ТОП просматриваемых книг сайта:
Кибелiстер. Талламалығ чыынды. Том Сибдей
Читать онлайн.Название Кибелiстер. Талламалығ чыынды
Год выпуска 0
isbn 9785005510013
Автор произведения Том Сибдей
Жанр Поэзия
Издательство Издательские решения
Сибдей Том
«Илбек чазы – Великая Степь»
Пу кибелiс чыындызы 1996 чылда Хакас книга издательствозында сыххан полған.
Парчатсаң…
Холыңнаң хаап чир унағын,
Ізебіңе суғынып парарзың…
Хаҷан кисчетселер тамағың,
Тӧреен чиріңні харбан саларзың.
Пазырыныс
О, минің орай кибелім!
Ол хобырған орыс поэттерні.
Че пӱӱнгі кӱндегі изенім
Ол тӱрк сӧстернің чіткеніне…
Пурунғы чоннарның чоллары —
Кӱргеннерге сииліп халғаны.
Ӧкіс турған обаа тастары —
Мағаа Худайым халғаны…
0, минің орай кибелім!
Худайым сағаа полыссын.
Сӧстер пічікти ӧлгенін
Чил таны тарадып чӧрзін.
Хыри-пазы чоғын піле тура…
Хыри-пазы чоғын піле тура,
«Пӧзік чорыхха адым тимнеңер!» —
Хан Тигір ырағын хази кӧре,
Хыйығ салчам, сӱмім сӱмненчем.
Минің чолым – кӱн сари ам даа,
Аллығ сағызым – Тигір озарыхта,
«Чӧріп одыр!» – ат аазын тартчам,
Чил ле миннең тоғыр пу чарыхта.
«Чир-чалбаан син тастапчазың, оол!
Кемге халғысчазың хынызың?!
Кии нымзағы синнең не бе хоол?
Чӧрииң чох алызар кӱн сығызы?…» —
Ырах табыстар хайылча, хайылча.
Ат тіні тартылчадыр салааларҷа,
Хыри-пазы чоғы тығылысча,
Кӧксім істі сообас часхырынча:
«Тос парып, арса, амырим мин,
Че тигір суун ағыларым чонға!
Кӱн чарии сустарын, уғзабин,
Тартарбын чатхан чардына.
Андада ла одырып, ибде,
Кічіг палама нымахтар ызам,
Хайди хыри-пазы хыринда
Тігі чирнің чариин тутхам».
Ах чарых соох
«Ах чарых соох. Ӱлӱс ирееліг.
Аннаӊ пip дее кізі оспаан…»
М. Баинов
«Ах чарых соох. Ӱлӱс ирееліг.
Аннаӊ пip дее кізі оспаан…»
Мин дее ам постаӊ оол, мидееліг,
Ол сыыттыӊ кӧӧзіне аӊдаам!
Maғaa, Хан Тиӊізін пілбеенге,
Алғайы тоозылбас ах суун
Ачаанын хойытпаан чӱрееме,
Ӧкерзер ӧӧрлепче Хулун.
Амох, піле-тура ил-чирін,
Ханаттар пазыныӊ кӧйҷеен,
Тағ кистінеӊ сырбалҷаа иирін…
Кӱн город! – позына кістеен.
Хыро чолларынзар кӧстеенін
Пічиимніӊ сиилгені таптаай;
Олох ла Хыныстыӊ ӧртеенін
Сағал чох чиит табан алғаай!
Саӊай даа Сӧс халзын – кӧйеенеӊ!
Илбек Сымзырых – Пиг ползын!
Че соом туюх мағаа турзын:
«Ах чарых соох. Ӱлӱс ирееліг…»
Алғай
(газель)
Мағаа Поэт сыйлап пирген алғай:
«Кибелісчілер мариинда артығы ол – алғай!»
Че мин, тізең… араласпаам анда!
Ноға сыйлап пирген Поэт мағаа алғай?!
«Сылтаа пір ле полған, – тіпче, – Тадар – син не…»
Анаң чізе? Че ноға сӱлейке (кӱн – ӧтіре!) алғай?
«Сағаа ізес… Син чиитсің… Синде – хатығ хуйах…»
Чиит чӱрек! Мына, нооза, нимее кирек – алғай!
А минің зе хонғаным (ноға мыны кӧрбедің!)
Тіпче мағаа: «Сіліг, иптіг, чалбах, тирең алғай!»
Мин холға тутчадырбын хрустальымны – алғай…
Хан Тигірім парчанынаң амды ағаа толғай:
Полған на Сӧс – Сибдейни тамҷылаанынаң —
О, нинӌе хан-палығлар сорар ызых алғай!..
Илбек Чазыда
Город кӧйче хызыл чалыннаң!
Ізиине кӧк тигір хойрал тур,
Хан Тигр чозахтары алызып,
Город кӧйче хызыл чалыннаң!
Хысхырыстар, ӧлімнер, оғырлас —
Тооза нимені отха!
От ээзі ырлапча ам сарыннар —
Город кӧйче хызыл чалыннаң!
Ыс-тубанға сулғанчадыр Чазы,
Кӱргеннеп