ТОП просматриваемых книг сайта:
Барыта алҕас этэ…. Огдо
Читать онлайн.Название Барыта алҕас этэ…
Год выпуска 0
isbn 978-5-7696-3098-9
Автор произведения Огдо
Издательство Айар
– Маша, бырастыы гын, мин барытын быһаара сатаан көрүөм… Тулуйан истиэҥ дуо? – диэн кини билэр куолаһа, суох ити сирэйтэн буолбатах, ханна эрэ ити эҥээртэн иһиллэргэ дылы буолбута.
Кыыс чугаһаабытыгар кини сирэйин Виталий, дьэ, табан көрбүтэ: муус-маҥан нарыын-нарын иэдэстэрдээҕэ, ойуу курдук дыргыллыбыт уһун хойуу хаастардааҕа, кип-киэҥ, кыратык ыйаастыгас, өйдөөх харахтарын көмүскээбиттии уһун-уһун кыламаннара ибигирэһэллэрэ, сүһүөхтээх үрдүк мунна кинини ордук тупсарара эрээри быдан тоҥуй көрүҥнүүргэ дылыта, хайа… уонна чараас бэйэлээх быыкаайык уостара… уолу олус долгуппуттара… Биир кырааска сыстыбатах, кэрэтийэ сатаан кэмэ суоҕу бистибит билиҥҥи кыргыттартан чахчы ураты кыыс кини соҕотохсуйбут курус ыыспатыгар дьикти хартыына кэриэтэ биирдэ буола түспүт эбит.
Бачча бэйэлээх, таҥара табатын курдук кэрэ саха кыысчаана хайдах соҕотох үһүө? Хаһан кинини киһи диэхтиэй, тэҥниэй диэн санааттан сонно харааста быһыытыйбыта, бэйэтин бодотуттан бэйэтэ абаран, соххор хараҕыттан соҕотох таммах сүрэҕэлдьээбиттии ыгыллан тахсан чэрдээх иэдэһигэр, ханна да барыан билбэттии, мунаарбыттыы ыйаммыта…
Кыыс чугаһаабыта, кириэһилэҕэ олорор киһи иннигэр тобугуттан тардыһан оргууй олорбута уонна дьиктиргээбит харахтарынан кинини тонолуппакка одуулаабыта.
– Виталий, эн?..
– Мин, Маша, бу – мин, дьиҥнээх илэ бэйэм эн иннигэр олоробун, эн дьүүлгүн истээри. Үөхтэххинэ да, кэлэйдэххинэ да, эргиллибэттии куоттаххына да… тулуйарга бэлэммин… – диэбитэ киһи нэһиилэ иһиллэрдик.
Ким да, тугу да ыган таһааран саҥарбат ыарахан чуумпута тыҥаабыта. Онтон Виталий кэпсээн барбыта…
Сабыс-саҥа инженер идэлэммит кыһыл дипломнаах уолу куорат саамай биллэр институтугар үлэҕэ анаабыттар. Күһүөрү аан бастаан үлэҕэ барар кэмэ чугаһаабытын баттаһа, бултуу диэн, тыаҕа тахсыбыттар. Көмүс күһүн кэрэ көстүүтүнэн астынан, аатыгар эрэ булчуттар тыанан-өрүһүнэн бэркэ сылдьыбыттар.
Биир ардахтаах күн тыа саҕатыгар турар үүтээҥҥэ тохтоон хонон ааһарга быһаарыммыттар. Арай ол түүн хаайыыттан куоппут алта адьырҕа киһи кинилэргэ кэтиллэ биэрбиттэр, бары тэриллэрин, сэптэрин-сэбиргэллэрин, сааларын-саадахтарын былдьаан, туоҕа да суох хаалларарга, халыырга санаммыттар. Хабыр хапсыһыы буолбут.
Ол сылдьан, уоттаах хардаҕаһынан кинини төбөҕө саайан эрэр курдуктара… эмискэ ылы-чып, хабыс-хараҥа буолбута. Биирдэ өйдөммүтэ – хойуу инчэҕэй кытыан быыһыгар сытар эбит, төһө өр туймаарыйан сыппыта биллибэт, сыҕарыйа сатаан, илиитин-атаҕын көннөрө сатыыра да, кыаҕа тиийбэтэ, хамсаата да халлаана төттөрү эргийэн, эмиэ харыстала суох хараҥа сатыылыыра…
Дьиҥэр ити түбэлтэ элбэх киһини, ыалы аймаабыта. Бииргэ барбыт биир уолларын били баҕайылар букатын да ытан кэбиспиттэр, атынын улаханнык эчэппиттэр. Арай Виталийдара арыый инники өйдөнөн, нэһиилэ оронон тахсан суол чугаһыгар