ИСАТАЙ – МАХАМБЕТ - Ығылман Шөреков

Скачать книгу

менен Махамбет,

      Тастемір, Дəрі, Балқы би,

      Жайылған, Қабыл, Жақсымбет

      Өзі бүтін тұрғанда,

      Аздары көпке теңелген.

      Қасына ерген қарашы:

      Алашада Ырсалы,

      Ысыдағы Қабыланбай,

      Есенқұл, Үбі, Таңатар

      Жау дегенде даяр боп,

      Аттанып қосы жөнелген.

      Есенгелді, Қосқара

      Қолына ұстап көк найза,

      Көкірегіне жел енген.

      Сөз білгенге борыш деп,

      Шықпаққа даңқы өрістеп,

      Ерлерімді ескерттім,

      Бəйіт етіп өлеңмен,

      Қалдырмаққа тарихын

      Таныстырып ел-елмен.

      Тəржіме халін ерлердің

      Жырлап жазсаң нетед деп,

      Ел үшін еткен еңбегі

      Жарыққа шықпай кетед деп;

      Көз жұмып дария кешпесең,

      Ұяда жаның барында

      Сөз түйінін шешпесең,

      Жалғанда жазым дүние боқ

      Сенен де бір күн өтед деп;

      Үйренген бастап бір мінез,

      Шабан едім бойкүйез,

      Ұйқымнан жатқан оятып,

      Тұрғызды сөзбен жетектеп.

      Дауысын естіп халқымның

      Ұйқымнан жатқан тұрғанмын,

      Ел қамын жеген ер үшін

      Шыбын жанын пида еткен –

      Мен бір даяр құрбанмын,

      Ертерек мұнан оянбай,

      Елге сөзім жая алмай,

      Өмірді босқа өткіздім,

      Сөзімді сынға қоя алмай,

      Бар күнінде мұршамның,

      Ұяқыда жатқан тұра алмай

      Ауру едім əлсіреп,

      Дəурені озып қор болған;

      Қастыққа мінез ар алған,

      Алыстан көздеп қаранған,

      Ерлерді еске түсіріп,

      Шешен бір сөзді қарманған;

      Базарға салып барымды,

      Баяндап өткен Нарынды,

      Бір шығайын арманнан,

      Базарға салып барымды,

      Кейінгі туған бала үшін,

      Білгендерге сана үшін,

      Кетейін айтып зарымды.

      Тиегі сөздің шешіліп,

      Қайнап бір жатқан қалың дерт –

      Шиқанның аузы жарылды.

      Ел қамын жеген ерлердің

      Сөз білген жанда хақы бар,

      Жоқтаған күнде арымды…

      Исатайдың тұсында,

      Бөкейден соң сайланған

      Жəңгір деген ханы бар.

      Хан деп айта тұрсам да

      Білгендерге мəні бар.

      Лауазымға керек Раманға

      Төлейтін труба басы даны бар;

      Хан қарауы қазақтың

      Отыз мың үй саны бар;

      Ересе болған есепте:

      Сексен мыңдай жаны бар;

      Үй басына мал санап

      Зекет түгел алынар.

      Хан салығы сол болып,

      Қазынаға салынар.

      Он екі уезд орнына

      Əр ұруға би қойған

      Əдет-ғұрпы, заңы бар.

      Дін ықтияр берілген –

      Мекемелі мүфтилі

      Шарғымен жанған шамы бар.

      Берішке деген билікті

      Ортасына тастады,

      Тастағанның ішінде

      Исатай мен Дəрі бар.

      Жақсымбет, Шомбал, Балқы би

      Көңілдінің бəрі бар.

      Ортаға келген билікті

      Біріне-бірі қимады,

      Бір қазанға сыймады.

      Бəрі

Скачать книгу