Golem - Meyrink Gustav

Скачать книгу

– lalkarz. [przypis edytorski]

      26

      zbytkowny – bogato wyposażony, luksusowy. [przypis edytorski]

      27

      złotogłów – droga tkanina z jedwabiu i złotych nici. [przypis edytorski]

      28

      imię – tu: nazwisko. [przypis edytorski]

      29

      J – po hebrajsku jest to pierwsza litera imienia Boga. [przypis edytorski]

      30

      ibbur – w pewnych odłamach mistyki żydowskiej słowo to oznacza w uproszczeniu wzmocnienie duszy żyjącego człowieka przez tymczasowo łączącą się z nią inną sprawiedliwą duszę przebywającą poza ciałem. Zwykle wynika to z potrzeby spełnienia przez duszę bezcielesną jakiejś misji. [przypis edytorski]

      31

      spiżowy – wykonany ze spiżu, tj. ze stopu miedzi, cynku i cyny. [przypis edytorski]

      32

      korybant – w starożytności kapłan Kybele, frygijskiej bogini płodności. [przypis edytorski]

      33

      hermafrodyta – (od imion bogów gr. Hermesa i Afrodyty) istota dwupłciowa. [przypis edytorski]

      34

      karmny – tuczny, przeznaczony do uboju. [przypis edytorski]

      35

      Pierrot – postać z komedii dell'arte: smutny kochanek ze łzami wymalowanymi na pobielonej twarzy. [przypis edytorski]

      36

      czyli – czy z partykułą pytajną -li. [przypis edytorski]

      37

      muskuły – mięśnie. [przypis edytorski]

      38

      członki (daw.) – kończyny. [przypis edytorski]

      39

      jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]

      40

      surdut – długa, obcisła dwurzędowa marynarka bądź krótki płaszcz. [przypis edytorski]

      41

      niebacznie – nieuważnie, nieostrożnie. [przypis edytorski]

      42

      roiło mi się – wydawało mi się. [przypis edytorski]

      43

      lichwiarski procent – nazbyt wysokie oprocentowanie pożyczki. [przypis edytorski]

      44

      powrotnie – dziś: z powrotem. [przypis edytorski]

      45

      taić – ukrywać. [przypis edytorski]

      46

      golem – w legendach żydowskich istota stworzona na podobieństwo człowieka, zazwyczaj z gliny, żywa lecz pozbawiona duszy i dlatego posłuszna poleceniom człowieka, który ją stworzył. Stworzenie golema wiązało się z powtórzeniem Boskiego procesu kreacji. [przypis edytorski]

      47

      Kabała – mistyczna doktryna judaistyczna, na której oparty był m. in. ruch chasydzki. [przypis edytorski]

      48

      elementy (daw.) – żywioły. [przypis edytorski]

      49

      szepcąc przez zęby magiczne słowo liczebne – w innych wersjach legendy ożywienie golema następowało przez włożenie mu w usta karteczki z hebrajskim słowem emet (prawda) a uśmiercenie przez wymazanie pierwszej litery, na skutek czego powstawało słowo met (śmierć). [przypis edytorski]

      50

      usty – dziś popr. forma N. lm: ustami. [przypis edytorski]

      51

      podrządny – podległy. [przypis edytorski]

      52

      powolnie – dziś popr.: powoli. [przypis edytorski]

      53

      tandeciarz – handlarz tandetą, tj. tanimi, byle jakimi towarami z drugiej ręki. [przypis edytorski]

      54

      jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]

      55

      wie pan, tak, tak jak się gra w szachy – zupełnie tak, jak się gra w szachy – student Charousek nosi być może nazwisko Rudolfa Charouska (1873–1900), silnego i przedwcześnie zmarłego na gruźlicę szachisty węgierskiego czeskiego pochodzenia, urodzonego w Pradze. [przypis edytorski]

      56

      gambit – w teorii szachowej wariant, w którym gracz dobrowolnie poświęca materiał (piony, rzadziej figury) za inicjatywę (możliwości ataku). [przypis edytorski]

1

Sen – w oryginalnej, niemieckiej wersji językowej wszystkie tytuły rozdziałów są jednosylabowe. [przypis edytorski]

2

miesiąc (daw.) – księżyc. [przypis edytorski]

3

Budda Gotama – właśc. Siddhartha Gautama, zwany „Buddą”, co oznacza „oświecony”, założyciel buddyzmu. Daty narodzin i śmierci nie są znane, najczęściej jego życie datuje się na V-VI w. p.n.e. W szerszym sensie słowo „Budda” oznacza każdego „oświeconego”. [przypis edytorski]

4

zakres – tu: zasięg. [przypis edytorski]

5

łupkobarwny (neol.) – w kolorze łupku, to jest odmiany łupliwego kamienia. [przypis edytorski]

6

zanim doszły do słowa – aluzja mitologiczna bądź religijna. W mitologii gr. ludzie zostali stworzeni z kamieni, a w Ewangelii Łk 19,40 padają słowa: „Powiadam wam: Jeśli ci umilkną, kamienie wołać będą”. [przypis edytorski]

7

bufiasty – przymiotnik od rzeczownika „bufa” oznaczającego kuliste, dekoracyjne zgrubienie na rękawie. [przypis edytorski]

8

prawidłowy – tu: regularny. [przypis edytorski]

9

wykładać – tu: wyjaśniać. [przypis edytorski]

10

urągająco – w sposób wyrażający niezadowolenie lub lekceważenie. [przypis edytorski]

11

przemóc

Скачать книгу