LITMIR.BIZ

      Bu dəfə də 1950-ci ildə, fransızca bilmədiyi halda Politserin "Fəlsəfə dərsləri" kitabının önsözünü tərcümə etməsi iddiası ilə 16 aylıq həbsə və 16 ay nəzarət altında saxlanmağa məhkum edilir. Lakin həbsxanada da yazmağa davam edib yazılarını kənara çıxartdığı üçün cəzasının bitməsinə 40 gün qalmış Nevşəhər Həbsxanasına göndərilir.

      1951-ci ildə – Üsküdar Həbsxanasında olarkən sonralar – 1969-cu ildə çap olunacaq "Sizi olarmı?" əsərini yazır. Təxliyə olunduqdan sonra çox dəyər verdiyi dostu olan Səbahəddin Ərdəmlə birlikdə "Oluş" kitab evini açacaqdı.

      1953–1954-cü illərdə "Parodiya Fotoşəkil Studiyası"nı yaradır, bir tərəfdən şeir, digər tərəfdən də fərqli təxəllüslər altında "Ağbaba" dərgisinə yazılar yazmaqla məşğul olur.

      1955-ci ildə Kamal Tahirlə birlikdə "Düşün" nəşriyyatını yaradır. İlk şeir kitabı "On dəqiqə"ni çap etdirir, lakin Yəhya Kamal və Faruq Nafiz Çamlıbelin təsiri altında qalıb şeirlərində Nazim Hikməti təqlid etdiyini düşünərək nəşriyyatın həyətindəcə həmin kitabları yandırır. 6–7 sentyabr hadisələri zamanı yenidən həbs olunur. 1956-cı ildə evlənəcəyi Meral Çələnlə Harbiye Hərbi Həbsxanasında ikən nişanlanır.

      1956-cı ildə üçüncü övladı Əli Nesin dünyaya gəlir. "Yeni" qəzetində köşə yazarlığı etdiyi vaxt onun "Qazan mərasimi" hekayəsi İtaliyanın Bordigera şəhərində yumoristik hekayə nominasiyasında "Qızıl Palma" mükafatına layiq görülür.

      1957-ci ildə eyni mükafatı bu dəfə "Fil Həmdi" hekayəsi ilə alır. On bir yeni kitabı çapdan çıxır, dördüncü və son övladı Əhməd Nesin də həmin il dünyaya gəlir.

      1958-ci ildə "Axşam", "Ulus", "Yeni qəzet" qəzetlərində köşə yazarı kimi işləyir. "Demokrat İzmir" qəzetində "İstanbuldan nə xəbər?" başlığı ilə məqalələr yazır.

      1959-cu ildə uzun müddət davam edəcək bir yurd səyahətinə çıxır. Yenə də 1959-cu ildə "Jurnalistlər Cəmiyyəti Lətifə Mükafatı"nda birincilik qazanır.

      1960-cı ildə sürgünə məhkum olunur, lakin 27 may dövlət çevrilişi baş verdiyi üçün qurtularaq Yassıada məhkəmə proseslərini izləyir və onları qələmə alır.

      Qazandığı "Qızıl Palma" mükafatlarından birini 1961-ci ildə dövlət xəzinəsinə hədiyyə edir. Elə həmin ildə "Tanin" qəzetində köşə yazır, amma bu yazılarına görə üç ay həbsdə yatır (31 oktyabr). Daha sonra "Tanin" qəzetinin baş redaktoru İhsan Ada ilə birlikdə yenidən həbs olunur (8 iyuladək). Çıxan kimi "Qabaqcıl"da yazmağa başlayır. Elə həmin il Adanada linç olunmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalır.

      1962-ci ildə "Düşün" nəşriyyatında naməlum səbəbdən yanğın baş verir. Məşhur "Zübük" dərgisi də həmin il nəşr olunmağa başlayacaqdı. Əziz Nesin yenə də həmin ildə Heybəliadada Dəniz Hərb Məktəbində əvvəlcə bağban, sonra iaşə müəssisəsi məmuru kimi çalışan, bir kənd mollasının oğlu olan atası Əbdüləziz əfəndini itirir. Nesin sonralar atasının sağlığında onunla daha yaxın olmadığı üçün təəssüf etdiyini söyləyirdi.

      1965-ci ildə ilk dəfə xaricə gedir. Berlin və Veymardakı Antifaşist Yazarlar Toplantısına qatılır. Almaniya, Polşa, SSRİ, Finlandiya, Rumıniya, Bolqarıstan, Kiyev və Tiflisə səfər edir.

