LITMIR.BIZ

      O gece babamı götürmeye geliyorlar. Onu evde bulamıyorlar. Bunun üzerine dükkânına gidiyorlar ve işte orada, o kuklaları göğsüne sıkı sıkı bastırmış halde oyuncaklarının arasında uyuyor. Polis diğer her şeyle birlikte o kuklaları da paramparça ediyor. Sonra da babamı alıp götürüyorlar.

      Mösyö Bonnet ertesi gün dükkânın durumuna bakmaya gidiyor. Enkazın arasında polisin açmaya tenezzül etmediği bir sandığın içinde beş tane kıymetli porselen bebek buluyor.

      Babam altı ay sonra tahliye ediliyor. Mösyö Bonnet polis komiserliğinde önemli birini tanıyor. Babam fiziksel olarak aynı görünüyor ya, içinde bir şeyler değişmiş. Ruhsal durumuyla ilgili önceki şüphelerim böylece doğrulanmış oluyor. “Dengemi kaybettim,” diyor bana bir çocuk edasıyla.

      Eve geri dönüyor. Bonnet’lerde kalmak istemiyor. Oyuncaklarıyla oynamak istiyormuş, öyle diyor. Gözleri de delilerinki gibi fıldır fıldır dönüyor. Kendi haline bırakıyorum, onu o halde görmek korkutuyor beni.

      Bonnet’lerin kapısına polis dayanıyor. Evi arıyorlar ama beni bulamıyorlar. “Gitmelisin Flore,” diyor Bonnet’ler. Babama hoşça kal demeye cesaret edemiyorum. Yakalanmaktan korkuyorum. Onun için gözyaşı döküyorum. O hale düştüğü için. Annem için. Bonnet’lerle vedalaşıyorum. Bir arkadaşım bana kalacak yeni bir yer bulmuş. Vaucluse eyaletinde çiftçilik yapan yaşlıca komünist bir çiftin yanında. Oraya ulaşmam bir ay sürüyor. Bize kılavuzluk eden bir iş bitirici beni ve bizimle seyahat eden Yahudi bir aileyi gecenin örtüsü altında tarlalardan ve ormanlardan geçiriyor. Yol üstündeki ahırlarda, terk edilmiş evlerde uyuyoruz. Ne zaman birinin bize doğru yaklaştığını duysak ecel terleri döküyoruz. Nazi devriyeleriyle köylüleri birbirinden ayırt etmek zor. Nihayet Vaison-la-Romaine’e vardığımda Marie ve Antoine Thibault beni içtenlikle karşılıyorlar. Çok fakirler ama iyi insanlar. Onlar olmasa hayatta olur muydum emin değilim. Savaş bitene kadar Thibault’ların yanında kalıyorum. Paris’e döndüğümde kaçışımdan kısa süre sonra babamın tekrar tutuklandığını öğreniyorum. Nerede olduğunu kimse tam olarak bilmiyor.

      4

      1945 yılı. Sıcaklar eksi on dört dereceye düşmüş. Her yer karlar altında, ısıtma yok, yiyecek yok. Elektrik öğlenleri sadece bir saatliğine veriliyor. Aileler yakınlarının izini bulabilmek için Le Monde gazetesine ilan veriyorlar. Ben de aynı şeyi yapıyorum.

      Biri ilanıma cevap veriyor. Annemle babamın eski bir dostu, Roger. Annemin, babamın ve Sarah’nın bir toplama kampında öldüğünü söylüyor. Bergen-Belsen’de. O kamptan sağ kurtulan bir arkadaşı varmış, oradan biliyormuş. Babamın konuşmayı hepten kestiğini anlattı. Yaşayıp yaşamadığını artık umursamadığını. Delirdiğini.

      O gece oyuncakçı dükkânı giriyor rüyama. O küflü kokusu. Babamın çocukları nasıl karşıladığı. Onlara doğru eğilerek, gözlerinin içi gülerek. Misketleri sergileme şekli: mika, şeytan gözü, süt, kedi gözü. Oynayabilir miyiz? Mösyö Baum, oynayabilir miyiz? Palyaçonun bir çark üzerinde dönüp durduğu minyatür sirk. Kurmalı askerler. İçindeki baleriniyle gül ağacından o müzik kutusu. Oh, comme c’est beau!3 Porselen bebekler. Parizyenler denir onlara. İpek, kadife, kaşmir kıyafetleri, rugan ayakkabıları olan, on dokuzuncu yüzyıldan kalma kıymetli oyuncak bebekler. Kimileri, mesela Marie gibi, mücevher takar. Rose’un insan saçından peruğu vardır. Mösyö Bonnet bebekleri ben hazır olduğumda vereceğini söylüyor. Acaba ne zaman olacak bu?

      Annem beni duyabiliyor. Hissedebiliyor. Babam da öyle. Karanlık bastırdığında onlarla konuşuyorum. Solukları isimsiz bir yerde yitip gitti. Ne var ki ruhlarına ait zerrelerin etrafımda süzüldüğünü hissedebiliyorum.

      Fransa’nın Dördüncü Cumhuriyet dönemine girmek üzereyiz. Yirmi beş yaşındayım ve École des Beaux-Arts’da bir ressama modellik yapıyorum. Çıplak poz vermeyi seviyorum. Bu işten para kazanıyorum ama açlığımı doyuracak kadar değil. Bu yüzden de ikinci bir iş daha buluyorum, İngilizceden Fransızcaya şiir çevirisi. Bir gece Jean-Louis Barrault’nun oynadığı bir oyunu görmek için Comédie-Française’e gidiyorum. Yerime geçerken Jean’a rastlıyorum. Farklı görünüyor. Daha zengin. Beni hamile olan karısıyla tanıştırıyor. Karısının kirpikleri solgun. Boynunda ufak bir elmas parıldıyor. Jean artık babasıyla çalıştığını söylüyor. “Romanını hiç yazmadın yani?” diye soruyorum ona. “Hayır,” derken diken üstünde görünüyor, karısı da ondan farklı değil. Bizi biliyor mu, yoksa içimdeki Yahudiyi mi tespit etti?

      Çabucak vedalaşıyoruz. Bu karşılaşma bir huzursuzlukla baş başa bırakıyor beni. Jean’da ne buluyordum acaba diye merak ediyorum. Caz kulübündeki o akşamı, Seine kıyısındaki bisiklet gezintilerimizi, savaştan önceki Paris’i düşünüyorum sonra.

      Ama o günleri düşünmemeliyim.