Эронӣ миллатҳо. Муҳоҷирати ҳинду-аврупоӣ - Андрей Тихомиров

Скачать книгу

дар мавҷҳо сурат мегирад. Дар Урали Ҷанубӣ (минтақаҳои Челябинск ва Оренбург, Башқұртистон, Қазоқистони Шимолӣ) як фарҳанги маъруфи бостоншиносӣ мавҷуд аст, ки даҳҳо ёдгориҳои ба ҳам монандро дорад, ки ба номи маъруфтарин шаҳрак – фарҳанги Аркайм (дар Аркаи вилояти Челябинск, дар айни замон 26 шаҳр ва деҳот мавҷуданд) Челябинск, вилоятҳои Оренбург, Башкортостан ва шимоли Қазоқистон). «Кишварҳои шаҳрҳо» дар вилояти Челябинск, вилояти Оренбург, Башкортостан Федератсияи Русия ва Қазоқистони шимолӣ ҷойгир шудаанд. Маҳалҳои аҳолинишин бо масофаи диаметри 350 км паҳн шудаанд. Истилоҳи «Кишвар» ин макони ҷойгиршавии шаҳрҳоро беҳтарин тавсиф мекунад. Илова бар он, ки ҳамаи шаҳрҳои ёфтшуда дар як вақт дар як вақт зич ва бо услуби якхелаи меъморӣ сохта шудаанд ва бо истифодаи ҳамон як роҳи муҳандисӣ, маводҳои шабеҳ ва дигар хосиятҳои ҳамбастагӣ низ намоёнанд. Шаҳрҳои фарҳанги Синташта дар байни мардумони як этнос зиндагӣ мекарданд (ба кавказҳо тааллуқ доштанд) ва чунин фаъолиятҳои хоҷагидорӣ доштанд. Синну соли ёдгорӣ аз ҳама ҷавонтарини онҳо 3700 аст.

      Аркайм аз чархи азиме иборат аст, ки диаметри 180 метр бо ду давраҳои деворҳои пурқувват: беруна ва дохилӣ мебошад. Девори берунии ғафсии панҷ метр, ки аз хок сохта шудааст ва галереяи дохилӣ дорад, махсусан таъсирбахш аст. Аз берун дар атрофи девор як чоҳи калон пайдо шуд. Онаи дарунӣ бо фарши рӯйпӯш фаро гирифта шудааст, ки эҳтимолан канализатсияи тӯфон аст. Аз деворҳо то майдони марказӣ хонаҳо буданд. Ин хонаҳо хеле калон буданд: дарозии то 20 метр ва бараш бештар аз 6 метр, ба гуфтаи мутахассисон, метавонад то 50 нафар барои истиқоматгоҳ ҷойгир шаванд. Дар ҳар як хона оташдонҳо, чоҳҳо, чоҳҳо барои ғизо, ҳуҷраҳо барои оилаҳои алоҳида мавҷуд буданд. Бо фарши қабати тунуки оҳак фаро гирифта шуда буд. Дар маҷмӯъ, дар ин шаҳрак то дуюним ҳазор нафар зиндагӣ мекарданд. Сокинон чорвои калони шохдор, алалхусус аспҳо доштанд – борик, лоғар, тез, аробаҳои ҷангӣ, ин «танкҳои» қадимаи биёбони Евразия. Дар истеҳсоли маҳсулоти биринҷӣ дараҷаи баланди комилият ба даст оварда шудааст. Боварӣ доранд, ки онҳо аз ин ҷо ба ҷойҳои хеле дур паҳн мешаванд. Аксар донишмандон чунин меҳисобанд, ки онҳо ориёиҳои қадимӣ, ҳиндуҳо, яъне мардумони гурӯҳи забонҳои эронӣ мебошанд.

      Кушодани ёдгориҳои ин навъи баҳс боиси он шуд, ки ин сохторҳо чӣ гунаанд. Баъзе муҳаққиқон чунин меҳисобанд, ки ин корвонсарой аст – қалъае, ки дар он корвонҳо бо маъдани мис аз кони бойи Таш-Казган паноҳ бурда буданд. Далелҳо нишон медиҳанд, ки онҳо дар ду занҷир ҷойгир шудаанд, ки аз шимол ба ҷануб дар масофаи тақрибан 50 км аз ҳамдигар, яъне як рӯз мегузаранд. Дигарон мегӯянд, ки ин марказҳои мазҳабӣ мебошанд, ки дар он садҳо нафар доимо зиндагӣ мекарданд: коҳинон, косибон ва посбонон, дигарон бошанд, барои идҳои мазҳабӣ аз як деҳа омадаанд. Дигарон бошанд, онҳоро маъбади динии ориёиёни қадим меноманд, ки ба эпиканҳои қадимии Ҳиндустон «Авеста» монанданд. Дар қабатҳои қадимтарини авеста – авестаҳо ва инчунин сурудҳои Ригведа (Веда) – заминҳои Урали Ҷанубӣ воқеан зикр карда шудаанд.

      Аз Урал то Днепр, мерос аз 3 фарҳанги бостонӣ: чоҳи қадимӣ, катакомб ва срубная ба вуҷуд омадааст. Номи фарҳанг ба тарҳҳои гӯронидашуда хос буд, ки барои ҳар яки онҳо хос буданд (чоҳ

Скачать книгу