LITMIR.BIZ

Скачать книгу

nie,” terg Mammie weer. Hoewel iets in haar stem vir Colette meer soos raas as soos terg klink. “Nie tot jy eendag my ouderdom is nie. Ai, wat ek darem sal gee om weer so ’n perdebylyfie te hê …”

      “Toe Mammie jonk was, was perdebye nie in die mode nie. Julle flappers wou plat en regaf wees. Ag, hemel, ek wens ek kon eerder ’n flapper wees. Kyk net hierdie belaglike punte wat my brassière maak!”

      “Ons moes ook maar in stilte ly om so plat en regaf te wees. Borste styf vasbind, alles vasbind, dis nie ’n grap in die bloedige son van Afrika nie.” Mammie kry ’n veraf trek in haar mooi blou oë. “Nee, dit was nog nooit ’n grap om ’n vrou te wees nie. Veral nie in Afrika nie. Of wat sê ek, Sina? Kom ons los maar die halwe duim vir haar hier om die middel.”

      “Nes Miesies daar sê.” Sina knik ’n paar keer vinnig. Colette wonder waaroor sy so innig saamstem, oor die lot van vroue in Afrika, of oor die halwe duim speling om die middel. Dan kyk al drie van hulle gelyk na die radio langs die dressing table, want die Andrews Sisters en Danny Kaye het daardie verspotte liedjie “Bongo, Bongo, Bongo” begin sing wat Mammie en Colette altyd laat lag.

      “Draai gou harder, Sina,” beveel Colette en swaai haar lyf op die maat van die musiek en voel hoe die wye rok om haar bene swiep, tog te mooi lyk sy so dansend in die spieël, ai, sy hoop daar word môreaand darem ook ’n bietjie gedans op daardie partytjie. “So bongo, bongo, bongo, I don’t wanna leave the Congo,” sing sy en Mammie vrolik saam met die Andrews Sisters, en selfs Sina, wat steeds nie eintlik Engels praat nie, val in toe hulle by “oh no no no no no” kom en trek haar rug hol en knak haar knieë om haar wikkelende boude te laat boep staan. “I’m so happy in the jungle,” sing al drie uit volle bors saam.

      “Vergeet van die Andrew Sisters, hier kom die Cronjé Girls!” roep Mammie uit.

      Colette hap kortasem na lug. “Ek voel soos Sneeuwitjie toe die heks daai stywe lint om haar middel vasgebind het. Kan ons nie eerder die materiaal bietjie uitlaat en dan dra ek dit sonder die steppien nie?”

      “A nee a, Colette,” sê Mammie streng. “Die hele idee van Dior se New Look is dat die middel so klein as moontlik moet wees en die heupe so wyd as moontlik. Anders is dit maar net die gewone Old Look wat ons dwarsdeur die oorlog gedra het.”

      “As ek geweet het ek sal so moet ly vir die New Look, het ek eerder by die oue gebly.” Nou het sy te ver gegaan, kan Colette dadelik aan haar ma se gesig sien. “Ek kla nie oor die rók nie, Mammie, dis sowaar die mooiste rok in die Kaap, dis net die bloeming steppien wat my onderkry. Voel of al die suurstof na my brein afgesny word.”

      “As ’n meisie só mooi lyk, het sy nie ’n brein ook nog nodig nie.”

      En weer eens vermoed Colette dat daar ’n wrede waarheid agter haar ma se spottende woorde wegkruip. Dat haar ma vir haar iets probeer meedeel, maar nie weet hoe om dit te doen nie.

      “Deddie sê met my brein hoef ek nie té haastig te wees om te trou en kinders te kry nie.”

      “Aag, jong, hy’s maar net bang vir die dag wanneer sy oogappel ’n ander man bo hom gaan verkies. Soos enige pa.”

      “En Ma? Wil Ma dan nie hê ek moet verder gaan leer ná skool nie?”

      Haar ma bly haar ’n antwoord skuldig, want op daardie oomblik hoor hulle hoe Ouboet by die voordeur inbars, in die portaal opgewonde na hulle roep en by die trap ophardloop na die boonste verdieping. “Ma? Colette? Is hier dan nie mense in hierdie huis nie?” Dan verskyn hy in die deur van die slaapkamer met ’n glimlag wat sweerlik tot by sy agterkop strek. “Middag, Ma! Middag, Lettie!”

      “Middag, Kleinbaas,” sê Sina en gee haastig pad uit die vertrek, met skuifelvoetjies by die trap af, ondertoe, kombuis toe. Vir Colette en Kleinboet noem sy op die naam, met hulle maak sy grappies of raas oor hulle slordigheid, maar Ouboet was nog altyd Kleinbaas, vir hom behandel sy met ’n oordrewe respek, dalk selfs iets soos vrees. Toe sy pas van die plaas af gekom het, het sy vir Deddie Baas genoem en vir Mammie Noi, maar Mammie het haar geleer om eerder Master en Miesies te sê. Klink darem nie so kru nie, meen Mammie. Deddie skud sy kop geamuseerd en vra wat maak ’n Engelse Master minder kru as ’n Afrikaanse Baas?