      1966-ci ildə Bolqarıstanda "Vətən borcu" hekayəsi ilə "Qızıl Kirpi" mükafatını qazanır.

      1967-ci ildə Meral Çələndən ayrılır.

      1968-ci ildə "Milliyyət" qəzetinin təşkil etdiyi "Qaracan Qaragöz" pyes yarışmasında "Üç Qaragöz" pyesi ilə birincilik qazanır.

      Əhməd və Əli Nesin pişikləri Gümüş ilə birlikdə (1967, ya da 1968-ci il).

      1969-cu ildə Moskvada "İnsanlar ayılır" hekayəsi ilə "Qızıl Timsah" mükafatını qazanır. "Günaydın" qəzetində "Ellər aya, biz yaya" başlığı ilə məqalələr yazır. Eyni zamanda, "Günaydm"m satirik əlavəsi olan "Ülgüc"ü hazırlayır. Payızda Meral Çələnlə yenidən bir araya gəlirlər.

      1970-ci ildə Çələnlə ikinci dəfə evlənir və elə həmin il Türk Dil Qurumunun Pyes mükafatına layiq görülür.

      Əziz Nesin, Meral Çələn və M.Va-Nu.

      1972-ci ildə Nesin Vəqfi rəsmi olaraq qurulur. Həmin ildə Əziz Nesin "Yeni ortam" qəzetində hissə-hissə çap olunmaq üzrə olan "Belə gəlmiş, belə getməz" əsərinin ikinci cildini yazmağa başlayır.

      Nesin Vəqfinin binasının önündə.

      1974-cü ildə Asiya-Afrika Yazarlar Birliyinin "Lotos" mükafatını alır. Həmin il Türkiyə Yazarlar Birliyinin (TYB) sədri seçilir və 1989-cu ilədək bu vəzifədə qalır.

      Vəqfdə gül əkərkən (1974–1975).

      1977-ci ildə Bolqarıstanda beynəlxalq mükafat olan "Hitar-Petar" la yanaşı, Mətbuat Şərəf kartını da alır.

      1982-ci ildə Cənub-Şərqi Asiyaya səfəri zamanı ürəyindəki nasazlıq səbəbilə bir ay Moskvada xəstəxanada yatır. Orda olarkən öyrənir ki, əvvəllər xəbəri olmadan iki dəfə infarkt keçirib. Xəstə olmasına baxmayaraq, vətənə dönər-dönməz Sülh Dərnəyi qurucuları arasında yer alması əsası ilə sorğu-suala çəkilir.

      Vəqfdə yemək hazırlayarkən (1982).

      1983-cü ildə TYB-nin məhkəmə prosesi başlayır, lakin həmin il noyabrın 26-da Əziz Nesin sağ tərəfindən insult keçirir. İki-üç günlük müalicə aldıqdan sonra o, sol əli ilə yazmağa davam edir.

      1984-cü ildə yazdığı bir yazı səbəbindən məhkəməyə verilir. Ürək əməliyyatı üçün ABŞ-a getməsi lazım olduğu halda, pasport ala bilmir.

      Eyni ildə "Ziyalılar ərizəsi" və "Sülh" məhkəmə prosesləri başlayır. "Ziyalılar ərizəsi" məhkəmə prosesində ona nəşr olunmaq qadağası qoyulur.

      Harold Pinter (ən solda) və Artur Millerlə birlikdə (1985).

      1986-cı ildə Ekin-Bilar və TYB məhkəmə prosesləri başlanır. İnsan Haqları Dərnəyinin təşkil olunmasında təşəbbüskar olur. Çörək və Haqq Bəyannaməsi hazırlanır, ardınca Tüyap Xalqın Seçdiyi "İlin yazıçısı" mükafatına layiq görülür.

      Əziz Nesin 1987-ci ildə Kənan Evrəni təhqir üstündə məhkəməyə verir.

      1988-ci ildə kürdlərin mədəniyyət müstəqilliyini müdafiə etdiyi üçün Dövlət Təhlükəsizlik Məhkəməsi tərəfindən ittiham olunur.

      1989-cu ildə TYB-nin sədrliyindən istefa verir.

      1990-cı ildə ikinci dəfə Tüyapda xalqın verdiyi səslə "İlin yazıçısı" seçilir, ardınca Tolstoy Qızıl Mükafatı və Vyana Teatr Mükafatının sahibi olur.

      Vəqfin uşaqları ilə birlikdə (1991).

      1991-ci ildə Fransa hökuməti tərəfindən

Скачать книгу