LITMIR.BIZ

Скачать книгу

açılıb-qapanan stulda ayaqlarını ayaq üstünə atıb kitab oxuyurlar. Arxa planda isə yaqut qırmızısı rəngindəki Bellanca təyyarəsi, çadır və avtomobil var. Zahiri sakitliyin xaricində çox sayda təhlükə gizlənib. Bir dəfə yük maşınları kötüyə çırpıldı, bamper və radiator sıradan çıxdı. Maşın səhranın ortasında ilişib qaldı, ətrafla rabitə quracaq heç bir alət yoxdu. Coşua maşınla 3 gün boyunca əlləşdi, ailə isə qıraqda yeməyə bir şey axtarırdı. Gecə ocağın ətrafında giyena və leopardlar dolaşırdılar, bir səhər isə oyanıb qarşılarında aslan gördülər. Coşua əlinə keçən ilk şeyi – gecə lampasını alıb aslanın qabağında sallamağa və bağırmağa başladı. Aslan çıxıb getdi.

      Coşua ilə Uin atıcılıqda da usta idilər, bir sıra yarışlarda iştirak edib qalib olmuşdular. 1950-ci illərdə “Ford” avtomobillərində 8 min km-lik Keyptaun–Əlcəzair rallisində iştirak edərək birinci yeri tutmuşdular.

      Haldemanlar uşaqlarını liberal ruhda böyüdür, hər şeyə icazə verirdilər. Bu tərbiyə metodu İlon Mask da daxil sonrakı nəsillərə qədər davam etdi. Uşaqları əsla cəzalandırmırdılar: Coşua hesab edirdi ki, düzgün davranışı özləri tapmalıdırlar. Uzun səyahətlərə çıxanda uşaqlar evdə təkbaşına qalırdılar. Skott Haldeman atasının bir dəfə də olsun məktəbə gəldiyini xatırlamır. Baxmayaraq ki Skott yaxşı şagird idi, “sinifkom’’ və reqbi komandasının kapitanıydı. Skott xatirələrində belə yazır: “Atam hər şeyi olduğu kimi qəbul edirdi. Biz hər şeyə qadir olduğumuzu düşünürdük, sadəcə olaraq qərar qəbul edib onu həll etmək lazımdı. Bu mənada atam həyatda olsa, İlonla qürur duyardı’’.

      Coşua Haldeman 1974-cü ildə 72 yaşında həlak oldu. Təyyarəsinin enişini təkmilləşdirmək üçün məşq edirdi. İki dirək arasındakı kabeli görmədi, təyyarənin təkərləri ona ilişdi. Təyyarə döndü və onun boynu qırıldı. Babası həlak olanda İlon yenicə yeriməyə başlamışdı. Hələ kiçik yaşlarından babasının qəhrəmanlıqları haqda çox sayda hekayələr eşidir, saysız-hesabsız slayd-şoularda babasının səyahətlərinə, savannadakı macəralarına baxırdı: “Nənəm danışırdı ki, bir neçə dəfə babamla ölümün iki addımlığında olmuşduq. Onlar heç bir naviqasiya aləti, hətta radioları belə olmadan uçur, uçuş xəritələri yerinə hər zaman dəqiq olmayan avtomobil yolları xəritəsindən istifadə edirdilər. Babam ağlasığmaz hərəkətlər edərkən macəra, kəşf etmək və tədqiqat ruhu ilə alışıb-yanırdı’’. İlon deyir ki, onun riskə olan meyli birbaşa babasından gəlir. İllər sonra İlon yaqut qırmızısı Bellanca təyyarəsini tapıb almaq istədi. Amma təyyarə tapılmadı.

      İlonun anası Mey Mask valideynlərinə sitayiş edirdi. Gəncliyində tipik bir “əlaçı qız’’ idi, riyaziyyatı sevir, məktəbdə yaxşı oxuyurdu. 15 yaşına çatanda onun üzündəki cizgilərə diqqət etdilər. Məlum oldu ki, Mey çox gözəldir. Ucaboylu, qamətli, sarısaçlı, almacıq sümüyü çıxıq və kəskin xətləri ilə Mey rəfiqələrindən seçilirdi. Ailə dostlarının manekenlik məktəbi vardı, Mey orada modellik öyrənirdi. Bazar günlərində podiuma çıxır, jurnallarda fotoları nəşr olunur, arada rəsmi tədbirlərə də dəvət alırdı. Nəticədə “Miss Cənubi Afrika’’ gözəllik yarışmasının finalına çıxdı. Mey manekenliyi buraxmadı, altmış yaşından sonra da “New York’’ və “Elle’’ kimi jurnalların üz qabığına çıxır, Beyonsenin kliplərində yer alır.

      Mey və İlonun atası Errol Mask bir məhəllədə böyüyüblər. İlk dəfə görüşəndə 1948-ci ildə doğulmuş Meyin 11 yaşı vardı. Errol Meyin məktəbdəki uğurlarına biganə idi, amma ona aşiqdi. Mey belə deyir: “O mənim ayaqlarıma və dişlərimə vurulmuşdu’’. Universitetdə tələbə ikən onlar sürəkli görüşürdülər. Meyin dediyinə görə, Errol 7 il boyunca onu istədi; usanmadan evlilik təklif edirdi: “Məni heç rahat buraxmadı’’.

