LITMIR.BIZ

Скачать книгу

      PƏRVANƏ VƏ TANK

      Həmin axşam mən yağışın altında senzura idarəsindən evə, “Florida” otelinə qayıdırdım. Yağış lap zəhləmi tökmüşdü və mən boğazımı yaşlamaq üçün yarıyolda “Çikote” barına girdim.

      Artıq ikinci qış idi ki, Madridi fasiləsiz atəşə tuturdular. Hər şey – tənbəki də, əsəblər də tükənmək üzrə idi, adam daim aclıq hiss edirdi və birdən özündən asılı olmayan şeylərə, məsələn, havanın pis olmasına mənasız yerə əsəbiləşirdi. Əlbəttə, yaxşısı bu olardı ki, düz evə gedim. Ancaq otelə hardasa beş məhəllə qalmış gözüm barın qapısına sataşmışdı və mən əvvəlcə bir stəkan nəsə içib sonra yoluma davam etməyi, mərmilərin altını üstünə çevirdiyi palçıqlı Qran-Via küçəsi ilə qalan beş-altı məhəlləni də qət etməyi qərara almışdım.

      Bar adamla dolu idi. Nə piştaxtaya yaxın durmaq olurdu, nə də boş masa gözə dəyirdi. Tüstü-duman, ahəngsiz mahnı sədaları, hərbi geyimli kişilər, yaş dəri gödəkçələrin iyi… Bir stəkan içki üçünsə əlini barmeni üçqat mühasirəyə almış adamların başı üzərindən uzatmaq lazım gəlirdi.

      Tanış ofisiant hardansa mənə bir stul tapdı və mən qayışbaldır, solğunbənizli, yekəxirtdək bir almanın yanında masa arxasında əyləşdim. Onun senzurada xidmət etdiyini bilirdim. Yanında tanımadığım daha iki nəfər oturmuşdu. Masa, demək olar ki, otağın ortasında, girişdən sağda idi.

      Mahnı səsindən adam özünün dediyini də eşitmirdi, amma mən kinə qatılmış cin sifarış etməyə nail oldum. Bu, soyuqdəyməyə qarşı lazım idi. Axı yağışa düşmüşdüm. Barda adam əlindən tərpənmək olmurdu, hamı şən əhvali-ruhiyyədə idi. Hələ özünü tam tutmamış naməlum bir katalon içkisinin dadına baxan hər kəsin kefi kök, hətta deyərdim ki, həddindən artıq kök idi. Tanımadığım adamlar bir-iki dəfə kürəyimi döyəclədilər. Bizim masanın arxasında oturan qız mənə nəsə deyəndə isə heç nə eşitməsəm də, cavab verdim:

      – Əlbəttə.

      Ora-bura boylanmaqdan yorulub mənimlə eyni masa ətrafında oturanların üzünə baxdım və anladım ki, qız çirkindir, dəhşətli dərəcədə çirkindir. Ofisiant geri qayıdanda isə məlum oldu ki, bayaq qız mənə onlarla birlikdə içməyi təklif edirmiş. Onu müşayiət edən oğlan çox da qətiyyətli deyildi, ancaq qızın qətiyyəti ikisinə də bəs edirdi. Kobud, kəskin sifət cizgiləri var idi, bədən quruluşuna görə isə şir təlimçisini xatırladırdı. Yanındakı oğlansa həç məktəbli pencəyini və qalstukunu çıxartmasa yaxşı idi, amma çıxarmışdı. Başqaları kimi dəri gödəkçə geymişdi. Sadəcə, oğlanın ködəkçəsi quru idi, belə anlamaq olardı ki, onlar hələ yağış başlamamışdan burada oturublar. Qızın da əynində dəri gödəkçə var idi, özü də sifət tipinə yaraşırdı.

      Mən artıq birbaşa evə getməyib “Çikote”yə baş çəkməyimə peşman olmuşdum. Bu saat əynimi dəyişib quru paltar geyinmişdim, uzanmışdım, ayaqlarımı qaldırıb çarpayının başına qoymuşdum və kef edirdim. Həm də qarşımdakı cütlüyə baxmaq məni bezdirmişdi. Həyatda yaşamağa vaxtımız az, eybəcər qadınlarsa yer üzündə həddindən artıq çoxdur və indi, bu masa arxasında oturan zaman belə fikrə gəldim ki, yazıçı olmağıma, bu üzdən də hər şeyi bilmək həvəsimə baxmayaraq onların evli olub-olmadıqları, bir-birindən niyə xoşları gəldiyi, siyasi baxışları, kimin o birinin əvəzinə pul ödədiyi, digər problemləri məni qətiyyən maraqlandırmır. Belə qənaətə gəldim ki, onlar, yəqin, radioda işləyirlər. Adətən, Madriddə qəribə adamlara rast gələndə sonradan məlum olurdu ki, radioda işləyirlər. Nəsə bir söz deməyin xatirinə, hay-küyün içində eşidilmək üçün qışqıra-qışqıra soruşdum:

      – Siz radiodansınız?

      – Bəli, – qız cavab verdi.

      Elədir ki var, radiodandırlar.

      – Necəsiniz, yoldaş? – deyə bu dəfə yanımdakı almana müraciət etdim.

