Grażyna - Адам Мицкевич

Скачать книгу

wszystkich głowę wystrzeloną niesie.

      Twarzą podobna i równa z postawy,

      Sercem też całym wydawała męża117.

      Igłę, wrzeciono, niewieście zabawy

      Gardząc118, twardego imała oręża;

      Często, myśliwa, na żmudzkim rumaku119

      W szorstkim ze skóry niedźwiedziej kirysie120

      Spiąwszy na czole białe szpony rysie,

      Pośród strzelczego hasała orszaku;

      Z pociechą121 męża nieraz w tym ubiorze

      Wracając z pola oczy myli gminne,

      Nieraz od służby zwiedzionej na dworze,

      Odbiera hołdy książęciu powinne.

      Tak zjednoczona zabawą i trudem.

      Osłoda smutku, wspólniczka wesela,

      Nie tylko łoże i serce podziela,

      Lecz myśli jego i władzę nad ludem.

      Wojny i sądy, i tajne układy,

      Częstokroć od jej zależały rady,

      Acz122 innym rzecz ta nie była świadoma:

      Bo księżna, wyższa nad żon prostych rzędy,

      Które zbyt rade, że panują doma123,

      Chciałyby z tym się popisywać wszędy124,

      Owszem, cudzemu pilnie kryła oku,

      Z jaką potęgą w sercu męża władnie125;

      Nawet baczniejsi i bliżsi jej boku

      Nieprędko mogli zbadać i niesnadnie126.

      Mimo to Rymwid mądry odgadywał,

      Gdzie mu jedyne pozostało wsparcie:

      Szedł więc i księżnej wynurzył otwarcie

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      tuman – mgła. [przypis edytorski]

      2

      miesiąc (daw.) – księżyc. [przypis edytorski]

      3

      pokazowac – dziś: pokazywać. [przypis edytorski]

      4

      sklep (daw.) – sklepienie. [przypis edytorski]

      5

      Zamek na barkach nowogródzkiej góry (…) – Nowogródek, starożytne miasto w Litwie, niegdyś Jadźwingów, potem Rusinów posiadłość, zburzone przez Tatarów w czasie zagonu przez Erdziwiła Montwiłowicza książęcia litewskiego. O tem zajęciu Stryjkowski: „a gdy się przeprawili (Litwini) przez Niemen, znaleźli we czterech milach górę kraśną i wyniosłą, na której był pierwej zamek stołeczny Nowogródek książęcia ruskiego, przez Bateja cara [Batu chana] zburzony. Tam zaraz Erdziwił założył sobie stolicę i zamek znowu zbudował, a osiadłszy i opanowawszy bez rozlania krwie, gdy nie było komu bronić, wielką część ruskiej ziemi, począł się pisać wielkim książęciem nowogródzkim”; (Kronika Stryjk.[owskiego]; karta 265, wyd. królewieck.[ie]). Ruiny zamku dotąd widzieć się dają. [przypis autorski]

      6

      hasły (daw. N.lm rzecz. r.m. i r.n.) – dziś: hasłami. [przypis edytorski]

      7

      biegą (daw.) – dziś popr. forma: biegną. [przypis edytorski]

      8

      cieniu (daw. forma D.lp) – dziś popr.: cienia. [przypis edytorski]

      9

      pancerny

1

tuman – mgła. [przypis edytorski]

2

miesiąc (daw.) – księżyc. [przypis edytorski]

3

pokazowac – dziś: pokazywać. [przypis edytorski]

4

sklep (daw.) – sklepienie. [przypis edytorski]

5

Zamek na barkach nowogródzkiej góry (…) – Nowogródek, starożytne miasto w Litwie, niegdyś Jadźwingów, potem Rusinów posiadłość, zburzone przez Tatarów w czasie zagonu przez Erdziwiła Montwiłowicza książęcia litewskiego. O tem zajęciu Stryjkowski: „a gdy się przeprawili (Litwini) przez Niemen, znaleźli we czterech milach górę kraśną i wyniosłą, na której był pierwej zamek stołeczny Nowogródek książęcia ruskiego, przez Bateja cara [Batu chana] zburzony. Tam zaraz Erdziwił założył sobie stolicę i zamek znowu zbudował, a osiadłszy i opanowawszy bez rozlania krwie, gdy nie było komu bronić, wielką część ruskiej ziemi, począł się pisać wielkim książęciem nowogródzkim”; (Kronika Stryjk.[owskiego]; karta 265, wyd. królewieck.[ie]). Ruiny zamku dotąd widzieć się dają. [przypis autorski]

6

hasły (daw. N.lm rzecz. r.m. i r.n.) – dziś: hasłami. [przypis edytorski]

7

biegą (daw.) – dziś popr. forma: biegną. [przypis edytorski]

8

cieniu (daw. forma D.lp) – dziś popr.: cienia. [przypis edytorski]

9

pancerny – tu: okryty pancerzem. [przypis edytorski]

10

parów – wąwóz; parowa dziś popr. forma D.lp: parowu. [przypis edytorski]

11

wrzeciądze – łańcuchy, sztaby. [przypis edytorski]

12

męże (daw. B.lm rzecz. r.m.) – dziś: mężów. [przypis edytorski]

13

kapica

Скачать книгу

<p>117</p>

sercem (…) wydawała męża – tu: była podobna do męża a. wydawała się podobna do mężczyzny, wyrażała męskość. [przypis edytorski]

<p>118</p>

Igłę, wrzeciono, niewieście zabawy gardząc – dziś z N.: igłą, wrzecionem, niewieścimi zabawami gardząc. [przypis edytorski]

<p>119</p>

Często, myśliwa, na żmudzkim rumaku – konie żmudzkie, na których jazda litewska tyle dokazywała, nie musiały być tak słabe, jakimi je dziś widzimy. Godna wspomnienia z tej okoliczności dawna piosnka litewska o koniu Kiejstuta (tłumaczenie): Wszak nad tatarskie nie ma w świecie koni,/ Nad niemiecką nie ma broni:/ A z Litwy rodem jest konik Kiejstuta,/ Szabla jego w Litwie kuta./ Konik cisawy, niewielkiego wzrostu:/ Szabla okuta po prostu./ Za cóż na widok Kiejstutowej burki,/ Drżą Niemce i bledną Turki?/ Niemiec z Kiejstutem gdy w szable zadzwoni,/ Złamie bułat na żelezie;/ Chan krymskim koniem od żmudzkiej pogoni/ Głowy w hordę nie uwiezie./ Bo gwałt, co ramię na cięcie wytęża,/ Przechodzi i do oręża;/ Bo serce jezdca, na wojennym błoniu,/ Po połowie bije w koniu. [przypis autorski]

<p>120</p>

kirys (z fr.) – pancerz. [przypis edytorski]

<p>121</p>

z pociechą – tu: ku uciesze. [przypis edytorski]

<p>122</p>

acz (daw.) – chociaż. [przypis edytorski]

<p>123</p>

doma (daw.) – w domu. [przypis edytorski]

<p>124</p>

wszędy (daw.) – wszędzie. [przypis edytorski]

<p>125</p>

władnie (daw.) – włada. [przypis edytorski]

<p>126</p>

niesnadnie (daw.) – niełatwo. [przypis edytorski]