1
Wstęp – wstęp T. Żeleńskiego (Boya) w obecnej postaci jest skróconą przedmową do Cyrulika sewilskiego (opuszczenia zaznaczono w tekście kropkami w nawiasie), która została uzupełniona wstawką ze wstępu tegoż autora do Wesela Figara (od słów „I teraz” do „pokazało mu nowe drogi”). [przypis redakcyjny]
2
Jan Jakub Rousseau (1712–1778) – pisarz francuski, zaliczany do nurtu sentymentalnego, zwolennik życia blisko natury, krytyk cywilizacji, prekursor romantyzmu; autor epistolarnego romansu Nowa Heloiza, autobiograficznych Wyznań, filozoficzno-politycznego dzieła Umowa społeczna i in. [przypis edytorski]
3
do Hiszpanii (…) sprawy rodzinne – chodziło o siostrę pisarza uwiedzioną przyrzeczeniem małżeństwa przez niejakiego Clavijo. Beaumarchais opisał później w swoich Memoriałach całe zdarzenie i swoją interwencję w sposób tak żywy i dramatyczny, iż opis ten stał się natchnieniem Wolfganga Goethego (1749–1832) do jego tragedii Clavigo. [przypis tłumacza]
4
furia francese (wł.) – francuska gwałtowność. [przypis edytorski]
5
Grimm – tu: Fryderyk (1723–1807), niem. pisarz i krytyk literacki, piszący po francusku. [przypis tłumacza]
6
Charles Collé (1709–1783) – piosenkarz francuski. [przypis tłumacza]
7
asumpt – pobudka, zachęta. [przypis edytorski]
8
d’Alembert, Jean (1717–1783) – fr. pisarz, filozof i matematyk; współtwórca Encyklopedii. [przypis edytorski]
9
iluminować – tu: oświetlić. [przypis edytorski]
10
jurysprudencja – prawoznawstwo, doktryna prawa. [przypis edytorski]
11
Jeanne du Barry (1743–1793) – faworyta Ludwika XV. [przypis edytorski]
12
Maria Antonina (1755–1793) – żona Ludwika XVI. [przypis edytorski]
13
Szelmowskie sztuczki Skapena – aluzja do sztuki Moliera o tym tytule; w pol. tłumaczeniu także: Szelmostwa Skapena. [przypis edytorski]
14
półtrzecia (daw.) – dwa i pół. [przypis edytorski]
15
Trianon – nazwa dwóch pałaców w Wersalu, tu mowa o Petit Trianon (Małym Trianon). [przypis tłumacza]
16
Mirabeau Honoré (1749–1791) – mówca i mąż stanu doby rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
17
Termidor – jedenasty miesiąc kalendarza republikańskiego; 9 Termidor: 27 lipca 1794 r., dzień kończący okres terroru podczas rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]
18
ancien régime (fr.) – określenie systemu władzy we Francji przed rewolucją 1789 roku. [przypis edytorski]
19
Scribe (…) Sardou, Caillavet i Flers – Eugéne Scribe (1791–1861): autor wielu komedii i librett operowych; Victorien Sardou (1831–1908): dramaturg francuski, autor m.in. Toski; Gaston Caillavet (1869–1915), Robert Flers (1872–1927): autorzy wspólnie pisanych komedii, jak np. wspomniany Król. [przypis tłumacza]
20
à rebours (fr.) – na opak. [przypis edytorski]
21
farces – farsy; utwory komiczne oparte na niewybrednym humorze. [przypis edytorski]
22
imbroglio (wł.) – dosł. zamieszanie, zamęt; tu: zawiła intryga sceniczna. [przypis edytorski]
23
ekspozycja – wstęp, w którym zawiązuje się intryga sztuki. [przypis edytorski]
24
Marivaux, Pierre (1688–1763) – dramaturg francuski, którego komedie odznaczają się subtelną analizą psychologiczną i zdumiewającą lekkością stylu; pisał także powieści realistyczne jak np. Życie Marianny czy Kariera wieśniaka. [przypis tłumacza]
25
Plautus (ur. ok. 254, zm. 184 p.n.e.) – słynny komediopisarz rzymski, którego utwory jak np. Kupiec czy Żołnierz fanfaron wywarły duży wpływ na późniejszych dramaturgów z Molierem na czele. [przypis tłumacza]
1
2
3
4