      – Əla. Bəs siz?

      – Gördüyünüz kimi, suyun içindəyəm, – dedim.

      O, başını yana əyərək gülümsədi və soruşdu:

      – Çəkməyə bir şey varmı?

      Mən sonuncu qutularımdan birini almana uzatdım. O, qutudan iki siqaret çıxartdı. Qətiyyətli qız da ikisini, məktəblini xatırladan cavan oğlansa birini götürdü.

      – Yenə götürün, – mən qışqırdım.

      – Yox, sağ olun, – oğlan cavab verdi, onun əvəzinə siqareti alman götürdü.

      – Etiraz etmirsiniz ki? – o gülümsədi.

      – Əlbəttə yox, – dedim, hərçənd böyük məmnuniyyətlə etiraz edərdim. Bunu o özü də bilirdi, amma ürəyi elə siqaret çəkmək istəyirdi ki, başqa əlacı yox idi.

      Birdən mahnı kəsildi, aralığa tufanqabağı sakitliyi xatırladan sükut çökdü və qışqırmadan söhbət etmək imkanı yarandı.

      – Siz çoxdan buradasınız? – qətiyyətli qız soruşdu.

      – Çoxdan, amma fasilələrlə, – mən cavab verdim.

      – Biz sizinlə söhbət etməliyik, – alman dedi. – Ciddi söhbət. Nə vaxt görüşə bilərik?

      – Mən sizə zəng edərəm, – dedim.

      Bu alman çox qəribə alman idi və yaxşı almanlardan heç biri onu sevmirdi. Özünü inandırmışdı ki, gözəl royal çalır. Amma onu royala yaxın buraxmasan, üstəlik, əyyaşlıq edib qeybət qırmasa, babat alman olardı. Lakin bunların heç birini ona tərgidə bilmirdilər.

      O, son dərəcə gözəl qeybətçi idi və Madrid, Valensiya, Barselona, eləcə də ölkənin digər siyasi mərkəzlərində yaşayan istənilən adam haqqında onu gözdən salacaq nəsə bilirdi.

      Lakin qəflətən təzə mahnı oxumağa başladılar, qışqıra-qışqıra qeybət qırmaq isə elə də rahat deyildi. Vəziyyət vaxtımın olduqca darıxdırıcı keçəcəyindən xəbər verdiyindən hamını içkiyə qonaq edib barı tərk etmək qərarına gəldim.

      Hər şey də elə bu vaxt başladı. Qəhvəyi kostyumlu, ağ köynəkli, qara qalstuklu, saçları iri alnından dala daranmış və təlxəklik eləyə-eləyə masadan-masaya keçən bir kişi pulverizatordan ofisiantın üstünə maye sıçratdı. Ofisiant özündən çıxdı.

      – No hay derecho. – Bu, ispaniyalının dilindən çıxan ən sadə və ən ciddi etiraz: “İxtiyarınız yoxdur” demək idi.

      Hərəkəti özünə xoş gələn və sanki nə etdiyini anlamayan pulverizatorlu adam az qala iki ildir müharibə getdiyini, hamımızın mühasirəyə düşmüş şəhərdə olduğumuzu, əsəblərin gərildiyini və barda özündən başqa cəmi üç mülki geyimli adamın oturduğunu nəzərə almadan ikinci ofisiantın da üstünə maye sıçratdı.

      Mən gizlənməyə yer tapmaq məqsədilə ətrafa göz gəzdirdim. İkinci ofisiant heç də birincidən az hiddətlənmədi, “atıcı” isə şitənərək onun üstünə daha iki dəfə maye sıçratdı. Qətiyyətli qız da daxil olmaqla bəziləri bunu zarafat kimi qəbul edirdilər. Lakin ofisiant dayanıb başını buladı. Onun dodaqları əsirdi. Bu, yaşlı adam idi və mən bilən, “Çikote”də artıq on il idi ki, işləyirdi.

      – No hay derecho, – o, ləyaqətlə dedi. Camaat arasında yenə gülüş səsləri eşidildi. Zarafatcıl kişi isə mahnı oxuyanların səslərini kəsdiklərinə fikir vermədən öz pulverizatorundan daha bir ofisiantın boynunun ardını islatdı. Üçüncü ofisiant əlindəki məcməyinin köməyi ilə müvazinətini saxlayıb geri döndü.

      – No hay derecho, – dedi.

      Artıq bu, etiraz deyildi. Bu, ittiham idi və hərbi geyimdə olan üç nəfərin ayağa qalxdıqlarını, zəhlətökən kişini qamarladıqlarını, onunla birlikdə fırlanan qapıdan çıxdıqlarını gördüm. Küçədən üç hərbçidən birinin kişinin sifətinə vurduğu zərbənin səsi eşidildi. Kimsə yerə düşmüş pulverizatoru götürüb qapıdan bayıra atdı.

      Üçü də bara ciddi, təkəbbürlü, hansısa vacib bir vəzifəni yerinə yetiriblərmiş kimi qayıtdı. Sonra qapının ağzında yenidən o kişi göründü. Saçları gözünün üstünə tökülmüşdü, üzü qanın içində

Скачать книгу