die eerste keer in jare sukkel ek weer met die werklikheid van haat. Harde woord: haat. Alkant skerp lem. Hy laat jou ook nie ongeskonde van hom af wegkom nie. Dié lem is nou binne-in my: Haat teen eeue oue gedagte- en gedragspatrone wat mans en seuns laat dink dis maar oukei om net te gryp en te gebruik, te vat en te verniel en finish en klaar. Haat teen stelsels, regerings, wetgewing en gemeenskappe wat nie genoegsaam beskerm nie en die weerloses in die steek laat – keer op keer. Haat teen ons almal wat blindweg voortleef asof dinge soos dié nie gebeur nie – terwyl dit ons net nie tref nie, ons hopelik nooit tref nie. Dalk net nog nie getref het nie?

      Haat teen alle onreg, alle geweld, alle lewensveragting. Haat teen die onverskillige stukkend breek van iets wat nooit, nooit, nooit weer heelgemaak kan word nie. Waarvan die stukkies nooit eens weer bymekaargeskraap kan word nie. Haat teen hierdie naamlose, gesiglose ding wat verswelgend aanrol en wat, soos ’n Kalahari-stofstorm, alles voor die voet insluk – oortreder én slagoffer – alles, almal, sonder onderskeid. My naels kom uit en trek terug. Onwillekeurig. ’n Leeuwyfie wat weifel tussen veg en vlug.

      Alles in my pyn met ’n verskeurde jammerte. Vir haar. En vir haar ma en pa.

      Die polisie het die satangs gevang. Was dit bruin mense? vra iemand. Watse vraag is dit nou? wonder ek. Wat maak dit saak? Wit mense, bruin mense, swart mense? Dit was mense! Mense! Mens wat dier geword het, ondier. En ’n bloedspoor los.

      Op my geboortedorp. Waar die berge hoog en klipsteenrotserig staan en sing oor ’n Skeppergod se majesteit en vernuf. Waar geel herfspopuliere die rivier omhels en bewaak. Die rivier met die helder water. Die berge met die diepblou skaduwees. Die dorp waar die sagte vrugte groei.

      “Diep, diep in die Rhodopi, lê ’n blommedorp waar klein, blou vergeet-my-nietjies verbrysel word,” kla my lied. Hier, hier in ons Boland, lê ’n droewe dorp …

      Ek slaan my oë op na die berge. Waarvandaan sal ons hulp nou kom?

      Vergeet-my-nietjie

headpic.jpg

      VERGEET-MY-NIETJIE

headpic.jpg

      Diep, diep in die Rhodopi lê ’n blommedorp

      waar klein blou vergeet-my-nietjies verbrysel word.

      Die geur van gekneusde blare

      styg op, óp, hoog bo die son,

      van waar groei en genade in goue strale kom

      en in my skoot kom val.

      En ek verwonder my

      aan die broosheid en die banggeit

      en die fyn volmaaktheid van ’n blom!

      Daar’s baie kere al getrap op jou – ek sien die spore lê

      En terwyl ek jou hier in my arms hou,

      wil ek oor en oor weer vir jou sê:

      Vergeet-my-nietjie, Vader

Скачать книгу