Скачать книгу

'

       ΟΘΕΛΛΟΣ, Ο ΜΑΥΡΟΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ, ΤΡΑΓΩΔΙΑ. 1

ΤΑ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΠΡΟΣΩΠΑ

      ΟΘΕΛΛΟΣ, ο Μαύρος της Βενετίας.

      ΒΡΑΒΑΝΤΙΟΣ, πατήρ της Δυσδαιμόνας.

      ΚΑΣΙΟΣ, υπασπιστής.

      ΙΑΓΟΣ, σημαιοφόρος.

      ΡΟΔΕΡΙΚΟΣ, ευγενής Βενετός.

      Ο ΔΟΓΗΣ της Βενετίας.

      ΑΡΧΟΝΤΕΣ γερουσιασταί.

      ΜΟΝΤΑΝΟΣ, διοικητής της Κύπρου.

      ΑΡΧΟΝΤΕΣ Κύπριοι.

      ΓΡΑΤΙΑΝΟΣ, αδελφός του Βραβαντίου.

      ΛΟΔΟΒΙΚΟΣ, συγγενής του Βραβαντίου.

      ΝΑΥΤΑΙ.

      ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΣ, υπηρέτης του Οθέλλου.

      ΚΗΡΥΞ.

      ΔΥΣΔΑΙΜΟΝΑ, σύζυγος του Οθέλλου.

      ΑΙΜΙΛΙΑ, σύζυγος του Ιάγου.

      ΒΙΑΓΚΑ, εταίρα.

       ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ, ΑΡΧΟΝΤΕΣ, ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΙ, ΜΟΥΣΙΚΟΙ, ΥΠΗΡΕΤΑΙ, ΝΑΥΤΑΙ, Κ.Τ.Λ.

      Η σκηνή κατά μεν την πρώτην πράξιν εν Βενετία, μετέπειτα δ' εν Κύπρω.

      ΠΡΑΞΙΣ ΠΡΩΤΗ

      ΣΚΗΝΗ Α'

Οδός εν ΒενετίαΕισέρχονται ο ΡΟΔΕΡΙΚΟΣ και ο ΙΑΓΟΣΡΟΔΕΡΙΚΟΣ

           Να μη μου δώκης είδησιν! 2 Δεν το 'λεγα ποτέ μου,

           εσύ, που είχες πάντοτε πουγγί σου το πουγγί μου,

           δεν το 'λεγα ότι εσύ μπορούσες να το ξεύρης!

ΙΑΓΟΣ

           Πλην δεν μ' ακούεις. Αν ποτέ μ' επέρασ' απ' τον νουν μου,

           να στραβωθώ!

ΡΟΔΕΡΙΚΟΣ

           Και μ' έλεγες ότι του έχεις έχθραν!

ΙΑΓΟΣ

           Κι' αν είπα ψεύμα, πτύσε με· – Επήγαν τρεις τρανοί μας

           και τον επαρακάλεσαν, και είπαν να με κάμη

           υπασπιστήν· και μα το Ναι! ηξεύρω πως τ' αξίζω!

           Κ' εκείνος ούτε πείθεται, ούτε σκοπόν αλλάζει,

           αλλά τους προφασίζεται το ένα και το άλλο,

           με ύφος στρατιωτικόν και λόγια φουσκωμένα,

           και τέλος τους το έκοψε τους καλοθελητάς μου,

           διότι λέγει, έ κ λ ε ξ α ε γ ώ υ π α σ π ι σ τ ή ν μου!

           Ποιος είν' αυτός που έκλεξε; Λογαριαστής μεγάλος!

           Κάποιος Μιχάλης Κάσιος από την Φλωρεντίαν,

           που δια 'μάτια γυναικός πουλεί και την ψυχήν του!

           Ένας, που στράτευμα ποτέ 'ς τον πόλεμον δεν είδε,

           ούτε γνωρίζει τι θα πη παράταξις εις μάχην.

