Скачать книгу

хардары ыйытыыны көһүтэ барбакка, улгумнук кэпсэтэр киһи түбэстэ:

      – Оттон мин Чоху уолун уолунабын… Бүөтүр Сүөдэрэппин. Эн миигин кытта атастыы буолуоҥ дуо?

      – Буолуом этэ.

      Ол курдук Бүөтүр Сүөдэрэп диэн маҥнайгы доҕор көһүннэ. Бу уруокка Микиитэ маҥнайгы тэтэрээтин ылла, уруучуканы аан маҥнай илиитигэр тутта. Тэтэрээт сурааһынын батыһыннара көнөтүк тардар сорудахтаах да, илиитэ салҕалас, бөрүөтэ сурааһын икки өттүнэн халыйталаан тахсар. Өттүктээн тардар оҕуһу сиэтэр курдук муҥнаах үлэ эбит.

      Бу тахсыытыгар Микиитэ өссө үгүс сонуннаах буолла, тиэтэйэн омуннуран бөтүөхтүү-бөтүөхтүү, ортолуу кэпсээн эрдэҕинэ, учуутал тахсан эмиэ саҥарда, эмиэ үөрэнэр хоско тигинэһии буолла.

      – Эн олор, барыма! – диэн аҕатыгар хаһыытаабытынан Микиитэ кылааска киирдэ.

      Бэрт элбэх сонуннаах буолан тиэтэйэн үсүһүн тахсарыгар аҕата суох буолан хаалбыт. Күннээҕи үөрэх бүтэн дьиэлэриттэн сылдьар сҕолор таҥнан булумахтаһан баран хааллылар. Микиитэ аҕатын кэтэһэн турбахтаата. Онтон таһырдьа таҕыста. Мааҥыан оҕустарын баайбыт сирдэригэр от тобоҕо ордон хаалбыт. Төттөрү сүүрэн киирэн, таба баттаҕа эргэ бэргэһэтэ, илбиркэй нэк соно сиргэ сыталларын харбаата да, таһырдьа ыстанан таҕыста уонна кэлбит суолун устун дьиэтин диэки сүүрэн маҕыйбытынан барда.

      Сотору кэннигэр дьон хаһыытастылар. Эргиллэн көрбүтэ: уонча оҕо, икки улахан киһи, биир эмээхсин кинини эккирэтэн иһэллэр эбит. Сарылыы түһээт, уол түһэн кэбистэ. Саба баттаан ыллылар, соҥҥо суулуу туппутунан дьиэҕэ киллэрэн баран, төгүрүйэн кэбистилэр.

      – Тоҥон хаалыыһы. Сүүрэр ээ, бу таҥаһынан! Абааһы киһи, – дэһэллэр.

      Микиитэ, чохчойо-чохчойо, сарылыыр.

      Учуутал тахсыбытыгар силэллэн биэрдилэр.

      – Бу уол күрээтэ… Туттубут… Тоҥон өлө сыста… Ытыыр… – дэһэн аймалаһа түстүлэр.

      Учуутал биир кыра уолу аҕалан Микиитэ аттыгар туруоран кэбистэ уонна эттэ:

      – Бу уол эйигиннээҕэр кыра да ытаабат. Пахыый, бачча улахан эрээри… «Мээх!»

      Тэллэҕэр уостаах, чачархай баттахтаах, сып-сырдык саһархайынан турулуччу көрбүт уол, харытынан муннун туора соттуммахтыыр, ыстаанын өрүтэ тардыммахтыыр. Киһиргиир быһыылаах, ытаабат киһи буолан.

      Уолтан кыһыйан Микиитэ тохтоон хаалла.

      – Манна бэлэмҥэ олорон үөрэниэҥ буоллаҕа дии, – диэтэ учуутал уонна обургу уолаттарга тугу эрэ сибигинэйэн баран хоһугар киирэн хаалла.

      Тарҕастылар. Онтон бии кыра уол кэлэн:

      – Доҕоор, мин мааска тириитэ бэргэһэлээхпин ээ. Көрүөҥ дуо? Мин ийэм Сөөнө эмээхсин дьэ сүрдээх эмээхсин, мааскабытын өлөрөн хачыгыратан кэбистэ уонна миэхэ бэргэһэ тигэн бытарытта… Мин Арамаан Соппуруонап диэн киһибин…

      Бэргэһэни көрдүлэр, хайҕаатылар. Киэһэтигэр Буута Болтоойоп диэн Микиитэ билэр уола кэллэ. Бэҕэһээ өрөбүл буолан кини дьиэтигэр баран, бүгүн үөрэҕи куоттаран кэлбит.

      – Эйигин мин көрөр буоллум, – диэтэ Буута.

      – Хайдах?

      – Эн

Скачать книгу