LITMIR.BIZ

      İkinci Dünya müharibəsi vaxtı Lüftvafe (Alman Hərbi Hava Qüvvələri) təyyarələri Londonu gecə-gündüz bomba-layırdı. İngiltərə səmasında ingilis və alman qırıcıları dö-yüşür, bir-birilərinə hücum edirdilər. London ətrafında qül-lələrdə gözətçilər yaxınlaşan təyyarələrin emblemlərini görüb, dostmu, düşmənmi deyə, anlamağa çalışırdılar. Düşmən simvollarını görər-görməz həyəcan siqnalını işə salır, əhalinin vaxtında sığınacağa yetişməsinə yardım edirdilər.

      Oxşar şəkildə ingilis pilotlarının yaxınlaşan təyyarə-nin emblemini çox tez görmələri həyati önəm daşımaq-daydı. Bəzən gözətçilər, yaxud pilotlar təyyarə emblemlərini seçməkdə gecikir, bombalar düşməyə başlayırdı. Bunun qarşısını almaq üçün ingilislər Ohayo Universitetindən doktor Renşovun ixtirasıyla indi “takistoskop” dediyimiz cihazı patentləşdirdilər. Göz sürətini çoxaldan bu bəsit cihaz böyük ehtimalla bir çox ingilisin həyatını qurtarıb. Mər-cəyi saniyənin, 25, 50 və 100 faizi sürətində açılıb-bağlanan bu alətlə pilot və gözətçilər yetişdirilirdi. İngilis və alman təyyarələrinin olduqca böyük şəkillərini göstərərək başla-nan təlimlərdə şəkillər get-gedə kiçildildi; şəklin görünüb-yox olma vaxtı getdikcə qısaldıldı. Nəticə etibarilə müda-vimlərin idrak sürətləri təəccübləndirici şəkildə yüksəldi.

      Beləliklə, bombardmançı təyyarələr daha erkəndən nəzərə çarpır, pilotların reaksiya sürətləri artır, gözətçilər əhaliyə daha tez xəbər verə bilirdilər.

      Sonralar bu icaddan Amerika Birləşmiş Ştatları Quru Qoşunları və Dəniz Qüvvələri pilotları da yararlandı.

      22

      Amerikada təlimçilər bundan xəbər tutduqda aləti söz seçməyi sürətləndirməkdə yoxladılar və beləliklə, sürətli oxuma yarandı.

      Gözün vücudun hər hansı orqanı kimi məşq sayəsində daha effektiv olmağa başladığını isbat etdilər. Beləcə,

      “tənbəl göz” daha çevik davranmağa və gördüyü şəkli (rəsmi, emblemi, sayı, yazını) daha sürətli şəkildə beynə (əsl görmə funksiyasını yerinə yetirən mərkəzə) yollamağa alışdı.

      Əllinci illərdə Amerikada sayları kifayət qədər çox olan təşəbbüskarlar tezliklə kurslar yaradaraq sürətli oxumağı tədris etməyə başladılar. Müəyyən qəbuletmə müddətindən sonra məktəblər də sürətli oxumanı mənimsədi-lər. Hazırda Amerikada ibtidai sinifdən universitetə qədər hər səviyyədə “Speed reading” dərsləri verilməkdədir və

      tələbələr bu texnikanın dərsini alırlar.

      Sonrakı elmi araşdırmalar göstərdi ki, göz bir silueti, yəni bilinən bir sözü saniyənin yüzdə biri sürətiylə görür və anlayır. Hətta kəlmə pozuq olsa belə! Nəhayət, son 2-3

      ildir sağ beyin ilk olaraq hərəkətə keçərsə, sonrakı sol be-yinli sürətli oxumanın daha cəld olduğu önə sürüldü.