           Αν ήναι διά γράμματα, κι' αν φθάνουν τα βιβλία,

           τότε ας κάμωμεν στρατόν από Καλαμαράδες!

           'ς τα λόγια είν' η τέχνη του· την πράξιν πού την ηύρε;

           Και όμως επροτίμησεν εκείνον να εκλέξη,

           κ' εγώ, που επολέμησα μαζή του τόσα χρόνια

           και μ' είδε με τα 'μάτια του 'ς την Ρόδον, κ' εις την Κύπρον,

           κ' εις άλλους τόπους χριστιανών κι' απίστων, εγώ πρέπει

           ν' ακούω τας διαταγάς του κυρ καταστιχάρη,

           που 'ξεύρει Δ ο ύ ν αι και Λ α β ε ί ν, διότι αυτός είναι

           του στρατηγού υπασπιστής, κ' εγώ … σημαιοφόρος!

ΡΟΔΕΡΙΚΟΣ

           Μα τον Θεόν! καλλίτερα να ήμουν δήμιός του.

ΙΑΓΟΣ

           Υπομονή! Αυτό θα 'πη βρωμο-υπηρεσία.

           Σου γίνονται προβιβασμοί προς χάριν, με συστάσεις,

           και όχι, καθώς έπρεπε, με το δικαίωμά του

           κατά σειράν ο δεύτερος ν' ακολουθή τον πρώτον.

           Κρίνε και μόνος σου λοιπόν εάν αιτίαν έχω

           τον Μαύρον να τον αγαπώ.

ΡΟΔΕΡΙΚΟΣ

           Και πώς δεν τον αφίνεις;

ΙΑΓΟΣ

           Ω! έννοια σου. Υπηρετώ, να κάμω τον σκοπόν μου.

           Δεν ημπορεί τον κύριον να κάμη ο καθένας,

           και ούτε κάθε κύριος δούλους πιστούς να έχη.

           Θα ιδής πολλούς, που ταπεινοί και με λαιμόν σκυμμένον

           δουλεύουν ημερόνυκτα, και το 'χουν προς τιμήν των

           να ζουν 'σάν του κυρίου των τον γάιδαρον, που έχει

           όσον δουλεύει άχυρον, κι' άμα γηράση: έξω!

           Ξύλον που ήθελαν αυτοί οι τιμημένοι δούλοι!

           Άλλους θα ιδής, καμόνονται τον αφοσιωμένον,

           πλην την καρδιάν των την κρατούν διά τον εαυτόν των,

           κ' ενώ εις τον αυθέντην των πουλούν ψευτολατρείαν,

           παχαίνουν εις την ράχην του, κι' αφού καλοχορτάσουν

           τον εαυτόν των προσκυνούν. Εκείνοι έχουν γνώσιν,

           και απ' αυτούς είμαι κ' εγώ· διότι, κύριέ μου,

           να είσαι βέβαιος, καθώς με βλέπεις και σε βλέπω,

           πως

Скачать книгу


<p>1</p>

Η τραγωδία του Οθέλλου, εδημοσιεύθη το πρώτον κατά το 1622 μ.Χ., αλλά κατά τας εικασίας των νεωτέρων σχολιαστών εγράφη περί το 1602 ή το 1604. Τινές θεωρούσι αυτήν κατά τινα έτη μεταγενεστέραν. Όπως δήποτε εγράφη δέκα τουλάχιστον έτη μετά την τραγωδίαν «του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας,» ο εστί κατά την ακμήν της ποιητικής του Σαικσπείρου ενεργείας· θεωρείται δε δικαίως ως έν των αριστουργημάτων του Άγγλου ποιητού. «Εξ απάντων αυτού των δραμάτων, ως λέγει ο Γερβίνος, ουδέν τοσούτον εξεγείρει το ενδιαφέρον του αναγνώστου ή του θεατού, όσον ο Οθέλλος· τούτο δε, διότι η μεν πλοκή δεν είναι ουδαμώς περιπεπλεγμένη, η δ' έννοια είναι απλή και η πράξις περιστρέφεται περί έν και μόνον μέγα πάθος, ούτινος την αρχήν, την ανάπτυξιν, και τας περιπετείας ακολουθούμεν άνευ διακοπής, καθ' όλην αυτού την διάρκειαν.»

