Дәрья башы / Исток вселенского - Ахат Гаффар

Скачать книгу

түзем, яңгырга да чыдам, суыкка да сабыр. Зәйнәп бигрәк тә шундый инде.

      Әнә ул күренде. Ул пәйда булган төштә бытбылдык кычкырып куйды. Каян килеп чыккан диген? Әллә кайчан, әллә кайларга югалганнар иде ич инде. Юкка чыкканнар иде. Карале, ә? Берсе калган, килгән ич әле. Ихтимал, парлылардыр, бала да чыгарганнардыр. Ничә елга бер кычкырды. Япан кырда ялгызы җырлаган Зәйнәпкә пар булды да куйды.

      И бытбылдык! Белмисең син: Зәйнәпнең пары син түгел, ә ул – Ибрай булуы ихтимал иде.

      Яшьлекләрендә хәтәр генә йөрешеп алганнар иде. Инде ул чаклар белән бүгенге ара үзе бер гомер: кышкы карлар булып эрегән, язгы ташулар белән аккан, җәйге үләннәр белән бергә салкын чалгылар астында калган, көзге орлыклар арасында адашкан, бер ягы алсу, бер ягы моңсу йөзләрдәге эреле-ваклы җыерчыклар арасына кереп поскан.

      Зәйнәп әллә нинди булды ич: сөйләшүләре уен-муеннан узмады, холкы керделе-чыктылы шикелле иде. Ибрай аны үзен санламас дип уйлады. Санламаган хатын белән тору кайта-кайта утлы күмергә басу инде ул. Андый гомер кичергәндә, табан асты гына көймичә, чәч очлары да күкерт шикелле дөрләп кабынадыр.

      Аның каравы Ибрай Гаҗиләнең утсыз төтенендә адашып, буылып калды. Хәзер аның ватык пыялалы ятагында җанын каната.

      Каен белән нарат утыртмаларын бүлеп торган сәрви куаклы үр кашына бер хатын-кыз килеп чыкты. Чигүле алъяпкыч, яшькелт күлмәк кигән, ак яулыгын почмаклап япкан. Шул инде – Зәйнәп, танымассың ди, бар. Килеп чыкты да каен төпләрендә тагын кура җиләге куаклары күрде, тапты, ахрысы. Җырын алыштырып, бүтән көйгә көйли-көйли, сабыр гына җыярга кереште. Җыры һаман да шул яшьлек елларыныкы: мең дә бер тапкыр җырланган, хәзер генә сирәк ишетелә торган җыр инде.

      Җылы яклардан җилләр иссәләр,

      Тәрәзәмне ачып куярмы-ын.

      Сагынмый ул, кайтмый дисәләр,

      Ул җилләрне кире куармы-ын…

      Колагыңны торгызып тыңласаң гына чылтыравы ишетелерлек, чишмә суы агышыдай бер тавыш инде. И-и, әүвәл: чалгы белән пакус яра-яра чапкан үләнне, хатын-кыз әйләндергәләп киптергәннән соң, богылларга өеп куйгач, җырлый-җырлый, атта тузан туздырып кайтып керүләреме? Аларның һәммәсе бетте инде, мәңге кайтмаска калды. Заманында өч урыннан урап-урап бәйләнгән печән көлтәсен тезмәгә кертеп төюнең тәме, тентемәсеннәр, тапсалар, үрнәккә, сабакка, гыйбрәткә дип, берәр җәза бирүләреннән куркулары, газаплары – барчасы да татлы төш, яшенле өн сымак кына булып калды. Ә ул теге… шул ук Зәйнәпнең авыр көлтәсен, Ибрайның үз күкрәгенә «ых!» дип алып күтәреп, такыр ишегалдына кертеп ташлаулары – эрегән тоз, яшьнәгән яшен инде. Бетте-китте, насыйп итмәде. Тормышның үз җае бар: синнән сорап торамыни ул. Тормыш сине, тегермәннең бер каушасына салып, калтыравычтан селкә-селкә, ике таш арасыннан иләп чыгарганда, син онга әйләнгәнсең, ә Зәйнәп тере бөртек килеш калган икән. Яшәүнең иләге иләк кенә шул: йә үтәсең, йә, көрпәгә калып, тормыш тагарагына агасың.

      Үз-үзенә генә түгел, ә атына ара-тирә һаман кунгалаган кигәвеннәр, бөгәлчәннәр дә сизмәслек итеп, Ибрай тагын бер сигарет чыгарып кабызды. Чыгармыйча, кабызмыйча чыдап кара: әнә ничек итеп җырлый бит

Скачать книгу