      Evlilik həyatları elə ilk gündən qarışıqdı. Mey bal ayında hamilə qaldı və 28 iyun 1971 tarixində, toylarından düz doqquz ay iki gün keçmiş İlonu dünyaya gətirdi. Evlilikləri çox qibtəediləcək olmasa da, Pretoriyadakı həyatları kifayət qədər yaxşı idi. Errol mühəndis idi, yaşayış və ofis binaları ilə ticarət mərkəzlərinin, hətta hərbi-hava qüvvələrinin bazasının layihələri üzərində çalışırdı. Mey isə diyetoloq işləyirdi. Bir ildən sonra İlonun Kimbal adlı qardaşı, çox keçmədən də Toska adlı bacısı doğuldular.

      İlon hər şeyə maraq göstərən, hərəkətli bir uşaqdı. Hər şeyi çox tez qavrayırdı. Mey də bütün analar kimi oğlunu yaşına görə çox inkişaf etmiş, dahi biri olaraq görürdü: “Digər uşaqlardan fərqli olaraq hər şeyi havada tuturdu’’. Narahat edən tək şey İlonun zaman-zaman transa girməsiydi. İlonu dindirəndə o eşitmir, uzun-uzadı bir nöqtəyə baxırdı. Bu o qədər çox təkrarlanmağa başladı ki, valideynləri və həkimlər onun kar olduğunu düşündülər. Mey İlonun onları eşitmədiyini deyirdi. Həkimlər uşağı müayinə edib adenoidləri (patoloji olaraq böyümüş badamcıqlar – İ.N.) kəsməyi məsləhət gördülər: bu əməliyyatdan sonra, adətən, eşitmə qabiliyyəti düzəlir. Mey bunun kömək etməyəcəyini bildirdi. Anası İlonun vəziyyətinin onun eşitmə sistemi ilə deyil, beyninin çalışma xüsusiyyəti ilə bağlı olduğunu təxmin etdi. Mey belə deyirdi: “O özünə qapananda sanki başqa dünyaya düşür. Hələ də təkrarlanır o vəziyyətlər. Sadəcə olaraq artıq fikir vermirəm, bilirəm ki, ya yeni raket quraşdırır, ya da ona bənzər bir şey’’.

      Digər uşaqlar İlonun bu xüsusiyyətini bəyənmirdilər. Yanında hoppanıb bağıranda da İlon onları heç vecinə almır, öz dünyasında düşünməyə davam edirdi. Ətrafındakılar onun tərbiyəsiz və nəzakətsiz olduğunu deyir, ya da başqa dünyalardan gəlmiş tühaf adam kimi qəbul edirdilər. Mey onun doğrudan da ləng olması ilə fərqləndiyini, bu özəlliyinin də onu yaşıdlarına sevdirmədiyini deyir.

      Mask üçün bu anlar şox gözəldi. Beş və ya altı yaşlarında o, dünyadan qopub hansısa konkret məsələnin həllinə konsentrasiya olmağı öyrənmişdi. Qismən bu bacarıq onun beyninin çalışma şəklinin vizual xarakterli olması ilə bağlıdır. O, xəyalən hansısa bir şəkli bütün dəqiqliyi ilə, detallarına qədər görə bilirdi. Bunu ancaq kompüter proqramlarının mühəndis qrafikasına oxşatmaq olar. Mask belə xatırlayır: “Güman ki, mənim gözümün torlu qişasına (retina – İ.N.) gələn vizual informasiyanı işləyən beynim düşüncə proseslərinə də qoşulur. İndi bundan çox istifadə edə bilmirəm, çünki diqqətimi tələb edən həddindən artıq çox şey var. Amma uşaqkən bu öz-özünə baş verirdi. Gələn görüntünü işləyən beyinin böyük hissəsi daxili düşünmə proseslərində çalışmağa başlayır’’. Kompüterdə bu iki çox mürəkkəb funksiya iki çip arasında bölüşdürülüb. Qrafik prosessorlar görüntünü, yəni video və ya kompüter oyunlarını işləyir, hesablama prosessorları isə riyazi əməliyyatları həyata keçirir. Vaxt keçdikcə Mask belə bir qənaətə gəldi ki, onun beyni qrafik çipin analoqudur. Bu da ona xarici aləmdəki obyektləri görməyə imkan verir, xəyalında onları kopiyalayır və başqa obyektlərlə qarşılıqlı təsirini anlamağa yardım edir. Daha sonra Mask fikrini belə izah edir: “Görüntü və rəqəmlərə gəlincə mən onlar arasındakı qarşılıqlı prosesləri və alqoritmik əlaqəni işləyirəm. Təcil, impuls, kinetik enerji – onların obyektlərin davranışına necə təsir etdiyini aşkar görürəm’’.

      Gənc İlonun ən diqqətçəkən özəlliyi

Скачать книгу