Και ταύτης δε της τραγωδίας η υπόθεσις ελήφθη εξ ιταλικής πηγής, εκ των εκατομμύθων, (Hekatomithi) του Giraldi Cinthio. Επειδή δε ουδεμία Αγγλική μετάφρασις του Ιταλού τούτου μυθογράφου περιεσώθη, εικάζεται, ότι ο Σαικσπείρος ανέγνωσε αυτόν εν πρωτοτύπω. Αλλά και εξ ετέρων τεκμηρίων εξάγουσί τινες το συμπέρασμα, ότι κατείχεν ο μέγας δραματουργός την γνώσιν της Ιταλικής.

<p>2</p>

Αι πρώται του Οθέλλου εκδόσεις φέρουσι το πρώτον της τραγωδίας ημιστίχιον ως εξής: «Never tell me.» Εις τας μετά ταύτα εκδόσεις προσετέθη η λέξις Tush, και ούτω τινές των νεωτέρων εκδόσεων φέρουσι: Tush, never tell me. Τούτο ο πρώτος Γάλλος μεταφραστής Letourmeur εξήγησε: ne m' en parlez jammais. Μετ' αυτόν δε ο F.V. Hugo (ως και ο Alfred de Vigny εις την έμμετρον αυτού μετάφρασιν), εξήγησαν κατά τον αυτόν τρόπον το χωρίον τούτο. Ούτω και ο Γερμανός μεταφραστής («Sag' mir nur nichts») και οι Ιταλοί Leoni και Valetta, την αυτήν σημασίαν έδωκαν εις τας πρώτας ταύτας του Ροδερίκου λέξεις. Αλλ' αι τρεις αύται λέξεις επιδέχονται και διάφορον εξήγησιν, παραφραζόμεναι Αγγλιστί ως εξής: «never to have told me.» Τούτο ήθελον εκφράσει οι Γάλλοι γράφοντες parler εν απαρεμφάτω αντί της προστακτικής: Ne m' en parler jammais! όπερ έχει πάντη αλλοίαν έννοιαν του «ne m'en parlez jammais.

Εθεώρησα αναγκαίαν την επεξήγησιν ταύτην προς διεκδίκησιν της μεταφράσεώς μου απέναντι των προτιθεμένων να παραβάλωσι αυτήν προς ετέρας μεταφράσεις, όπως πείσω αυτούς, ότι δεν προέβην άνευ κόπου και μελέτης εις την εξελλήνισιν των δυσκόλων του ποιητού χωρίων. Αλλά δεν επαγγέλομαι, ότι επέτυχον πάντοτε και παντού εις την κατάληψιν αυτών. Η δε δυσκολία περί την μεθερμήνευσιν των τριών τούτων μονοσυλλάβων λέξεων, έστω ελάχιστον δείγμα των δυσκολιών, προς ας ο μεταφραστής έχει να παλαίση, προς δε και δικαιολόγησίς του, αν πού κατεβλήθη υπ' αυτών. Άλλως τε εις την μετάφρασιν των τριών τούτων τραγωδιών η προσπάθειά μου ήτο, να μεταφράσω ακριβώς την έννοιαν του κειμένου, αλλ' αποκαθιστών αυτό καταληπτόν εις τον Έλληνα αναγνώστην. Ίσως δε χάριν του δευτέρου, διεκινδύνευσεν εστίν ότε του πρώτου η επίτευξις. Αλλά περί τούτου άλλοι θα κρίνωσι.