      Ouboet kry sy ma om die middel beet en lig haar van haar voete af en swaai haar in die rondte.

      “A nee a, Ouboet, moenie vir jou laf hou nie, wat gaan aan met jou?” protesteer Mammie laggend, haar oë op skrefies van pure plesier. Sy is waarskynlik jare laas deur iemand opgetel.

      “Wat gaan aan met my? Dis die gelukkigste week van my lewe, dis wat aangaan met my! Die regering het geval, ons mense is aan bewind, alles wat ek wou hê, het Woensdag waar geword!”

      “O, jy’t nog nie oor die verkiesing gekom nie.” Mammie hou aan met glimlag, maar dis nie meer so ’n lekkerkry-glimlag nie.

      “Dis nie iets waaroor mens sommer net so kom nie. Dis Geskiedenis, Ma! Geskiedenis met ’n hoofletter! Ons vier nou al twee nagte en twee dae lank aanmekaar fees op Stellenbosch.”

      Hy val op die dubbelbed neer en grinnik vir hulle met sy hande agter sy kop gevou. Hy het glad nie eens haar New Look opgemerk nie, besef Colette. Hy sien haar waarskynlik nie eens ráák nie, skoon beswymeld van vreugde soos hy daar lê, amper soos iemand wat dronk is. Toe hy hulle Woensdagnag van Stellenbosch af bel, nadat die uitslae van die laaste vyf kiesafdelings bekend gemaak is en die ganse land met verstomming besef het dat doktor Malan se Herenigde Nasionale Party en die Afrikanerparty die verkiesing gewen het, het hy ook dronkerig geklink. Vermoedelik meer van blydskap as van drank, sy weet mos haar oudste broer is nie ’n drinker nie, maar op so ’n Geskiedkundige nag was enigiets seker moontlik. “Ons dans in die strate van Stellenbosch!” het hy oor die telefoon uitgeroep, sy stem hees gejuig. Dit was vir Colette moeilik om haar slim en sedige broer in sy gestreepte Matie-baadjie en sy netjiese das dansend in ’n straat voor te stel. Selfs op ’n dansbaan dans hy nie graag nie. “Smuts is in sy eie kiesafdeling op Standerton verslaan! Is dit nie wonderlik nie, Pa?”

      “Wie sou dit nou kon dink,” het Deddie geprewel.

      “Ek het julle mos gesê ons gaan wen en julle het almal gedink ek is van my kop af!”

      Deddie se vreugde was net so diep soos Ouboet s’n, maar meer beskeie, stiller. Skoon bewoë van blydskap, dis hoe haar pa daardie nag vir Colette gelyk het. Sy was saam met hom bly, en die volgende dag was die opgewondenheid van baie van haar klasmaats aansteeklik, en sy het saam met hulle gejubel oor “ons mense” gewen het. Oor die Afrikaanse volk ’n Afrikaanse regering gaan kry. Is dit nie wonderlik nie?

      En tog is sy heeltyd bewus van iets wat haar blydskap belemmer. Soos wanneer ’n splinter in jou voet vassteek, ’n byna onsigbare klein voorwerpie wat jou verhinder om behoorlik te loop. Haar splinter is die wete dat almal in haar gesin nie ewe gelukkig is oor hierdie Geskiedkundige oorwinning nie.

      Mammie, vermoed sy, het vir generaal Smuts se Verenigde Party gestem. Natuurlik sonder dat sy dit ooit teenoor haar man sal erken. En Kleinboet het laas naweek luidkeels aangekondig dat dit domonnosel sal wees om vir doktor Malan te stem, ons kan nie die ander bevolkingsgroepe almal eenkant toe stoot nie, dit sal ’n ramp veroorsaak. Wat amper tot ’n vuisgeveg tussen hom en Ouboet gelei het. Ons moet eers ons eie mense help, het Ouboet ontstoke uitgeroep, voordat ons ander mense kan help! Mammie moes vrede maak, soos altyd.

      “Waar is Kleinboet?” vra Mammie besorg. “Het julle nie op dieselfde trein gekom nie?”

      “Wie wil nou saam met volksverraaiers treinry? Ek grap sommer, Ma,” voeg Ouboet vinnig by, maar Mammie lyk nie geamuseerd nie. “Ons het saamgery tot in die stad, maar hy wou eers by een van sy Engelse nooiens gaan vlerksleep. Soek seker ’n skouer om op te huil.”

      “Haal jou voete van die bed af,” sê Mammie, “jy bederf die bedsprei.”

      Kleinboet het nie Woensdagnag gebel nie. Eers gistermiddag, terwyl Colette verwonderd deur die koerante blaai – Die Burger wat Afrikaanse lesers se vreugde uitbasuin en The Argus wat soos ’n begrafnisrede klink – het hy van hom laat hoor. Welwetende dat sy pa by die hospitaal

Скачать книгу