LITMIR.BIZ

      Karaçay-Malkar Halk Şairlerinin Büyük Ustası

      KOÇHAR OĞLU KASBOT

      Kasbot Karaçay’ın Koçhar soyuna mensup fakir bir ailenin oğlu olarak 1834 yılında Karaçay köylerinden Uçkulan’da dünyaya geldi. Kasbot’un babası Koçharların Bagır gençliğinde Abzeh Çerkesleri tarafından kaçırılmış ve Kafkas dağlarının ardında yaşayan Gürcü kabilelerinden Svanlara köle olarak satılmıştı. Bagır köle olarak yedi kere satıldıktan sonra, izini bulan akrabaları tarafından özgürlüğü satın alınarak kurtarılmış ve Karaçay’a geri dönmüştü. Bagır’ın Kasbot, Tavmırza, Gitçe ve Okay adlarında dört oğlu, Hasanahan ve Tavbiyçe adlarında iki kızı olmuştu.

      Kardeşlerin en büyüğü olan Kasbot on yaşında iken zengin ailelerin yanında çobanlık yapmaya başladı. Gençlik yıllarında Kasbot Karaçay’ın dışında Kabardey’de, Malkar’da ve Gürcü-Svanlarda çobanlık yaparak geçimini sağladı. Bu arada Çerkes ve Gürcü-Svan dillerini de öğrendi.

      Hayatı büyük sıkıntılar içinde geçen Koçhar oğlu Kasbot gençlik yıllarında yazdığı şiirlerinde zor yaşantısını dile getirdi. Bu sırada Karaçay-Malkar’da sosyal tabakalar arasındaki eşitsizlikler, zengin aileler ile fakir halk tabakası arasındaki çekişmeler de Kasbot’un yazdığı şiirlerin konuları arasında yer aldı. Kasbot yaşadığı dönemde halkının büyük acılarına da tanık oldu ve destan türündeki eserlerinde bunları dile getirerek yaşanan olayları ölümsüzleştirdi.

      Koçhar oğlu Kasbot 24 Aralık 1940’ta Karaçay’ın Kart Curt köyünde hayata gözlerini yumdu. Doğduğu köy olan Uçkulan’da toprağa verilen Koçhar oğlu Kasbot 106 yıllık ömründe Karaçay-Malkar halk edebiyatına sayısız eserler kazandırdı.

      Kasbot henüz yirmibir yaşında bir delikanlı iken, 1855 yılında yazdığı ‘Calçılık’ (Irgatlık) adlı şiirinde hayatının zorluklarını şöyle dile getiriyor:

      Horasan’ın Şarkısı

      Kasbot’un aşk konusunu işlediği şiirlerinden biri ‘Horasan’ adlı eseridir. Otuz yaşını bitirdiği yıllarda Kasbot, Korkmazların Caşarbek adlı bir zenginin yanında ırgat olarak çalışmaya başlar. Caşarbek’in kızı Horasan, kara kaşlı – kara gözlü, esmer tenli, geniş omuzlu, sağlam yapılı bir delikanlı olan Kasbot’a âşık olur. Kasbot da gönlünü Horasan’a kaptırır. Ancak durumu öğrenen Horasan’ın babası Caşarbek, Kasbot’u dövdürüp evinden attırır, Horasan’ı da ahıra hapseder. Kızını fakir bir ailenin oğlu olan Kasbot’a vermek istemeyen Caşarbek bir hafta sonra Horasan’ı zengin bir ailenin oğlu ile evlendirir. Bu acıya dayanamayan Kasbot Uçkulan köyünden Duvut köyüne göç eder. Kasbot, Horasan’a yazdığı şiirlerden birinde ona şöyle seslenir: